Aller au contenu

Via Intolleranza II est un chaos théâtral irrésistiblement spirituel sur la construction d'un village d'opéra.

photo : Aino Laberenz

Le survivant du cancer du poumon qui est décédé l'année dernière. Künstler Christoph Schlingensief - polyvalent, provocateur, metteur en scène, artiste de la vie - monte sur le podium. Festival de Hollande un hommage prolongé : le spectacle d'ouverture Mea Culpaun programme de sept longs métrages et le chant du cygne de Schlingensief Via Intolleranza II.

Maladie mortelle attrapée Christoph Schlingensief le plan sauvage pour passer à l'étape suivante Burkina Faso un village d'opéra à partir de zéro, Remdoogo. Un sanctuaire autosuffisant où des personnes de cultures différentes pourraient se rencontrer, et y faire de l'art ensemble pendant une période prolongée. Ce projet fait suite à des initiatives similaires telles que le Théâtre Avenida au Mozambique, mis en place par l'auteur Henning Mankell. Schlingensief a cherché à fusionner l'art et la vie. Poussé par une fascination de longue date pour la riche culture africaine, et inspiré par les idéaux de son grand héros. Joseph Beuys.

Via Intolleranza II est la tentative de Schlingensief de capturer, dans un maelström de documentaires, de musique, d'art visuel, de films, d'art de la performance, de conférences, d'opéra et de théâtre, le processus précoce de devenir Remdoogo. Une performance sur un processus. En même temps, Schlingensief semble aussi remettre en question ses propres motivations. Via Intolleranza II a été son chant du cygne - il est mort trois mois après la première. La première néerlandaise de l'émission aura lieu le samedi 4 juin.

“Hoe kan ik als kapot mens nog iets voor anderen beteken,” vraagt de Schlingensief lookalike (Stefan Kolosko) zich af. Want wanneer slaat oprechte betrokkenheid met de Derde Wereld over in arrogantie en cultureel imperialisme? Kan je de ander nog helpen, als je zelf reddeloos verloren bent?

De voorstelling is losjes gebaseerd op de politieke opera Intolleranza 1960 de Luigi Nono en zit vol met citaten uit Schlingensiefs oeuvre, Katholieke liturgie (net zoals zijn Eine Kirche der Angst vor dem Fremden in mir)  en ijkpunten uit de opera- en kunstgeschiedenis. Zo verwijst een glazen container met prikkeldraad midden op het podium naar de installatie Ausländer raus! – Schlingensiefs sarcastische sneer naar de opkomst van de fascistische politicus Jörg Haider ten tijde van de Big Brother televisiehype.

Ook worden er op een zijdoek filmfragmenten van een stokoude zwart-witversie van Dante’s Divina Comedia geprojecteerd. Naast opnames van het braakliggende terrein in Burkina Faso waar de acteurs geestdriftig aan het bouwen zijn. Operaflarden worden onderbroken met fragmenten Afrikaanse pop, rap en gospel – live gespeeld en gezongen. Een cast van achttien Duitse en Burkinese performers werkt zich door deze gefragmenteerde theatrale collage.

Het resultaat is ongrijpbare, dynamische – lees Fluxus – soms totaal niet te volgen, maar tegelijkertijd onweerstaanbare en geestige chaos. Een bewegende collage op sneltreinvaart waar hier en daar herkenbare beelden uitkristalliseren, die weer abrupt worden afgebroken.

In dit alles heeft acteur Stefan Kolosko de rol van spreekstalmeester. Hij speelt een Schlingensiefachtige figuur, die als woeste dirigent de rest van zijn theaterequipe aanvoert en geestdriftig vertelt over zijn project. Geniaal zet Kolosko zijn imitatie-Schlingensief neer, met manische intensiteit. Aan het begin van de voorstelling komt hij verwilderd het podium opgerent en flikkert zijn laptop op tafel. Als een verstrooide professor die te laat is voor zijn college. Dit was een zéér zwaar productieproces, hijgt hij richting het publiek. Er werd gewerkt met ‘gewone mensen’ zoals jij en ik. En er was een vulkaanuitbarsting, en gedonder met de muziekrechten. Al stressend morrelt hij aan zijn laptop en wappert woest met zijn armen. Haastig, alsof er teveel verteld moet worden in te weinig tijd. Dat was in het geval van Schlingensief letterlijk en figuurlijk het geval – de man was tot zijn laatste adem een waanzinnig productief en bevlogen kunstenaar.

Als de Burkinesen aan het woord komen – soms in een onverstaanbare stamtaal, soms in het Frans – wordt er razendsnel getolkt door performer Wilfried Zoungrana. Ook is er boventiteling. Maar ondanks alle goede wil lijken de personages uit de verschillende werelddelen elkaar niet te verstaan of te begrijpen.

Tussen neus en lippen door laten de Duitse personages zich de een na de andere – onbedoeld – politiek incorrecte opmerking ontvallen. Zo onderbreekt een stoïcijns kijkende Duitse bejaarde dame in een paars joggingpak op het hoogtepunt van zijn betoog de vurige speech van haar Burkinese collega: “Mijn zwarte vriend. Je moet wél in het licht staan, anders ben je niet te zien.”  Door die geestige botsingen blijft de voorstelling fascineren.

Ook de contrasterende manieren van theatermaken wordt duidelijk in pijlsnelle, vervreemdende scènes. “Dansen, ja! Ik kan àlles dansen,” roept een van de Duitsers – een gezette vent in een té nauwsluitend wit maatpak. Hij begint te raaskallen op een toon van absurde dikdoenerij. “Noem het maar, en ik kan het dansen. Ik kan zelfs het gevoel van Luigi Nono dansen op het moment dat hij zich distantieerde van zijn vroegere werk. Is dat niet geweldig?” Hij doet een lullig dansje. “Ik kan zelfs kanker dansen!”
Vanaf de zijlijn wordt de blaaskaak met stijgende verbazing gadegeslagen door de Burkinesen. Hij gebaart naar danser Ahmed Soura. “Zeg, kan jij de hongersdood dansen?” Onmiddellijk springt Soura naar voren, spreid zijn armen, en trekt door zijn buikspieren aan te spannen zijn hele middenrif naar binnen. Alsof hij doodgehongerd is. Met een maniakale blik kijkt hij in het niets. En het licht klikt uit.

Een abrupt en choquerend beeld dat in één keer staat, en vrijwel onmiddellijk weer verdwijnt. Je denkt: hongernood, Europese opschepperij, Afrikaans pragmatisme, kolonialisme, uitbuiting, arme kindjes. Er galmt nog een stroom van associaties na. Maar het beeld is weg, voordat je het kunt laten bezinken.

 

Via Intolleranza II /// za 4, zo 5, ma 6 juni 2011

www.hollandfestival.nl

Schlingensief filmprogramma /// do 2 t/m wo 8 juni 2011

www.schlingensief.com

 

Les commentaires sont fermés.

Daniel Bertina

/// Journaliste culturel indépendant, critique, écrivain et dramaturge. Omnivore, il aime l'art, la culture et les médias dans toutes les gradations insondables entre l'obscurité de l'underground et le courant commercial dominant. Travaille également pour Het Parool et VPRO. Et s'entraîne au Jiu Jitsu brésilien.Voir les messages de l'auteur

Petites adhésions
175€ / 12 Mois
Surtout pour les organisations dont le chiffre d'affaires ou la subvention est inférieur à 250 000 par an.
Pas de bannières gênantes
Un bulletin d'information premium
5 abonnements d'essai à la lettre d'information
Tous nos podcasts
Donne ton avis sur nos politiques
Connaître les finances de l'entreprise
Archives exclusives
Publie toi-même des communiqués de presse
Propre compte mastodonte sur notre instance
Adhésion culturelle
360€ / Année
Pour les organisations culturelles
Pas de bannières gênantes
Un bulletin d'information premium
10 abonnements d'essai à la lettre d'information
Tous nos podcasts
Participe
Connaître les finances de l'entreprise
Archives exclusives
Publie toi-même des communiqués de presse
Propre compte mastodonte sur notre instance
Collaboration
Adhésion privée
50€ / Année
Pour les personnes physiques et les travailleurs indépendants.
Pas de bannières gênantes
Un bulletin d'information premium
Tous nos podcasts
Donne ton avis sur nos politiques
Connaître les finances de l'entreprise
Archives exclusives
Propre compte mastodonte sur notre instance
fr_FRFrançais