Daniël Bertina

/// Freelance cultuurjournalist, criticus, schrijver en dramaturg. Allesvreter met een liefde voor kunst, cultuur & media in alle onpeilbare gradaties tussen obscure underground en woest commerciële mainstream. Werkt ook voor Het Parool en de VPRO. En traint Braziliaans Jiu Jitsu.

Millennialdichters op Poetry International (@poetry_nl) – Social Justice met Zelfspot en Lachen om Verkrachting… Kan dat?

door Daniël Bertina
19 april 201830 maart 2022
7 min read
Alleen voor leden, LITERAIR, poetry international, SPECIALS, SPONSORED

De dichters Danez Smith en Patricia Lockwood braken ooit het internet met hun virtuoze woordkunst. Smith met een schuimbekkende tirade over onuitroeibaar racisme en politiegeweld in Amerika (Dear White America) en Lockwood met een hartverscheurend/grappig gedicht over haar verkrachting (Rape Joke). Beiden zijn hun hypes ontgroeid. Ze zijn stiekem al jaren fantastisch bezig om via Twitter, YouTube, papier en podium…

Over stuurloze hipsters, hun ouders, en de oorlog in Europa (die er aankomt) #HF17

door Daniël Bertina
2 mei 201730 maart 2022
8 min read
Alleen voor leden, Holland Festival, PODIUMKUNST, SPECIALS, THEATER

Vincent Macaigne zit niet lekker. Schichtig kijkt hij om zich heen, elke keer als de serveersters met dienbladen vol klingelende glazen langsrennen en met de deuren slaan. Hij heeft nauwelijks geslapen, en de vorige avond het publiek van het Zwitserse Theater Vidy murw gebeukt met zijn brute, onnavolgbare voorstelling En Manque. Geradbraakt is hij aangeschoven voor het interview. “Sorry, I…

Een geestig boekje over zelfmoord (8 ongemakkelijke vragen aan Jente Posthuma en Bas Uterwijk)

door Daniël Bertina
9 februari 2017
7 min read
LITERAIR

Schrijver Jente Posthuma (1974) en fotograaf Bas Uterwijk (1968) maakten samen een boekje over de zorgvuldig geplande zelfmoord van Uterwijks vader, Henk. Probeer een beetje goed over me te denken is een intiem, zoekend, berustend en bij vlagen hilarisch portret van een weggevallen geliefde. Bas en ik troffen elkaar op de Brazilian Jiu Jitsu-mat, ergens in 2005. We probeerden elkaar…

‘De Europeaan is een weeskind’ – Milo Rau over The Dark Ages #HF16

door Daniël Bertina
13 juni 201620 februari 2017
8 min read
ACTUEEL, Holland Festival, PODIUMKUNST, SPECIALS, THEATER

De Zwitserse theatermaker Milo Rau maakte een theatertrilogie over de teloorgang van het Europese ideaal. Het tweede deel The Dark Ages staat nu op het Holland Festival. Rau combineerde de pijnlijke, persoonlijke levensverhalen van zijn spelers met thema’s uit het werk van Tsjechov, Shakespeare en de Griekse tragedies. Met een Freudiaans sausje: ‘Talloze mensen die The Dark Ages hebben gezien vragen me: Milo, is er iets mis met je vader?’

Welcome to the Jungle: een catastrofale clusterfuck bij de Kanaaltunnel

door Daniël Bertina
11 november 201530 maart 2022
5 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden, FILM

Maaike Engels (videokunstenaar en filmmaker) en Teun Voeten (oorlogsfotograaf en cultureel antropoloog) maakten Welcome to the Jungle. Een documentaire over de totale chaos in het geïmproviseerde migrantenkamp bij de kanaaltunnel in Calais, waar nu een slordige 6000 mensen in barre ellende wachten op hun kans om clandestien naar Engeland te reizen. Welcome to the Jungle is een pijnlijke en bij…

DJ Eddy De Clercq: Van ‘Nichtenherrie’ naar Neerlands Exportproduct

door Daniël Bertina
14 oktober 201514 oktober 2015
8 min read
LITERAIR, MUZIEK

Eddy De Clercq, de Godfather van de Nederlandse house- en dancecultuur, schreef samen met Martijn Haas zijn autobiografie: Laat de Nacht Nooit Eindigen. Een verhaal over het ontstaan van de dj-scene in de Lage Landen, de opkomst van de housemuziek en het nachtleven met woeste feesten vol seks, dans, kunst, drank, slik en snuif. Tegen de achtergrond van de voortschrijdende…

‘Een dronken panda die een potje wil knokken’ – The Loom of Mind op HF15

door Daniël Bertina
27 mei 20152 april 2022
7 min read
Alleen voor leden, Holland Festival, MUZIEK, SPECIALS

In The Loom of Mind bundelen de IJslandse folkzanger Mugison, zijn boezemvriend Pétur Ben, en het Vlaamse barokensemble B.O.X. hun krachten. Hoe klinkt dat: melancholische IJsland-Blues met 17e-eeuwse instrumenten? Als een stand-up storytelling concert performance? Of als een dronken panda die een potje wil knokken? Hoe hebben jullie elkaar gevonden? Pieter Theuns, luitspeler en oprichter van B.O.X.: “Ik heb Mugison…

De hele wereld is fan van de UFC, nu Nederland nog

door Daniël Bertina
10 april 201530 maart 2022
6 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden

Twee mannen in een kooi. Super afgetraind en gespierd tot op het merg. Kleine handschoentjes, bitje in, tok om voor bescherming. Schaars gekleed, op bermudashorts na. Hier en daar wat verstevigende tape om een gewricht gewikkeld. In de Stockholmse Tele2 Arena schreeuwt een ruim 30.000-koppig publiek als bezetenen. Dit moderne gladiatorenspektakel is de Ultimate Fighting Championship (UFC).

We dronken koffie met de ongekroonde koning van de Iraanse oorlogsfotografie

door Daniël Bertina
13 januari 201530 maart 2022
5 min read
Alleen voor leden, BEELDEND

Moshen Rastani (1958) grijnst breed, kijkt me indringend aan, gebaart, en legt zijn hand op zijn hart. “Wat er nu gebeurt, hier, tussen jou en mij, in dit gesprek. Dáár gaat het me om. We ontmoeten elkaar van mens tot mens. We communiceren. Via elkaars gezicht kunnen we de geheime wereld van de ander bezoeken. Zo’n camera is slechts een stuk gereedschap om dat contact voor elkaar te krijgen.”

Rastani werd door het uitbreken van de Irak-Iranoorlog de fotografie in geslingerd. Hij ontpopte zich met zijn prachtige, verstilde zwart-wit portretten als ongekroonde koning van de Iraanse oorlogs- en documentairefotografie. Daarnaast maakte hij reportages in Libanon en Bosnië & Herzegovina, en legt in zijn lopende Iranian Family Project het alledaagse leven in Iran vast. Samen met acht landgenoten en geestverwante kunstenaars is zijn werk nu te zien bij Francis Boeske Projects.

Wat is kunst, en wat mag het kosten? Aldus Radio Futura

door Daniël Bertina
18 september 201429 maart 2022
1 min read
Alleen voor leden, DANS, MUZIEK, OPERA, SPECIALS, THEATER

Deze vrijdag breken op Radio Futura leden van Dood Paard en tg STAN zich het hoofd over wat kunst is, en hoeveel het mag kosten.

Wat doet kunst met je hersens? Mark Mieras legt het uit in 4 zinnen, donderdag meer op Radio Futura

door Daniël Bertina
17 september 201429 maart 2022
2 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden, SPECIALS

Je moet echt een hardcore debatliefhebber zijn om vrijwillig naar een gesprek over educatie te willen luisteren. Toch wordt de uitzending van Radio Futura deze donderdag interessant, want het gaat over Radicale Educatie en hersenen. Hersenen zijn hot, dankzij Dick Swaab en inzichten uit brain based teaching.

Waarom je drie weken lang naar Radio Futura moet luisteren

door Daniël Bertina
8 september 201411 juli 2016
1 min read
SPECIALS

Het barst los tijdens het Nederlands Theater Festival en gaat nog langer door. Frascati 4 wordt drie weken lang geannexeerd door de liveradioshow Radio Futura – De Stem van de Toekomst. Eén van de Radio Futuristas, Heske van den Ende, legt hieronder even uit waarom je ook vooral online moet meeluisteren.

Paul Ruven huurt zélf maar een zaaltje

door Daniël Bertina
21 augustus 201430 maart 2022
2 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden, FILM

Leedvermaak is iets prachtig en diep menselijks. Regisseur, scenarist en filmproducent Paul Ruven – bekend van de ene Neerlandse filmkraker na de andere, zo noemen wij Het Bombardement – kreeg onlangs een imposante bak kritische stront over zich heengestort naar aanleiding van zijn nieuwe baksel De Overgave. Zó veel, dat de Amsterdamse bioscopen zich er niet aan wilden branden.

Toch laat Ruven zich niet kisten.

De jihad van John Jansen – Zeitgeists Publishing

door Daniël Bertina
20 augustus 201411 juli 2016
4 min read
BEELDEND, MUZIEK

John Jansen zit gehurkt voor zijn immense printer. Hij houd zijn adem in, en zeer behoedzaam legt hij een stuk papier op precies de juiste plaats. De inlay voor de nieuwe cassette van de black metal-band Northward. Zwarte typografie op zwart karton. Monnikenwerk. Hij zucht opgelucht. “En daar moet ik er dus 88 van doen. Allemaal de hand. Snap je nou hoeveel uren er in zo’n tape zitten?”

Twerkende soldates, radioactieve struisvogels en wegwerpbabies – de weirde wereld van Aram Tanis

door Daniël Bertina
6 augustus 201411 juli 2016
5 min read
BEELDEND

Net als de rest van de internetbevolking heeft kunstenaar Aram Tanis een fotoblog. Een beeldenstroom van bizarre beelden, gevonden op het internet. Met één groot verschil.

Verstilde haka’s, bloed en akelig naakt in The Crimson House

door Daniël Bertina
26 juni 201411 juli 2016
1 min read
BEELDEND, Holland Festival, SPECIALS, THEATER

Prinses Beatrix kan wel tegen een stootje hedendaags theater. Twee jaar geleden zat ze nog (als koningin) in de zaal bij The Life & Death of Marina Abramovic, en dit jaar bij The Crimson House van Lemi Ponifasio / MAU. Zo ongeveer één van de meest radicale – want luid, rauw en tamelijk ondoorgrondelijke – voorstellingen van deze editie van het Holland Festival. We kwamen er overigens niet helemaal uit, maar

Met Google Maps op jacht naar kunst in de Bijlmer

door Daniël Bertina
14 juni 201430 maart 2022
4 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden, BEELDEND

Na het mede-organiseren van FATFORM, een radicale serie kunstevenementen in Amsterdam Zuidoost – met woeste crossover exposities en optredens op de daken van een verlaten winkelcentrum en een parkeergarage, heeft het collectief rond creatief productiebureau Vinger.nl zich gestort op de nieuwe editie van de Open Art Route 2014. En dat wordt wat.

Over M2M en geniale theatermakers die volledig de plank misslaan

door Daniël Bertina
13 juni 201430 maart 2022
3 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden, Holland Festival, THEATER

Eén van de vuistregels van de hedendaagse theaterkunst luidt als volgt: Er bestaat geen middenweg bij een voorstelling met een krankzinnig lange titel. Zo’n productie is fantastisch, óf sterft aan de eigen pretenties. Bij Judson church is ringing in Harlem (made to measure) / twenty looks of paris is burning at the judson church (m2m) is dat laatste het geval.

Vanavond luisteren we naar de stem van god

door Daniël Bertina
6 juni 201411 juli 2016
3 min read
ACTUEEL, Holland Festival, SPECIALS

Zoals veel van mijn generatiegenoten heb ik de cd’s van Jeff Buckley grijsgedraaid, maar weet ik bijna niets van Pakistaanse soefimuziek. Behalve dat het geweldig is. En dat Abida Parveen de koningin is van dat genre. Vanavond zit deze Stem van God met haar ensemble op het podium van de Nationale Opera & Ballet.

Andrès Neuman horen spreken is zijn boek willen kopen #WU14

door Daniël Bertina
19 januari 201430 maart 2022
2 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden, SPECIALS, Writers Unlimited

Tijdens Writers Unlimited mengen schrijvers zich vaak clandestien onder het gewone volk. En dan vooral de jongere, internationale auteurs, in tegenstelling tot de Adriaan van Dissen van deze wereld die geen stap kunnen verzetten zonder bedolven te worden in een scrum van literaire groupies. Zo kan het dus gebeuren dat je meerdere malen bier staat te drinken met iemand die ineens, geheel onverwacht, een geniaal auteur blijkt te wezen. Zoals Andrès Neuman.

Antjie Krog en Andries Samuel rijden een tractor over je hart #WU14

door Daniël Bertina
19 januari 201420 februari 2017
2 min read
ACTUEEL, SPECIALS, Writers Unlimited

“Natúúrlijk kan ze schrijven!” schijnt de moeder van de gelauwerde Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog ooit te hebben geroepen. “Want ik kan het toch ook? Daar is niets bijzonders aan.”

Bloed kruipt, ook bij Krog. Na een tienjarige carrière als succesvol architect – en in het geheim slijpend aan woorden – debuteerde haar eigen zoon Andries Samuel met de verpletterende, hartverscheurende dichtbundel Wanpraktyk (2011).

Writers Unlimited bracht moeder en zoon samen op het podium. Laat op de avond. Voor de eerste keer ooit. En Wende zong hen toe. En godallemachtig wat was dàt mooi. Overigens moet u dat maar van ons aannemen, want op straffe van stokslagen, pek & veren en dwangsommen van hier tot Siberië bleek het verboden Wende, al zingend, te filmen (wel gedaan, en het filmpje stond even online, nu subiet van het internet gesleurd).

Read More »Antjie Krog en Andries Samuel rijden een tractor over je hart #WU14

Geen happy seks, maar bittere seks #WU14

door Daniël Bertina
18 januari 201430 maart 2022
3 min read
ACTUEEL, SPECIALS, Writers Unlimited

Soms kan een programma van Writers Unlimited je op het verkeerde been zetten. Vorig jaar was de late night talkshow over literaire seks een hilarisch hoogtepunt – pun intended – van het festival. Dit keer viel er in het programma Let’s talk about sex bar weinig te lachen.

Vergeet de connotaties met Salt N Pepa. De Indonesische Linda Christanty schrijft niet over ‘happy seks, maar over bittere seks als machtsmiddel, als vorm van dwang en geweld.’ Daar werden we even stil van.

‘De uitgerangeerde Marokkaan en de Vlaming mogen het weer uitvechten’ #WU14

door Daniël Bertina
18 januari 201430 maart 2022
3 min read
ACTUEEL, Alleen voor leden, SPECIALS, Writers Unlimited

In de rijke traditie van schrijvers die elkaars bloed wel kunnen drinken en de ander schuimbekkend met de pen te lijf gaan, orkestreerde Writers Unlimited een ‘polemiek’. Abdelkader Benali verwoordde in dit debat de stem van het volk, en Saskia De Coster die van de elite. Beiden hakten op elkaar in met hulp van moderator Elsbeth Etty. Resultaat: veel onsamenhangend getreiter.

‘Shéda’, een krankzinnige chaos met een glimpje genialiteit @hollandfestival

door Daniël Bertina
7 juni 201330 maart 2022
3 min read
Alleen voor leden, Holland Festival, SPECIALS

Holland Festival

Als al na het eerste kwartier de helft van de middenrij de zaal uitvlucht, en je kijkt op je horloge, en je denkt, mijn god we moeten nog ruim vijf uur, dan is er iets grondig mis met de voorstelling. ‘Shéda’, van de Congolese theatermaker Dieudonné Niangouna, is een krankzinnige bak chaos van onsamenhangende tirades. Aan één stuk door schreeuwend gedeclameerd door twaalf hyperactieve Afikaanse en Europese acteurs, ieder met een vast personage, die als goden terugkeren naar aan apocalyptische wereld, à la Mad Max, en elkaar met bizarre teksten om de oren slaan. Allemachtig, er is geen touw aan vast te knopen. Maar toch blijft het fascineren. Waarom?

Diep in de buik van de IJslandse cello @hollandfestival

door Daniël Bertina
6 juni 20138 juli 2016
3 min read
Holland Festival, SPECIALS

Holland Festival

Het is een lastig genre, dat drone, of ambient. Of, hoe noem je de avantgardistische cello-experimenten van de IJslandse Hildur Guðnadóttir (1982). Zeer traag, zeer repetitief, zeer minimalistisch. Abstracte geluidskunst die zwaar leunt op loops, resonaties en zoemende, überstroperige tonen die aanzwellen tot een grote, gelaagde geluidscollage.