Eind juli plaatsten we op deze site een oproep van het UWV. De uitkeringsinstantie sloeg alarm omdat nog maar weinig culturele organisaties hun definitieve aanvraag voor de corona steun hadden afgerond. Als ze niet vóór 31 oktober de bij het eerder ontvangen voorschot behorende aanvraag hadden ingediend, zouden ze hoe dan ook dat voorschot moeten terugstorten. Alle reden om eens te kijken hoe de vlag er nu bij hangt.
Een rondgang langs zakelijk leiders leert dat iedereen verschrikkelijk druk bezig is met de papieren rompslomp. Veel tijd om dan eens uitgebreid terug te blikken op wat dat ook alweer was, hadden ze niet. Er moeten vertragingen worden ingelopen.
Automatisch
Een verklaring hiervoor vinden we in een nieuwsbericht op de website van de rijksoverheid: ‘Er zijn verschillende oorzaken denkbaar voor de vertraagde aanvragen. Zo kunnen bedrijven het naar achteren hebben geschoven in de hectiek en onzekerheid van afgelopen Corona-jaar. Sommige bedrijven die een terugbetaling verwachten, hebben de aanvraag wellicht uitgesteld om het gespreid terugbetalen later te kunnen starten. Een aantal bedrijven dacht eerder dat de aanvraag automatisch binnen zou komen.’
Voor de culturele sector kwam daar nog bij dat lang onduidelijk was of er – na het aflopen van alle generieke maatregelen – nog een verlenging voor dit specifieke geval zou komen.
Arbeidstijdverkorting
Voor wie nog even wil weten wat het ook alweer was, die NOW: ik had er onlangs een gesprek over met Suzanne van Dommelen, zakelijk directeur van het Utrechtse muziekcentrum TivoliVredenburg. We keken samen terug op die eerste dagen van de pandemie en de lockdown, toen alles nog in nevelen gehuld was: ‘Donderdag moest alles om zes uur dicht. Dat weekend werd bekend dat ook de horeca dicht moest. We hadden net een aanvraag gedaan voor werktijdverkorting, want die moest je snel doen. De NOW kwam daar de maandag daarop voor in de plaats.’
Wisten jullie toen al hoe hard TivoliVredenburg geraakt zou worden?
‘Ja. In normale tijden zijn we een plek waar 24/7 iets te doen is, en waar 1,2 miljoen bezoekers per jaar komen. We hebben een heel hoog percentage eigen inkomsten, en van het ene moment op het andere werden alle activiteiten stilgelegd. De eigen inkomsten droogden meteen op en we hadden een fors eigen personeelsbestand. We waren wel blij met de NOW. Hij kwam snel, en dat kwam goed aan, ook al hadden we het hele weekend door moeten werken om die werktijdverkorting te regelen, maar dat valt in het niet bij al het andere wat gebeurde.’
Horeca
In alle snelheid en paniek van het moment, was van Dommelen te spreken over de inzet van het UWV: ‘De regeling zag goed toe op alle personeelskosten. Bij de gewone werktijdverkorting moet je van elk personeelslid aangeven hoe lang ze werken. Dat was bewerkelijker, en deze was veel eenvoudiger. We hebben alle zes rondes aangevraagd en opgebruikt. We hebben aangevraagd met zowel de stichting TivoliVredenburg als met onze horeca BV (Burgundy Street) die we ook hebben. Cultuur, evenementen en horeca waren de eersten die dicht gingen en de laatsten die weer opengaan, dus we hadden steeds veel meer dan 20 procent omzetverlies.’
Toen vorig jaar de boel even openging, maar daarna een nieuwe sluiting volgde, veerde de regeling goed mee, vertelt Van Dommelen: ‘Op het moment dat we meer omzet genereerden, werd de NOW verlaagd, dat was een goed communicerend vat. Als wij weer dicht moesten, ging de NOW weer omhoog. Dat gaf ons de mogelijkheid om weer door te kunnen gaan. We hebben niemand hoeven ontslaan om bedrijfseconomische redenen. Dankzij dat vangnet.’
OFF/ON
Dat gaf lucht om nieuwe plannen op te zetten in een tijd dat niks meer kon. Het staat uitvoerig beschreven in het boek OFF/ON, dat in het voorjaar door TivoliVredenburg werd uitgegeven. Van Dommelen: ‘Uiteindelijk konden we ook dankzij die regelingen doorwerken aan projecten als WALK THE LINE. Veel mensen denken dat we helemaal geen werk meer hadden, maar er kwam verschrikkelijk veel op ons af. Toen we dicht moesten, was het steeds voor een korte periode van een paar weken of maanden. En steeds moesten al die honderden concerten weer verzet worden, dat moest gecommuniceerd worden. Eigenlijk waren onze afdelingen programmering, marketing en ticketing op volle kracht aan het draaien. De buitenwereld zag het alleen niet, want het gebouw was donker.’
‘Doordat we mensen konden behouden konden we blijven schakelen. Omdat we op 1 juni voor 30 man open konden, hebben we dat gedaan, terwijl we daar veel mensen voor nodig hadden. Dankzij de NOW konden we dat blijven doen. Als we iedereen hadden moeten afschalen, of werktijdverkorting hadden gehad, hadden we dit allemaal niet kunnen doen, omdat we handen tekort kwamen.’
Essentieel
‘We konden ook projecten oppakken die op een lager pitje stonden. Eigenlijk heeft er ook niemand werkloos thuis gezeten. Er zijn door Corona wel mensen vertrokken die door de pandemie gingen nadenken over hun leven en een andere keuze hebben gemaakt.’
Of de NOW echt essentieel was, durft Van Dommelen niet te zeggen. ‘Zonder NOW zouden we nog wel hebben bestaan. We hadden andere steunpakketten en ik weet niet of de gemeente Utrecht en OCW ons hadden laten verdwijnen. Maar ik denk dat we veel meer hadden moeten bezuinigen en veel minder hadden kunnen doen. We hebben nu de waakvlam aan kunnen houden, kunnen schakelen en publiek, de artiesten en werknemers iets kunnen bieden.’
‘We hebben ook ons online platform kunnen ontwikkelen, we zijn gaan streamen, eerst met ingehuurde bedrijven, en daarna met eigen personeel, die dat net zo goed konden. We hebben ook een podcast studio, dus de hele online organisatie hebben we kunnen ontwikkelen.’
Werklast
Maar toch zijn er wel nadelen te ontdekken: ‘Wat veel onzekerheid heeft gebracht is dat de regering steeds laat de verlenging aankondigde. Dat zag je bij andere poppodia, vooral bij de verlenging van september 2020, die heel laat werd aangekondigd. Toen had iedereen al reorganisatieplannen gemaakt en zelfs al mensen ontslagen. En dat alleen maar omdat die regeling zo laat verlengd werd. Dat was heel jammer.’
En nu is er dus toch nog druk op de ketel: ‘Wat vooral telt is dat de accountantscontrole heel zwaar is. Dat zal de reden zijn waarom veel culturele instellingen nog niet de definitieve verantwoording van NOW 1 hebben ingeleverd. Het accountantsprotocol werd ook erg laat bekendgemaakt. Het is ook heel veel wat ze vragen. Accountants hebben nauwelijks de menskracht om het te doen en dat is dan alleen nog maar NOW 1. En daar komen al die andere periodes nog achteraan.’
Regelzucht
Het lijkt typische regelzucht van het huidige kabinet, als je het zo bekijkt, al zal Suzanne van Dommelen dat niet zeggen: ”Aan de voorkant is de regeling heel erg makkelijk gemaakt, maar aan de achterkant is hij heel erg zwaar en met controles dichtgetimmerd. De foutmarges zijn extreem laag, waardoor we extreem in detail moeten. Dat kost ook geld. Ik denk dat we met alle accountantscontroles minstens nog een keer het bedrag van onze hele jaarrekeningcontrole kwijt zijn. Dat gaat om een bedrag van tienduizenden euro’s.’
De klacht van TivoliVredenburg, die ook bij andere culturele instellingen te horen is, geldt met name voor de grotere organisaties. Dat komt omdat bij lage totale subsidiebedragen een accountantscontrole niet nodig is. Voor elk bedrag aan subsidie boven de 125.000 euro is dat wel zo, en dat betekent een geweldige werkdruk voor organisaties als TivoliVredenburg en de accountants. Inmiddels is wel bedongen dat zij meer tijd krijgen voor het afgeven van de noodzakelijke verklaring. Die kan nu tot 14 weken na 31 oktober worden afgegeven, mits de aanvraag wel op uiterlijk die datum is gedaan.
Coronapas
Voor TivoliVredenburg, inmiddels weer open zonder anderhalve meter beperking, maar met 75% capaciteitsmax voor staconcerten en sluiting horeca om 24 uur, ziet de toekomst er inmiddels iets beter uit, maar er is nog veel onzeker: ‘We hebben veel vertrouwen in de toekomst, maar onze zorg zit wel in hoe snel het herstel gaat. Zolang we nog te maken hebben met maatregelen van de overheid die toch ook beperkend zijn voor onze publieksinkomsten, vind ik dat de overheid wel mag compenseren. Ik snap dat de generieke maatregelen eruit gaan, vanuit macro-economisch oogpunt, maar het zou fair zijn als de branches die nog door maatregelen geraakt worden compensatie krijgen.’
‘Voor ons hangt het er ook nog heel erg vanaf wanneer we weer voluit kunnen programmeren, wanneer internationale tours weer komen, dus ook al mogen we voor honderd procent open, de internationale artiesten zijn er nog niet. Hoe hoog zijn de drempels die worden opgeworpen door het testen en de coronapas? Hoe gaat het als corona endemisch wordt? Het is dus nog de vraag hoe snel we weer op ons oude inkomstenniveau zitten.’
Nederlands 
English (UK) 
Français 
