Ga naar de inhoud

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.

‘ZZP’ers tijdens corona vooral in de steek gelaten door grote structureel gesubsidieerde kunstinstellingen.’

“De coronacrisis legt een aantal zwaktes van de culturele en creatieve sector bloot. In deze meest geflexibiliseerde sector van de economie is de flexibele schil tijdens de coronacrisis een gemakkelijke bezuinigingsoptie gebleken. Daardoor hebben zzp’ers deels hun heil moeten zoeken buiten de culturele en creatieve sector en keren zij mogelijk niet meer terug.” Wat we al hoorden, zagen en wisten… 

beeld uit de film door David Hannan

Dankzij Wallworth op het Holland Festival nog een laatste blik omhoog werpen vanonder een stervende zee.

De koepel van het Planetarium van Artis is gemaakt voor sterren, het is geen blinkend Imax-doek. Dat de beelden in Coral: Rekindling Venus van Lynette Wallworth dus niet van het scherm spatten, is dan ook de bedoeling. Wallworth, een goede vriend en collega van ANOHNI, is dit jaar prominent aanwezig op het Holland Festival en maakte Coral, Rekindling Venus exclusief… 

Ed Atkins Foto door Kiasma

Poëtisch kleinood van Ed Atkins weet precies een snaar te raken

Dat hij liever geen nieuws hoort over het weer, maar dat er ooit mensen in leven waren die hij kende, en wat voor weer het toen was, daarover kan Ed Atkins het niet vaak genoeg hebben. Dus herhaalt hij die zin eindeloos. Een ‘loop’, dus, zoals we die kennen uit de muziek en de videokunst. Maar dan live uitgevoerd. Is… 

Biologische melkveestal

De kunst weet alles van symbolen, dus kom maar op met die duurzame symboolpolitiek!

“De makkelijkste winst is dan te behalen door minder te produceren. Want een hoge productie impliceert veel energie- en materiaalgebruik, reisbewegingen en andere vormen van impact.” Vorige week kwam het langverwachte advies van de Raad voor Cultuur uit over duurzaamheid, en sneller dan ik op ‘openen’ kon klikken, waren de rapen gaar. Kwam allemaal door bovenstaande zin, die, vermeld in… 

Sigur Ros - © Hörður Óttarsson

Sigur Rós overweldigt Concertgebouw met meerlagige tovermuziek – HF23

Het beeld is er direct. Uitgestrekte vergletsjerde vergezichten, mistflarden en de schemer van een land waar de zon maar één keer per jaar opkomt. Zoiets. En dan die zwevende muziek die in een lange toon alle vliegverkeer voor zeker een maand overbodig maakt. Daaronder het gerommel van schuivende aardplaten. Sigur Rós maakte voor het eerst in 10 jaar weer een… 

Ivo van Hove in 2020. Foto door Jan Versweyveld

IVO VAN HOVE TREEDT TERUG ALS ARTISTIEK DIRECTEUR ITA

Ook al zijn ze bij ITA nog geen lid, toch maar even dit persbericht doorgeplaatst. Vanwege het (inter)nationale belang. Komt-ie: Ivo van Hove (1958) beëindigt per 1 september 2023 zijn rol als artistiek directeur van ITA. Dat betekent dat hij dan zijn functie als statutair bestuurder en artistiek directeur overdraagt. De Raad van Toezicht (RvT) heeft het voornemen om Eline… 

Pankaj Tiwari, een kunstenaar uit het armste deel van India, en de Poolse performer Maria Magdalena Kozłowska. Foto: Eva Roefs

Duurzaamheid is een luxeprobleem in Jerome Bel’s vliegtuigloze autobiografie (en de voorstelling blijkt leuker dan ik eerst dacht)

Input van de leden: daar drijft deze club op. Let maar eens op. Gisteren schreef ik dit stuk: Jerome Bel is me er eentje. De man die zich identificeert als choreograaf heeft zichzelf vanwege duurzaamheidsoverwegingen verboden te vliegen en daarom kon hij niet vanuit Parijs naar Amsterdam komen om zijn eigen autobiografie voor te lezen. Hoe nobel het niet-vliegen ook… 

Lynette Walworth door Cassandra Hannagan

Lynette Walworth brengt empathische kunst. Dat is even wennen op het Holland Festival

Een TED Talk, maar dan niet een kwartier zoals die verspreidenswaardige ideeënorganisatie voorschrijft, maar anderhalf uur. In How To Live (After You Die) neemt de monumentale kunstenares Lynette Walworth je mee in een verhaal-met-lichtbeelden over de verleidingen van sektarisch geloof, dat via de Amazone en de Outback, over Donald Trump en langs de steppen van Mongolië eindigt in de grotten… 

Cultuurperspodcast, de Holland Festival-editie: het vrouwelijkste festival ooit?

De eerste helft van het Holland Festival zit er zo’n beetje op, dus tijd voor Team Cultuurpers om eens te kijken wat die eerste helft ons heeft gebracht. Veel, zo vinden Helen Westerik en Wijbrand Schaap, en ook veel echte hoogtepunten. ‘Misschien wel de beste editie in jaren.’ We bespreken onder meer de intieme installatie ‘Evolution of Fearlessness’, blikken terug… 

ensemble Wuthering Heights. Foto: Steve Tanner

Glansrol voor het hoogveen in ongekend perfecte actualisering van Wuthering Heights op het Holland Festival

Ik kan het niet nalaten te melden, want volgens mij deden ze het erom, de dansers die in de musical Wuthering Heights één keer echt even heel zichtbaar met de armen grote rondes maakten: dit was een halve seconde verwijzing naar Kate Bush’ wereldveranderende ‘molenwieken‘ in de videoclip bij haar legendarische popnummer uit 1978. Een subtiele knipoog zoals in mijn… 

still uit Euphoria door Julien Rosefeldt

Rosefeldts ‘Euphoria’ is een van de indrukwekkendste dingen die ik ooit meemaakte. 

Wat als 200 van de grootste denkers en dichters die deze planeet de afgelopen eeuwen heeft gekend nu eens gewoon een van ons zouden zijn? Een gewone vreemdeling op een bus, of je taxichauffeur, of een skater? Of een zingende tijger in een supermarkt? Julian Rosefeldt maakt die gedachte hoor-, voel- en bijna tastbaar in de mega-installatie ‘Euphoria’ in het… 

scenefoto door Camilla Adams

‘Drive Your Plough…’ – Meesterlijk verteltheater van Simon McBurney is een les voor elke toeschouwer #HF23

Een woord zegt meer dan duizend beelden. Dit lijkt misschien vreemd in een wereld die gedijt op beeldcultuur, maar is een waarheid als een koe. Mocht je nu nog geen koeien in alle soorten en maten zien, laat je dan overtuigen door het Holland Festival. Gisteren zag ik de openingsvoorstelling ‘Drive Your Plough Over The Bones Of The Dead’ en… 

ANGELA (a strange loop) 1 © Julian Röder

Bij Susanne Kennedy’s Angela heb je het als toeschouwer voor het zeggen. #hf23

In Angela (A Strange Loop) van Susanne Kennedy gebeurt niet veel. Dat is niet erg, er is wel meer kunst waarin weinig gebeurt. Beckett was er bijvoorbeeld een meester in. Net als hij  in de jaren vijftig van de vorige eeuw verwarring stichtte met stukken als Waiting for Godot, raken toeschouwers en critici een beetje van de leg door Susanne… 

omslag rapport Schaduwdansen

Grensoverschrijding in de danswereld: uitstekend onderzoek laat olifant in de zaal buiten beschouwing

Dansen, van superamateur tot wereldklasse professioneel, gaat gepaard met grensoverschrijding, machtsmisbruik, fysieke aanslagen en seksueel wangedrag dat in stand wordt gehouden door een hardnekkige zwijgcultuur. Het langverwachte onderzoek door Marjan Olfers, ‘Schaduwdansen’, naar grensoverschrijding in de danswereld, had nog schokkender resultaten dan iedereen vooraf vreesde. De cijfers zijn inmiddels genoegzaam bekend: een meerderheid van de dansers heeft grensoverschrijdend gedrag aan… 

vake poes; of hoe god verdween, lisaboa houbrechts Foto door Kurt van der Elst

Vake Poes door Lisaboa Houbrechts in het Holland Festival: op zoek naar schoonheid in een zeer duister verhaal

‘Er komen soms mensen huilend naar me toe om hun verhalen te vertellen, dingen die ze hebben meegemaakt.’ Theatermaker, auteur, regisseur Lisaboa Houbrechts heeft wat losgemaakt met Vake Poes, het theatrale familie-epos dat ze maakte bij het Vlaamse gezelschap La Geste. De heftige voorstelling, in haar lyriek passend in het oeuvre van Alain Platels Les Ballets C de la B… 

De ontploffende raket van Elon Musk

Wat de Raad voor Cultuur kan leren van Elon Musk

Nieuws van de Raad voor Cultuur: ‘De vier teams ontwikkelden diverse bouwstenen, die ze verder geconcretiseerd hebben. Daarnaast hebben de teams elkaars ideeën getest en verrijkt. Aan het eind van de dag presenteerden ze aan de hand van visualisaties hun bouwstenen aan leden van de raad.’ Dit citaat is, met de titel ‘Laatste bijeenkomst designteams nieuw cultuurbestel‘ afkomstig van de… 

scenebeeld Bacchae door Alex Kat

The Bacchae in het Holland Festival: Nietzsche, keiharde beats en prachtige operastemmen in een wild pleidooi voor queerness.

‘Eenvoud is het probleem van deze tijd. Eenvoud is labeltjes plakken. Het moet gaan om fluïditeit en verwarring.’ De Griekse operamaakster Elli Papakonstantinou, wier ster de afgelopen jaren snel is gerezen, brengt dit jaar op het Holland Festival een eigentijdse versie van de klassieke tragedie ‘Bacchanten’ van Euripides. In dat stuk uit 405 voor Christus rooft wijngod Dionysus (ook bekend… 

The Dry Piece, Keren Levi, foto © Anna van Kooij

Neem de tijd voor De Blik van Anna

In de cultuurwereld binnen, maar ook buiten Utrecht, kun je niet om Anna van Kooij heen. Ik leerde haar al vroeg deze eeuw kennen als een altijd oplettende, maar nooit opdringerig aanwezige fotografe, die scherp kon kijken al haar geportretteerden een empathische glans gaf. Anna is al een tijd ziek, en kortgeleden wed duidelijk dat ze niet meer zal genezen.… 

Susan Neiman (Beeld geleverd door Uitgeverij Lemniscaat)

Susan Neiman: ‘Ik zie de woke als mensen met goede bedoelingen en verwarde theorie’

‘Mensen die zich traditioneel bij links vinden horen willen geen kritiek leveren op woke omdat ze bang zijn dat ze hulp en steun bieden aan rechts, en dat willen ze zeker niet. En toch hebben ze het gevoel dat er iets mis is, iets dat niet echt links is aan het woke discours. Dat is wat ik probeer te ontwarren… 

Scene uit Bros, foto door Luca del Pia

‘Bros’, Romeo Castellucci’s theatrale liturgie van geweld door mannen in uniform. Te zien in het Holland Festival

Een stuk of dertig mannen in Amerikaans politie-uniform op het toneel, van het soort dat we kennen van tv. Maar in de voorstelling Bros van Romeo Castellucci, in juni te zien op het Holland Festival, krijg je geen achtervolgingen en verhoren te zien, maar bruut geweld. De voorstelling gaat over de anonimiteit die een uniform biedt, in dit geval vooral… 

logo Mores.online

Belangenverstrengeling in de cultuursector heeft gevolgen voor mores.online. Hoe zit dat eigenlijk bij subsidies?

Dit weekend kwam Mariëtte Hamer met een stevige aanbeveling voor het meldpunt mores.online. De club waar grensoverschrijdend gedrag binnen de kunst- en mediawereld gemeld kan worden was zelf in opspraak geraakt. De voorzitter had bijvoorbeeld als partner van de bij NOS Sport in opspraak geraakte Tom Egbers niet handig gereageerd op die ophef. Het droeg niet bij aan het vertrouwen… 

Pr-beeld De Toneelmakerij door Rachel Schraven

Paul Knieriem over zijn Hamlet voor Amsterdamse jongeren: ‘Hier voel je wat representatie en herkenning doet met een zaal’.

Half maart ging ik kijken bij de Hamlet van de Toneelmakerij, een voorstelling die speciaal was gemaakt in en voor Amsterdam-West. Ik had wat vragen over die voorstelling, schreef ik in de recensie, en die vragen zouden we bespreken in een podcast met Abdelkader Benali, de bewerker van de tekst, en Paul Knieriem, de regisseur. Anderhalf uur voor de opname… 

Yara Piekema en Roan Ten Cate beantwoorden vragen van het publiek (Foto: auteur)

Ga kijken bij goed jeugdtheater als je niet meer gelooft in het volwassen aanbod.

We hebben een enorme behoefte aan magie en een wondertje op zijn tijd. Sommige mensen denken dat je dat kwijt raakt als je opgroeit en/of kinderen krijgt, maar niets is minder waar, natuurlijk. En als je mocht twijfelen, zou ik het ons gunnen dat meer theatermakers voor volwassenen weer eens teruggrijpen op de magie waar je in je kindertijd nog… 

What Lies Beneath - foto Niels Knelis Meijer

De toekomst beweegt, de vraag is: hoe?

Als het verschil tussen de performer tijdens de voorstelling en na afloop minstens een dikke meter is, weet je dat je met een groot kunstenaar te maken hebt. De Australische danseres Olympia Kotopoulos is een groot kunstenaar, want op het toneel vult ze de ruimte, terwijl ze in het echt krap anderhalve meter telt. Kunst is, letterlijk, larger than life.… 

Scenebeeld van Hamlet door Sanne Peper

Waarom heet dit boeiende stuk, over de wereld van Amsterdam West, Hamlet?

Ik heb even moeten nadenken voor ik wat schreef over de Hamletvoorstelling die nu voor een publiek van merendeels middelbare scholieren in Amsterdam West te zien is. Dat kwam doordat ik in de zaal, op een legendarisch ongemakkelijke tribune in een fijne rafelrandbroedplaats, tussen een scholierenpubliek zat dat bijna twee uur lang in volle aandacht zat te kijken, terwijl bij… 

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands