De moeder aller kunstvormen. Volgens operaliefhebbers.
‘Harry Partch wist precies wat hij deed. Hij koos hele specifieke bourbonflessen uit om die 43 stappen in de octaaf in te vullen. Zo maakte hij muziek die heel toegankelijk is, maar ook heel ongrijpbaar. En dat is wat goede kunst moet doen.’
Het hoofdpersonage van Bachs Johannes Passion? Jezus natuurlijk. Mis. Het is de verteller, de evangelist, zeker in de prachtige enscenering van Dale Duesing, zeker wanneer vertolkt door Robert Burt. Waar bij gewone uitvoeringen van de Johannes de recitatieven van de evangelist vooral de aria’s en koorpassages onderbreken, vormen ze hier de dramatische kern. We zien echt de passie van Johannes.
Het is het soort publiciteit waar zelfs literair agentschap Sebes en Van Gelderen van droomt. Een ruzie tussen biograaf en onderwerp die alle landelijke kranten haalt. Zeker wanneer het geen biografie van pakweg een ex-voetballer betreft die zijn vermogen verspeelde, maar een van eigenzinnig componist en dirigent Reinbert de Leeuw.
Het was groot nieuws. Het ene orkest legt beslag op de instrumenten van het andere. Alleen het klopt niet. Net zoals veel niet blijkt te kloppen in de brief van dirigent Jan Willem de Vriend in de Volkskrant van afgelopen donderdag.
Vijfsterren Symfonieorkest. Zo gaat het Nederlands Symfonieorkest volgend seizoen heten. Het voormalige Orkest van het Oosten probeerde ‘Nederlands’ te worden, maar kreeg een rechtszaak aan de broek van het Philharmonisch Orkest, dat al ‘Nederlands’ was. ‘De politiek moet zich met de rechtsgang gaan bemoeien. Want zo kan het niet langer. Dit kost bakken met geld.’ Aldus Harm Mannak.
Nee, bang voor concurrentie is het gezelschap niet. Voor samenwerking evenmin, getuige de juichend ontvangen Fairy queen met Veenfabriek en Combattimento, het orkest dat tot voor kort geleid werd door Jan Willem de Vriend.
Prokofjevs De speler is anderhalf uur toneel, waarna het na de pauze écht opera wordt. Dat ligt niet aan de solisten, niet aan de regie of decors en al helemaal niet aan het uitmuntend spelende Residentie Orkest onder leiding van Marc Albrecht. Misschien zijn muziek en libretto wel te vernuftig, was Prokofjev wel te trouw aan het boek van Dostojevski om er een echte opera van te maken. En misschien is Andrea Breth wel een te goede toneelregisseur voor deze opera. “Kijk vooral goed naar de boventiteling,” vertelde ze vlak voor de première, “zodat u niets mist.”
Het is dé opkomst van de avond: rondjes rijdend op een scooter mengt barbier Figaro zich in een doldwaas avontuur waarin graaf Almaviva de mooie Rosina aan de handen van haar voogd dokter Bartolo wil ontrukken. Drie Berta’s rukken ondertussen letterlijk Basilio de kleren van het lijf in een ingenieuze dans voor drie decorstukken waarbij de handeling zich razendsnel van binnen naar buiten verplaatst en…
‘Geef mij een boodschappenlijstje en ik zal het op muziek zetten,’ schijnt de Italiaanse componist Gioacchino Rossini gezegd te hebben. Misschien apocrief, maar wel passend bij de man die sneller componeerde dan muzikanten zijn partituren konden instuderen. Waar Wagner een leven nodig had voor veertien opera’s. schreef Rossini het drievoudige. In krap vijftien jaar.
Vergeet de uren die vooraf gingen, denk niet aan de twee uren die nog volgen. Dit is het moment. Het Nibelungenhaat-motief en het Hagen-motief klinken, maar vervormd. Ze botsen. Ze kunnen het niet eens worden, We horen iets vaags triomfantelijks, maar tegelijkertijd dreiging.
Cultuurdebat 2013: Rutte en PVV schudden elkaar de hand. Het ging over Caro Emerald. Over Zwarte Piet. En de klassieker: subsidie op operakaartjes. En even over carnaval. En het haalde alle journaals. Geenstijl. Radio 1,2,3 en 4. Waar het debat verder over ging? Eh… geen idee.
Ook vanavond wordt er weer volop geprotesteerd bij een concert onder leiding van Valery Gergiev, ditmaal in het Londense Barbican. Een groot deel van de demonstranten verlangt dat het orkest zich nadrukkelijk distantieert van de Russische sterdirigent en zich openlijk uitspreekt tegen de homowetgeving in Rusland.
Een gezamenlijke persconferentie van twee gezelschappen. In het post-Zijlstra-tijdperk belooft dat vaak weinig goeds. Een fusie ligt dan voor de hand, zeker als het de twee grootste operagezelschappen van ons land betreft: De Nederlandse Opera en de Nationale Reisopera. Alleen moeten we dat nu omdraaien: De Nederlandse Opera wordt de Nationale Opera. En het gebouw gaat Nationale Opera en Ballet heten.
Het regent in het Amsterdamse Muziektheater.
Wanneer kruisridder Renaud een half uur na het begin van de voorstelling een idyllisch landschap bezingt, gaat heerlijk langzaam het doek omhoog. De opera die zich tot op dat moment op een klein en schraal landschap op het voortoneel afspeelde krijgt er een adembenemende dimensie bij.
Een Brünhilde die niet in vlammen opgaat maar met een baby in de armen de Götterdämmerung doorstaat, een Senta die niet van een klif springt maar samen met de Holländer door Erik wordt neergeschoten. Niemand kijkt er nog echt van op. En Isoldes die niet doodgaan in de Liebestod zijn geen uitzondering, maar Tristan die door de tot in hemel reikende noten van Isolde als het ware uit de dood verrijst, schuin achter haar gaat staan en klankloos meezingt?
“Dat klinkt anders. Een beetje verdrietig.”
Ik heb net F, B, D♯ en G♯ gespeeld. Beter bekend als het Tristan-akkoord. Maar dan op gitaar. Mijn publiek bestaat uit vijftien kleuters.
In een brief aan Franz Liszt benadrukt Wagner in 1852 dat de zee in zijn Der fliegende Holländer zo realistisch mogelijk getoond moet worden, vol gewelddadige golven. Honderdzestig jaar later neemt Yannick Nézet-Séguin dat advies in havenstad Rotterdam zeer ter harte. Niets aan deze Holländer kabbelt, vanaf de eerste noten stormt het, culminerend in een derde akte op orkaankracht, met een hoofdrol voor het koor van De Nederlandse Opera.
Met zestig procent minder budget toch meedoen in de top en succesvol Europa in. Onmogelijk, roept menigeen. Alleen met een nieuw stadion, stelt een ander. En met extra investeringen in de winterstop. Maar het kan, aldus een enkeling.
We schreven al over de naamsverandering van het Orkest van het Oosten in het Nederlands Symfonieorkest (NedSym). Het Nederlands Philharmonisch Orkest (NedPho) was not amused en meende dat het Enschedese orkest inbreuk maakte op haar merk- en handelsrechten en eiste dat het orkest een andere naam zou kiezen. Er volgde een kort geding en in april 2012 oordeelde de rechter dat het Nederlands Symfonieorkest alleen de afkorting NedSO niet mag gebruiken, maar niet van naam hoeft te veranderen.
Wat te verwachten van een ‘musicabanda’ uit Oost-Tirool? Gemütliche volksmuziek? Gejodel? Dansmuziek voor bruiloften en partijen? Een avondje in een biercafé? Hoe dan ook: zeker geen Mahler. Maar waarom eigenlijk niet dacht het uit het dorpje Innervillgraten afkomstige Franui. Resultaat: een enerverende voorstelling rondom de orkestliederen. Zo hoorden we Mahler nog nooit.
Holland Festival
Maria is gearresteerd bij een demonstratie en in een cel gegooid naast een heroïneverslaafde, terwijl haar zus Martha zojuist een opvang voor daklozen is begonnen. En Lazarus, ja, Jezus brengt ook hier hem weer tot leven, met ronduit adembenemende klanken. En dan zijn we nog niet eens halverwege.
Holland Festival
Koene ridder verslaat met hulp van wijze schoenmaker ongetalenteerde regelfetisjist en wint zangwedstrijd en de hand van kokette goudsmiddochter. Of: jongen ontmoet meisje in de straten van Nürnberg en besluit mee te doen aan de plaatselijke variant van Nürnberg’s got talent. De jury stuurt hem weg, maar hij krijgt de publiekstem. Wagner zou Wagner echter niet zijn als hij voor dit verhaal geen uurtje of vijf nodig zou hebben.
Holland Festival
Vergeet alle ophef over de allereerste 3D-filmopera, vergeet alle ophef in de Britse kranten. Michel van der Aa verzuchtte zelf al in interview dat hij bij nader inzien graag de tweede 3D-filmopera gemaakt zou hebben. En wellicht had hij
Met een heus gala presenteert de Reisopera 2.0 zichzelf. En ontdoet gelijk het gala van het stoffige imago. Met dank aan het Nederlands Blazers Ensemble.
Nederlands 
English (UK) 
Français