Oud of nieuw, klassiek of modern, minimaal of wereld. Pop. Tonaal en atonaal.
Wat maakt een opera tot een succes? De zonderlingen, leeghoofden, comici, lyrici en tragici menen het te weten, en verkondigen hun standpunt op de gekste momenten en zijn zelfs niet te beroerd om in de handeling in te grijpen. Welkom in wondere wereld van Prokofjevs L’amour des trois oranges, deze maand opnieuw op de planken in het Amsterdamse muziektheater.
Na ruim vier uur gebeurt het dan toch: emotie. Het vrije Zwitserland baadt in een gouden zonlicht en het koor zwelt aan over de mooiste orkestklanken die Rossini componeerde. Onwereldse klanken, die weinig van doen hebben met de bekendste klanken uit Guillaume Tell – de galoppade uit de ouverture.
Wat heeft een proefschrift over een vergeten Victoriaanse romanschrijver gemeen met een rushrelease van multinational Sony?
Driehonderd jaar geleden werd de Vrede van Utrecht getekend, waarmee een eind kwam aan zowel de Spaanse successieoorlog, als de Oorlog van Queen Anne. Bijzonder was dat dit vredesverdrag niet op het slagveld, maar aan de onderhandelingstafel tot stand kwam. Het duurde anderhalf jaar voor de vele partijen het met elkaar eens werden en het verdrag geldt als het begin…
Einstein on the beach: een vijf uur durende minimalistische opera zonder plot, zonder pauze. Een opera met een welhaast mythische status, met beelden die uitgegroeid zijn tot theatericonen, maar die vrijwel niemand daadwerkelijk heeft gezien.
Utrecht, 22-12-2013 – Na de slotnoten van het motet Reges Terrae van Pierre de Machicourt stond het publiek in Vredenburg Leeuwenbergh als één man op om het Egidius Kwartet te belonen met een welverdiende ovatie.
Twee jaar geleden werd hij bejubeld om zijn enscenering van A Dog’s Heart van Alexander Raskatov, nu wordt hij uitbundig geloofd om zijn productie van Mozarts Die Zauberflöte. Deze ging vorige week in première bij De Nederlandse Opera en ook gisteravond reageerde de uitverkochte zaal enthousiast. Toch worden de hooggespannen verwachtingen niet helemaal ingelost.
Een geluidstechnicus die op het podium met propjes papier oorverdovende klanken maakt. Poppenspel dat naadloos overgaat in filmprojecties en zangers die gedubbeld worden door acteurs. Een oersimpel toneel op het toneel dat echter wel degelijk hightech is. Een voorstelling in een van de grootste zalen van ons land, die echter doet denken aan een vlakke vloer voorstelling. Een vlakke vloer die wel alle kanten op kan bewegen, en even gemakkelijk een helling of een plafond kan zijn, dat dan weer wel.
Amsterdam, 10-12-2012 – Afgelopen weekend begon het Babelfestival in het Ostadetheater, een initiatief van de Diamantfabriek. Deze twee jaar geleden opgerichte productiekern biedt jonge makers de kans kleinschalig muziektheater te ontwikkelen. Dit weekend volgt de première van Black Perfume, van de Russische componiste Anna Mikhailova en de Nederlandse regisseur Annechien Koerselman, naar het verhaal Morfine van Michail Boelgakov.
De grootste artiest van Nederland is dood. Kan gebeuren. Maar mag ik dan ook hartgrondig vloeken? Want Jeroen Willems is onvervangbaar. Als journalist ken je de riedel: van acteurs boven de zestig, of van anderszins breekbare statuur heb je een necrootje klaarliggen. Ben je bekend en voldoe je aan de eisen, reken er maar op dat je vrienden en bekenden…
Amsterdam, 26-11-2012 – Afgelopen zaterdag stierf Moniek Toebosch (1948-2012), de sprankelende multikunstenares die ons land vanaf de jaren zeventig opschrikte met tegendraadse performances. Sommigen van u herinneren zich wellicht haar scandaleuze optreden in het Holland Festival van 1983. Toebosch presenteerde live voor de VPRO televisie het programma ‘Aanvallen van uitersten’ vanuit Theater Carré. Nadat het halve Omroeporkest was opgestapt uit protest…
Sinds de omroepserie De Vrijdag van Vredenburg zes jaar geleden begon, heeft zij een almaar uitdijend publiek aan zich weten te binden. Dit ondanks de aanvankelijk nogal onherbergzame noodlocatie aan de A2, waarvan de scheldnaam ‘Rode Doos’ inmiddels is uitgegroeid tot een koosnaam voor zowel publiek als musici.
Bijna waren ze weggegooid: George Tsypins immense decors voor Wagners Der Ring des Nibelungen. Niet omdat zijn enscenering niet succesvol was of inmiddels verouderd zou zijn, maar simpelweg omdat de opslag voor De Nederlandse Opera een te forse kostenpost vormde.
’s Hertogenbosch 9-11-2012 – November Music werd afgelopen woensdag succesvol afgetrapt en focust ook in zijn twintigtse editie op multimedia. Het duo Strijbos & Van Merwijk was er al vaker te gast en kreeg die middag de Prins Bernhardcultuurprijs Noord-Brabant, uitgereikt door voormalig Concertgebouwdirecteur Martijn Sanders. ’s Avonds trok hun voor het Amerikaanse strijkkwartet ETHEL gemaakte multimediaspektakel Cross Avenue veel publiek, de twee voorstellingen van Cloud-Messenger van Fred Momotenko waren zelfs geheel uitverkocht.
De experimentele hiphop / noiseband Death Grips speelt schuimbekkende takkeherrie. Maar wel hele spannende, interessante takkeherrie met paranoïde, surreële teksten. Live was het een verademing. In hun concert in Bitterzoet (gepresenteerd door Paradiso) ontketenen vocalist MC Ride (Stefan Burnett) en drummer Zach Hill een 20 minuten durende orkaan van adembenemende razernij.
Klassieke muziek op televisie heeft altijd iets saais. Vaak een korte inleiding door een keurige heer of dame, gevolgd door het concert zelf. Close-ups van de dirigent en solist, een longshot van het hele orkest en na afloop applaus. Alsof het medium zo nauwgezet mogelijk de etiquette van de concertzaal probeert te evenaren. Zelfs de webstreams waar meer en meer grote orkesten zich meer en meer van bedienen wijken amper van deze formule af.
Amsterdam, 10-10-2012 – Afgelopen zomer al treinde het Nederlands Kamerkoor (NKK) door ons land, om samen met amateurkoren tijdens verrassende stationsconcerten het grote publiek te attenderen op zijn vijfenzeventigjarig bestaan. De komende weken wordt dit jubileum gevierd met een reeks concerten in zeven verschillende steden, onder de wervende titel ‘Een traditie van vernieuwing’.
Amsterdam, 8 oktober 2012 Tijdens de druk bezochte Dag van de Klassieke Muziek in het Muziekgebouw aan ’t IJ werden vanmiddag de prijswinnaars bekendgemaakt van de competitie voor vrouwelijke componisten. De dag werd voor de elfde keer georganiseerd door Muziekcentrum Nederland (MCN), dat per 1 januari ophoudt te bestaan. Dankzij een anoniem legaat, uitdrukkelijk bestemd voor vrouwelijke componisten, konden drie prijzen worden uitgereikt.
Het slotapplaus na de première van Götterdämmerung stormachtig noemen, is een understatement. Het leek alsof de volledig uitverkochte zaal de door Ed Spanjaard aan het Gelders Orkest ontrokken oerkrachten nog wilde overtreffen. Hier werd geschiedenis geschreven: op het toneel, door de solisten en het koor, in de orkestbak en achter de schermen, zes uur en twintig minuten lang.
Het is de eerste massascène in Wagners Ring: Siegfried voert Brünnhilde naar de Gibichungenburcht en Hagen roept al zijn mannen bijeen. Vanaf het zijtoneel klinkt letterlijk oorverdovend hoorngeschal, maar dirigent Ed Spanjaard laat doorspelen. En terecht: in het orkest slaat een vonk over. Het hele toneel is in een oogwenk gevuld en het koor zwelt in kracht aan, luider en luider, alsmaar luider, tot de extatische apotheose:
Liefst acht bundels met aria’s, cantates, duetten en geestelijke werken publiceerde Barbara Strozzi (1619-1677). Zij genoot groot aanzien in de door haar vader opgerichte Accademia degli unisoni, en leefde van haar composities.
“Die sprookjeswereld is nooit zo mijn wereld geweest,” verklaarde regisseur Ivo van Hove voor de première van Schrekers sprookjesopera Der Schatzgräber. Opmerkelijk, want Van Hove en zijn vaste scenograaf Jan Versweyveld waren bij De Nederlandse Opera eerder verantwoordelijk voor Tsjaikovski’s Iolanta en Janáčeks De zaak Makropulos – ook eerder sprookjes dan grootse dramatische werken.
De Nederlandse Opera opent het seizoen met een zelden uitgevoerde opera van Franz Schreker, waarin heidense en christelijke thema’s door elkaar lopen. De schitterende muziek wordt weersproken door de kille regie, waardoor identificatie met de personages uitblijft.
Het begint mooi. Prominent op het podium staat het schilderij De Rode Kimono van Breitner. En dan geen kopie, maar the real thing, wat nog maar eens onderstreept wordt door de grote hoeveelheid kisten van het Stedelijk Museum, waarop ook de muzikanten van het Hexagon Ensemble geplaatst zijn. Acteur en danser Michael Schumacher loopt er achteloos naartoe en bekijkt het schilderij ongeveer een minuut – de gemiddelde tijd die een museumbezoeker naar een schilderij kijkt.
Dat Pierre Audi niet wegloopt voor religieuze symboliek, is bekend, maar het ware wonder bij Parsifal van De Nederlandse Opera bevindt zich in de bak. Daar zet het Concertgebouworkest in handen van meester-dirigent Iván Fischer een nieuwe Wagner-standaard. Ondanks een gigantische orkestbezetting bijna kamermuziekachtig licht, buitengewoon transparant en door zorgvuldige tempokeuzes met een prachtige dramatische spanning. Vijf uren lang.
Nederlands 
English (UK) 
Français