Wine Dierickx ( Wunderbaum) en Ward Weemhoff (De Warme Winkel) zijn een kunstenaarskoppel en dat zullen we weten. Innemend en met humor nemen ze ons mee in hun privéleven of dat wat wij denken dat hun privé leven is. Weten doen we het immers niet.
The Encounter, een groots opgezette solo-voorstelling van het Britse multi-talent Simon McBurney, beleefde donderdag zijn Nederlandse première op het Holland Festival. The Encounter combineert de dramatische kracht van een Hollywood blockbuster met de geslepen eenvoud van 20ste eeuws, uitgekleed, gemonteerd – noem het Brechtiaans – theater.
Hoe kun je een intens gecompliceerde geschiedenis herschrijven vanuit een ander perspectief? Door groteske glazen marionetten te gebruiken en geen acteurs. Deze revolutionaire vondst was op 8 juni te zien in het Holland Festival, en is daar 9 juni nog mee te maken. De Egyptische kunstenaar Wael Shawky neemt ons in die film mee naar vervlogen eeuwen en toont ons…
De Braziliaanse Christiane Jatahy was vorig jaar al met het stuk What If they went to Moscow op het Holland Festival. Ze kwam, zag en overwon. Dit jaar komt ze met het laatste deel uit de trilogie van toneeladaptaties, The Walking Forest. De titel verwijst naar de drie heksen in William Shakespeare’s Macbeth, die zijn opkomst en ondergang voorspellen. Het stuk vormde het uitgangspunt voor een performance met vier videoschermen, een bar, een actrice, een dode vis en, o ja, publiek.
Alle vier de avonden van Poetry worden live gestreamd via YouTube. Vanavond: de opening. Live vanuit de Rotterdamse Schouwburg.
Vanaf scène 1 neemt ‘Sketches/Notebook’ van Meg Stuart en haar groep Damaged Goods het publiek op in een overvloed aan belevenissen. Vooroverbuigen en snelle draaibewegingen maken. Met een lamp zwaaien en enkele medeperformers in een lichtkring zetten. Figuren maken met je handen. Stenen op de vloer leggen en er aandachtig omheen lopen. Uit rijk gevulde kledingrekken kiezen om een kleurige, bizarre creatie van jezelf te maken. Een muur rond jezelf optrekken en dan kijken wat de ander ermee doet: nadoen, verplaatsen, afbreken, oplossen in de ruimte. Spelen met lichtbundels en touw. Rondrennen. Springen op de plaats. Wild roffelen op en drumstel. Lang aanhoudende muzikale motieven.
Van choreografe Meg Stuart is al vaker werk in het Holland Festival te zien geweest: ‘Alibi’ (2002) en ‘Forgeries, Love and Other Matters’ (2004). Dit jaar verrast ‘Sketches/Notebook’, omdat het werk speelser en lichter is dan haar eerdere werk.
Zaterdag 4 juni 2016 was ik aanwezig bij de koninklijke opening van het Holland Festival en ik kon er geen recensie over schrijven, want ik zat op de voorste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Omdat het podium verhoogd was, keek ik tegen een zwarte muur aan, waarboven alleen de voorste acteurs zichtbaar waren. De achterste en onderste helft van het toneelbeeld waren mij volledig ontgaan.
Ik schreef dat op, en het Holland Festival stelde mij ruimhartig in de gelegenheid om de voorstelling nog een keer te gaan zien, vanaf een betere plek. Tegelijk vertelde de organisatie dat de eerste drie rijen van de Stadsschouwburg bij deze voorstelling zouden worden gecompenseerd. Ik ging dus nog een keer naar Amsterdam, op maandag 6 juni.
Voorafgaand aan de voorstelling, tijdens het niet eten van een zwartverbrande hamburger in schouwburgrestaurant Stanislavski, hoorde ik van de keurige mensen aan het tafeltje naast mij dat de voorste stoelen tegen scherp gereduceerd tarief werden aangeboden, en dat mensen zoals zij die al een kaartje hadden gekocht de keuze hadden om dus een deel van het geld terug te krijgen of op de wachtlijst te gaan staan voor een plek met betere zichtlijnen. Of het hun uiteindelijk gelukt is een van de plekken met beter zicht te bemachtigen, weet ik niet. De voorstelling
Wunderbaum. Onder liefhebbers van fris en jong toneel bracht dit collectief van makers in het begin van deze eeuw iets teweeg. Hemelbestormers waren ze, opgegroeid onder de vleugels van Johan Simons, waar ze het jeugdelftal van diens legendarische Theatergroep Hollandia vormden. En omdat destijds echt iedere jonge maker iets moest met de wereld, wilde JongHollandia, later Wunderbaum, dat ook. Maar omdat ze in het postideologische tijdperk leefden en dagelijks zagen hoe de idealen van hun docenten, ouders en mentoren op niets uitliepen, werd het vooral een club van twijfelaars. En daar waren ze dan wel weer heel goed in.
Je kunt dus te dicht bij een kunstwerk komen. Ik weet niet eens of het echt voor schilderijen geldt, dat er giftige dampen uit op kunnen stijgen, zoals sommigen beweren, maar het geldt zeker voor theaterkunst. Tijdens de opening van het Holland Festival 2016 zat ik op de eerste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Normaal al niet de beste plek voor wie een beetje overzicht wil houden over wat er op het toneel gebeurt. Voor de gelegenheid van ‘Die Stunde da wir nichts voneinander wussten’ was het toneel ook nog eens een halve meter verhoogd, waardoor ik voor ongeveer vier-vijfde van de tijd naar over een lichtrail stuiterende acteurshoofden heb zitten kijken.
Is de taal van poëzie nog vrij van ideologie en manipulatie? Of is het onzin om te denken dat dichterlijke taal zich onttrekt aan framing, het ideologisch laden van woorden? Dat is dit jaar het hoofdthema van poëziefestival Poetry International, dat op dinsdag 7 juni van start gaat.
De voorstelling Sketches/Notebook (2013), die op 6 juni in het Holland Festival haar Nederlandse première beleeft, is virtuoos, radicaal en uiterst zachtaardig. Choreograaf Meg Stuart houdt van kleinschaligheid, ook als ze de grootste podia bezet met partners als de Volksbühne (Berlijn), Théâtre de la Ville (Parijs) of de Münchner Kammerspiele. Details winnen het van grote lijnen en spelen vaak een hoofdrol in stukken die het menselijk gedrag op ongenadige wijze onder de loep nemen.
Sketches/Notebook valt op
Een week geleden presenteerden de schouwburgen aangesloten bij de VSCD tijdens het jaarlijkse congres mooie cijfers. Het aantal voorstellingen daalde weliswaar, maar de gemiddelde zaalbezetting was andermaal gestegen. Menigeen in de sector fronste de wenkbrauwen, en na enig narekenen kwam Wijbrand Schaap na aanvankelijk positief nieuws tot de conclusie dat het helemaal niet zo goed gaat met de podiumkunsten. En ook op dat bericht is weer kritiek mogelijk; de VSCD omvat niet alle theaters, sommige zijn gefuseerd etc. Weer een dag later legde Jeffrey Meulman in zijn blog de vinger op de zere plek:
Het Kröller-Müller Museum associeer je niet onmiddellijk met klassieke muziek. Toch bezocht ik zondagmiddag 29 mei een concert in dit in de Veluwse bossen gelegen instituut. Het werd georganiseerd door het Helene Kröller-Müller Fonds in samenwerking met 401 Nederlandse Opera’s. Deze organisatie streeft ernaar vergeten en nooit uitgevoerde opera’ uit Nederland en Vlaanderen (opnieuw) onder de aandacht te brengen. Voor deze gelegenheid werden aria’s en duetten uitgevoerd uit de periode dat Helene Kröller-Müller (1869-1939) de kunstverzameling aanlegde van het naar haar vernoemde museum.
Nederlandse muziek van eind negentiende, begin twintigste eeuw lijkt weer hot.
Tongzoenen, paaldansen, voorbinddildo’s en anale penetratie associeer ik doorgaans niet met de danskunst en verwacht ik niet in een stadsschouwburg, maar voor Florentina Holzinger en Vincent Riebeek lijkt niks te gek. “Europa’s meest provocatieve performance duo” – in de woorden van Rainer Hofmann, artistiek directeur van Spring festival – liet zich voor ‘Schönheitsabend‘ inspireren door hun voorgangers, die begin 20e eeuw de dans opnieuw uitvonden met taboedoorbrekende choreografieën. In drie aktes presenteren Holzinger en Riebeek zichzelf als voortzetters van die traditie en zoeken ze de grenzen op van het theater.
In elke toneelvoorstelling, film, of concert zit wel een scène die je bijzonder raakt. In de documentaire Ik wil gelukkig zijn (2016) over het leven van actrice en cabaretière Fien de La Mar (1898-1965) zit ook zo’n moment, een muziekscène van onvergetelijke ontroering.
Het zal aan mijn onverwoestbare humeur hebben gelegen, en aan de diepe behoefte om nu eens eindelijk goed nieuws te brengen over de culturele sector, maar ik had het dus fout. Dinsdag meldde ik dat de podiumkunsten er weer bovenop aan het komen waren, na de draconische bezuinigingen van Halbe Zijlstra, maar dat is dus niet zo. Hoe graag de sector zelf ook graag wil dat het goed gaat, de cijfers spreken het keer op keer weer tegen.
De Vereniging van Schouwburg en Concertgebouw Directies heeft ons allemaal toch weer een beetje in het ootje genomen. Met een heuse infographic nog wel. Maar, zoals dat gaat met infographics: je kunt er nog zoveel vrolijke kleurtjes en kreetjes in zetten, en onderop zelfs ‘Bravo!’ en ‘Applaus!’roepen, de cijfers zelf liegen niet, ook al presenteer je ze net even iets anders dan vorig jaar.
De nieuwe voorstelling van choreograaf Jan Martens, The Common People, is dit weekend in Utrecht te zien tijdens Spring. Tientallen vrijwillige performers hebben een blind date op het podium van de grote zaal van de Stadsschouwburg. Het publiek kan tussendoor in en uit lopen, een biertje drinken voor de duur van een of meerdere duetten of op het achterpodium grasduinen en…
Op maandag 23 en dinsdag 24 mei vergaderde de VSCD, en was in de Nijmeegse Concertzaal De Vereeniging het Congres Podiumkunsten aan de gang (@congresPK). Ik ging er kijken en ontdekte wat nieuwe dingen.
Er is het nodige veranderd in het Nederlandse theater, sinds het begin van deze eeuw. Ergens rond het jaar 2000 was ik te gast op een bijeenkomst van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouw Directeuren, en het was een bizarre ervaring. Ik bevond me tussen een gezelschap dat het best te omschrijven was als een herenclub, waarbij het aantal omhooggevallen gemeenteambtenaren het aantal artistiek bevlogen theaterliefhebbers oversteeg.
Nu, 16 jaar later,
De eer om het Utrechtse dans- en performancefestival SPRING te openen, viel dit jaar te beurt aan choreograaf Nicole Beutler[hints]Nicole Beutler (München, 1969) is choreograaf en theatermaker. Na een studie Beeldende Kunst aan de Kunstacademie (Münster en München) kwam zij naar Amsterdam voor de School voor Nieuwe Dansontwikkeling van de AHK, waar zij in 1997 afstudeerde. Haar werk bevindt zich op het grensvlak van beeldende kunst, theater en dans(bron)[/hints]. De voorstelling 6: The Square vertoont een onnavolgbare fascinatie voor het dansen en denken in vierkanten. Squaredance, een vooral in Amerika populaire, zeer oude volksdanstraditie in koppels, en de futuristische functionaliteit van Bauhaus worden in deze choreografie verbonden met gedachten over orde scheppen en hokjesgeest. Hoe precies
Ga er maar eens aan staan om Nietzsches boek Also sprach Zarathustra in dans uit te drukken. Maar de Braziliaanse choreograaf Samir Calixto kan het. Door zich te focussen op een gedicht uit het complexe boek: het Lied van Middernacht. Dat is meteen al de reden voor de titel M: Middernacht. Of Mensch, of Mythe. Of Mahler. Of Metafysisch. Je…
Dit is een bespreking van een voorstelling die alweer voorbij is, en waar ik bovendien zelf aan meewerkte. Dat mag helemaal niet. Maar het is ook een verhaal over vluchtelingen in Europa, een theater dat boven de wolken zweeft, een kerkje van marsepein, tunnels in Palestina en 49 trekken. Dus ik doe het toch.
Afgelopen weekend, tijdens het Kunstenfestivaldesarts, voltrok zich een mirakel in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg te Brussel. Scenograaf Jozef Wouters en zijn ploeg waren neergestreken in de oude zaal met koepeldak. Tien jaar geleden helemaal gerenoveerd, is ‘de Bol’ nu een ouderwets lijsttheater voorzien van de nieuwste theatertechniek. Inclusief die 49 trekken, en daar draaide het om.
Aan een trek,
‘Dit regiem heerst ook over je na je dood. Het regiem steelt je verhaal. Ze gebruiken je om hun eigen verhaal te vertellen. Nabestaanden worden gedwongen om verklaringen te onderteken dat de dode is vermoord door de oppositie. Het regiem gebruikt de doden om de levenden te onderdrukken.’ De Libanese kunstenares Tania El Khoury heeft een statement gemaakt: Gardens Speak (Tuinen Spreken). Een installatie, een immersieve[hints]definitie: onderdompelend, waardoor je de echte wereld om je heen vergeet.[/hints] voorstelling, waarin de toeschouwers zelf acteur zijn. Een voorstelling die bestaat uit een berg aarde waaruit zacht stemmen klinken vanonder grafstenen. Die voorstelling komt in juni naar Amsterdam, als een van de voorbeelden van de nieuwe Holland Festival-programmering door festivaldirecteur Ruth MacKenzie.
De berg aarde waarin en waarop de installatie zich afspeelt staat voor de vele duizenden anonieme achtertuingraven in Syrië. In het begin van de Syrische burgeroorlog was de strijd nog vooral een strijd tussen tegenstanders van de dictatuur van president Assad en diens (geheime) politie. De eerste slachtoffers waren vaak nog gewoon studenten die meededen aan vreedzame demonstraties, die pamfletten uitdeelden, of die de begrafenis van een vriend bezochten. Immers: het bombarderen van begrafenisplechtigheden was en is een beproefde methode van moorddadige regiems en misdaadsyndicaten om opstandige netwerken uit te schakelen.
Tania El Khoury hoorde in 2013 van het Syrische alternatief: de privébegrafenis in eigen achtertuin, of bij gebrek daaraan in een anoniem stadspark, zonder grafsteen of herdenkingsplek. Zo’n actie is zowel een uiting van angst als een daad van verzet: dit zijn doden die de regering niet meer kan misbruiken. ‘Het stuk is oorspronkelijk ook niet bedoeld voor het Europese publiek. Het is in Libanon gemaakt en de tekst was ook in het Arabisch. Het laatste waar ik aan dacht was het Europese publiek. Het idee was
De op 10 mei 2016 overleden cineast Louis van Gasteren was aanvankelijk elektricien maar vond alsnog zijn roeping als filmer, producent, bohemien, beeldend kunstenaar en dwarsligger uit overtuiging. De schepper van een karakteristiek documentair oeuvre legde veel van zichzelf in zijn werk.
Simon McBurney is een echte theaternerd. Hij is bovenmatig geïnteresseerd in wis- en natuurkunde, en doet in het theater niets liever dan technische illusies bouwen. Daarnaast is hij een veelgevraagd acteur en regisseur, die, als hij een voorstelling heeft in het Londense Barbican Centre, Kate Bush op bezoek krijgt, die hem nederig komt feliciteren met zijn werk. Dit jaar is hij,…
Een tentoonstelling die onze blik op migratie en migranten centraal stelt, ons migratiebeleid kritisch bejegent, maar niet in makkelijk pamflettisme vervalt, dat is ‘Voices outside the echo chamber’. Vrijdag 29 april opende in de Tolhuistuin de expositie “Voices outside the echo chamber“– een expositie van Framer Framed, de Amsterdamse organisatie die al jaren de beeldtaal in onze kunsten bevraagt en becommentarieert. Immers,…
Nederlands 
English (UK) 
Français
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.