Het SER rapport dat vrijdag 21 april verscheen wrijft het er nog maar eens lekker in: de culturele sector staat op instorten. Het is zelfs erger dan een jaar geleden. Waarmee is aangetoond dat het pappen en nathouden door een PvdA cultuurminister de afgelopen vier jaar niet heeft geholpen. Sterker nog: Halbe Zijlstra’s multiplier van ellende doet zijn werk geheel volgens verwachting.…
Terwijl het nieuwste werk van Jan Martens, The Common People (2016), afgelopen weekend in de Amsterdamse Stadschouwburg stond, toont het Utrechtse Theater Kikker deze week twee oudere hits: Sweat Baby Sweat (2011) en The dog days are over (2014). Sweat en Dogdays zijn kaskrakers en toerden reeds de wereld over. In Kikker zijn ze nu te zien als onderdeel van een…
Het videokunstwerk ‘Ascent’ is een van de meest recente werken van Fiona Tan. Ascent is een videokunstwerk van speelfilmlengte: 1 uur en 17 minuten[ref]Een werk dat is voortgekomen uit een speciale opdracht van het Izu Photo Museum in Japan.[/ref]. Mogelijk ben je al bekend met het werk van deze kunstenaar[ref]De inmiddels 50-jarige Fiona Tan is ‘geen gewoon Indisch meisje’, geboren in Pekan…
Misschien is God dood, maar Zijn kerk leeft. In elk geval in Denemarken. Dat heeft te maken met wat je de Deense geloofsparadox zou kunnen noemen: een sterk geseculariseerde samenleving met een Lutherse Folkekirke (=Volkskerk) die door een grote meerderheid van de bevolking wordt gesteund [hints]De Amerikaanse socioloog Phil Zuckerman heeft over dit aspect van Denemarken (en ook een beetje…
Op Art (optical art) is minder bekend dan Pop Art. Totdat je de werken in kwestie ziet. Er zijn weliswaar geen Op Art sterren van Andy Warhol-status, maar hun creaties resoneren direct met beelden die je uit de kunstgeschiedenis kent. Zaterdag 25 februari opende in het Stedelijk Museum Schiedam een grote expositie[hints]In samenwerking met het Louisiana Museum in Denemarken[/hints] over deze…
Danskunstenaar Amos Ben-Tal en songkunstenaar Spinvis zetten een intrigerende talkshow in elkaar. En die loopt helemaal niet zoals je verwacht. Want wat gebeurt er als je een oer-Hollandse liedjesschrijver en een Israëlische choreograaf met een balletverleden een gezamenlijke voorstelling laat produceren? Juist. De talkshow Het licht in de zaal blijft aan. Wij het publiek, zijn een talkshow-publiek. Ook op het toneel zitten…
‘Veel mensen vinden hedendaagse dans moeilijk. Vooral voorstellingen van jonge makers die experimenteren en nieuwe wegen zoeken. Op het Moving Futures festival kan iedereen ontdekken hoe dans je kan raken. We doen dit niet alleen door goede voorstellingen van jonge makers te laten zien. We bieden ook activiteiten eromheen, contextprogramma’s. Daarmee geven we het publiek handvatten om een verbinding te leggen met…
Duurzaamheid, diversiteit en democratie. Dat zijn de kernwaarden van de culturele hoofdstad van Europa, die Aarhus dit jaar wil zijn. Burgemeester Jacob Bundsgaard zegt het. Rebecca Matthews, de CEO van Aarhus 2017 zegt het. Als die waarden ook blijken uit het programma, heeft Juliana Engberg, programmadirecteur voor Aarhus 2017, haar werk goed gedaan. De speeches van de andere sprekers volgen…
Het Veem is een klein maar belangrijk theater en onofficieel productiehuis dat uitkijkt op de Houthavens in Amsterdam. Het huis is sinds jaar en dag de thuishaven voor internationaal opererende, hedendaagse podiumkunst. Een plek waar de kunstenaar en zijn of haar experimentele werk nog centraal staan. Sinds in 2014 Anne Breure directeur werd, draagt het als toevoegsel House of Performance. Met…
Het twee uur durende heldenepos Until Our Hearts Stop van Meg Stuart, dat deze week in de Rotterdamse Schouwburg te zien is, doet niet aan een dramatische opbouw volgens de regels van de Poetica van Aristoteles. We weten niet wie die mensen zijn daar op het toneel. Ze lijken ook geen speciale opdracht meegekregen te hebben, al worden ze duidelijk…
Dit verhaal schreef ik in 2003, naar aanleiding van het verschijnen van een groot historisch onderzoek naar het schouwburgbezoek. Ik keer er vaak naar terug, dit onderzoek. Omdat het me met beide benen op de grond houdt tijdens het schreeuwen om cultuur. En omdat het de noodzaak onderstreept om het systeem toch maar eens grondig te herzien. ‘Niets zo constant…
Theatergroep Aluin bestaat 25 jaar. Het gezelschap, ontstaan op de Utrechtse acteursopleiding, vierde dit op de plek waar het allemaal begon: het Utrechtse Theatercafé De Bastaard. Zondag 23 oktober hernamen ze hun eerste voorstelling ooit, een toneelstuk getiteld ‘Het’, gebaseerd op de novelle Het beest in de jungle van Henry James. Over een man die denkt dat hij voorbestemd is…
Dit stuk gaat me heel veel vrienden kosten, maar het moet er even uit. Het gaat namelijk slecht met de toneelsector. En ik zie steeds beter waar dat aan ligt. En dat is nu eens niet Halbe Zijlstra. Of de VVD, of de bevolking, of Nederland in het algemeen, dan wel de tijdgeest. En het ligt ook niet aan Netflix…
Een prachtige voorstelling vol hilariteit, spanning en lichtheid, maar die me toch met een droevig gevoel de wereld instuurt. Het lijkt of de vier vrouwen in D3US/X\M4CHIN4 van choreograaf/regisseur Fernando Belfiore zich in het land van de oneindige mogelijkheden bevinden. Alles kunnen ze. Willen ze ook alles? Zijn ze nog zichzelf als ze alles kunnen? Hoe voelt het als de aarde…
Jetse Batelaan is een van de grootste theatervernieuwers van deze nog jonge eeuw. Zijn ster rees in 2003, met een voorstelling waarin vijf unieke acteurs de werkelijkheid theater maakten, en omgekeerd. Nu, 13 jaar later, is Batelaan al een tijdje de baas van een van ‘s lands beste jeugdtheatergezelschappen en verlegt hij de grenzen van die bedrijfstak opnieuw. En dat…
De beste in je vak zijn, en dan niet in één vak, maar in een stuk of drie. Ook dat is wat een kunstenaar kunstenaar maakt. Ben Duke is een groot kunstenaar. Hij is een begaafd danser, een fenomenaal acteur en cum laude afgestudeerd in de Engelse literatuur. Logisch dus dat hij het grootste gedicht uit de Britse geschiedenis, het…
Verbazingwekkend hoe meer dan duizend artiesten op het Edinburgh Fringe Festival hun krachten willen beproeven op het moeilijkste genre: comedy
De kleinste details spreken. Voor de tweede keer tijdens deze editie van het Holland Festival komt de legendarische BBC-serie This Life langs. Richard Cant, die in de voorstelling Stella van Neil Bartlett een loepzuivere hoofdrol speelt, was eerder te zien in This Life, de serie die in 1996 de standaard zette voor de moderne docusoap. Nu dus live, van dichtbij, in de Rode Zaal van De Brakke Grond, de man die ook in Midsomer Murders een stevige rol speelde.
Daar lig ik dan. Naast Holland Festival-directeur Ruth Mackenzie, op een graf, als onderdeel van de installatie Gardens Speak op het podium van de grote zaal van Theater Bellevue in Amsterdam. Er is niets te zien, weinig te horen. Toneellampen suggereren na een paar minuten een opkomende zon. Ik kom samen met de tien andere bezoekers overeind. Best jammer, want ik lag daar eigenlijk wel lekker.
Het programmaboekje klonk veelbelovend:
Er zijn landen in de wereld, waar de grenzen tussen de kunstdisciplines niet zo scherp getrokken zijn als hier. Het Holland Festival is onder de nieuwe leiding van Ruth MacKenzie bezig ons een inhaalslag te laten maken. Ze haalt hier evenementen heen waarbij de grenzen tussen beeldende kunst, performance, video, film- en podiumkunst niet meer te trekken zijn. Gebeurtenissen die op een voor ons best nieuwe manier betekenis genereren, zoals The Encounter, vorige week, en Gardens Speak, later deze week.
Vanaf scène 1 neemt ‘Sketches/Notebook’ van Meg Stuart en haar groep Damaged Goods het publiek op in een overvloed aan belevenissen. Vooroverbuigen en snelle draaibewegingen maken. Met een lamp zwaaien en enkele medeperformers in een lichtkring zetten. Figuren maken met je handen. Stenen op de vloer leggen en er aandachtig omheen lopen. Uit rijk gevulde kledingrekken kiezen om een kleurige, bizarre creatie van jezelf te maken. Een muur rond jezelf optrekken en dan kijken wat de ander ermee doet: nadoen, verplaatsen, afbreken, oplossen in de ruimte. Spelen met lichtbundels en touw. Rondrennen. Springen op de plaats. Wild roffelen op en drumstel. Lang aanhoudende muzikale motieven.
Van choreografe Meg Stuart is al vaker werk in het Holland Festival te zien geweest: ‘Alibi’ (2002) en ‘Forgeries, Love and Other Matters’ (2004). Dit jaar verrast ‘Sketches/Notebook’, omdat het werk speelser en lichter is dan haar eerdere werk.
Zaterdag 4 juni 2016 was ik aanwezig bij de koninklijke opening van het Holland Festival en ik kon er geen recensie over schrijven, want ik zat op de voorste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Omdat het podium verhoogd was, keek ik tegen een zwarte muur aan, waarboven alleen de voorste acteurs zichtbaar waren. De achterste en onderste helft van het toneelbeeld waren mij volledig ontgaan.
Ik schreef dat op, en het Holland Festival stelde mij ruimhartig in de gelegenheid om de voorstelling nog een keer te gaan zien, vanaf een betere plek. Tegelijk vertelde de organisatie dat de eerste drie rijen van de Stadsschouwburg bij deze voorstelling zouden worden gecompenseerd. Ik ging dus nog een keer naar Amsterdam, op maandag 6 juni.
Voorafgaand aan de voorstelling, tijdens het niet eten van een zwartverbrande hamburger in schouwburgrestaurant Stanislavski, hoorde ik van de keurige mensen aan het tafeltje naast mij dat de voorste stoelen tegen scherp gereduceerd tarief werden aangeboden, en dat mensen zoals zij die al een kaartje hadden gekocht de keuze hadden om dus een deel van het geld terug te krijgen of op de wachtlijst te gaan staan voor een plek met betere zichtlijnen. Of het hun uiteindelijk gelukt is een van de plekken met beter zicht te bemachtigen, weet ik niet. De voorstelling
Wunderbaum. Onder liefhebbers van fris en jong toneel bracht dit collectief van makers in het begin van deze eeuw iets teweeg. Hemelbestormers waren ze, opgegroeid onder de vleugels van Johan Simons, waar ze het jeugdelftal van diens legendarische Theatergroep Hollandia vormden. En omdat destijds echt iedere jonge maker iets moest met de wereld, wilde JongHollandia, later Wunderbaum, dat ook. Maar omdat ze in het postideologische tijdperk leefden en dagelijks zagen hoe de idealen van hun docenten, ouders en mentoren op niets uitliepen, werd het vooral een club van twijfelaars. En daar waren ze dan wel weer heel goed in.
De voorstelling Sketches/Notebook (2013), die op 6 juni in het Holland Festival haar Nederlandse première beleeft, is virtuoos, radicaal en uiterst zachtaardig. Choreograaf Meg Stuart houdt van kleinschaligheid, ook als ze de grootste podia bezet met partners als de Volksbühne (Berlijn), Théâtre de la Ville (Parijs) of de Münchner Kammerspiele. Details winnen het van grote lijnen en spelen vaak een hoofdrol in stukken die het menselijk gedrag op ongenadige wijze onder de loep nemen.
Sketches/Notebook valt op
‘Dit regiem heerst ook over je na je dood. Het regiem steelt je verhaal. Ze gebruiken je om hun eigen verhaal te vertellen. Nabestaanden worden gedwongen om verklaringen te onderteken dat de dode is vermoord door de oppositie. Het regiem gebruikt de doden om de levenden te onderdrukken.’ De Libanese kunstenares Tania El Khoury heeft een statement gemaakt: Gardens Speak (Tuinen Spreken). Een installatie, een immersieve[hints]definitie: onderdompelend, waardoor je de echte wereld om je heen vergeet.[/hints] voorstelling, waarin de toeschouwers zelf acteur zijn. Een voorstelling die bestaat uit een berg aarde waaruit zacht stemmen klinken vanonder grafstenen. Die voorstelling komt in juni naar Amsterdam, als een van de voorbeelden van de nieuwe Holland Festival-programmering door festivaldirecteur Ruth MacKenzie.
De berg aarde waarin en waarop de installatie zich afspeelt staat voor de vele duizenden anonieme achtertuingraven in Syrië. In het begin van de Syrische burgeroorlog was de strijd nog vooral een strijd tussen tegenstanders van de dictatuur van president Assad en diens (geheime) politie. De eerste slachtoffers waren vaak nog gewoon studenten die meededen aan vreedzame demonstraties, die pamfletten uitdeelden, of die de begrafenis van een vriend bezochten. Immers: het bombarderen van begrafenisplechtigheden was en is een beproefde methode van moorddadige regiems en misdaadsyndicaten om opstandige netwerken uit te schakelen.
Tania El Khoury hoorde in 2013 van het Syrische alternatief: de privébegrafenis in eigen achtertuin, of bij gebrek daaraan in een anoniem stadspark, zonder grafsteen of herdenkingsplek. Zo’n actie is zowel een uiting van angst als een daad van verzet: dit zijn doden die de regering niet meer kan misbruiken. ‘Het stuk is oorspronkelijk ook niet bedoeld voor het Europese publiek. Het is in Libanon gemaakt en de tekst was ook in het Arabisch. Het laatste waar ik aan dacht was het Europese publiek. Het idee was
Nederlands 
English (UK) 
Français
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.