Ga naar de inhoud

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.

Nederlandse kampioene wint brons op WK Poetry Slam

Ivo van Hove is de beste theaterregisseur van Amerika. De Nationale Opera haalde pas nog een Oscar voor de International Opera of the Year en nu heeft Carmien Michels, de Nederlandse kampioen Poetry Slam, de derde trede van het erepodium op de WK Poetry Slam bereikt. En dat in het jaar waarin gedoodverfde Girowinnaars de sneeuw in vallen, autocoureurs op weg naar… 

Joël Pommerat: ‘De geschiedenis herhaalt zich niet. We kunnen er juist van leren.’ (HF16)

Een van de bijzondere voorstellingen op het Holland Festival van dit jaar is ‘Ça Ira (1): Fin de Louis’ van het Franse gezelschap Compagnie Louis Brouillard. Ik bezocht de voorstelling eerder in Luxemburg en sprak met de regisseur en schrijver van deze dik vier uur durende marathon over de Franse Revolutie. Het lijkt nogal wat: 40 acteurs op het toneel… 

Cijfers liegen niet: het gaat beroerd met de Nederlandse podia

Het zal aan mijn onverwoestbare humeur hebben gelegen, en aan de diepe behoefte om nu eens eindelijk goed nieuws te brengen over de culturele sector, maar ik had het dus fout. Dinsdag meldde ik dat de podiumkunsten er weer bovenop aan het komen waren, na de draconische bezuinigingen van Halbe Zijlstra, maar dat is dus niet zo. Hoe graag de sector zelf ook graag wil dat het goed gaat, de cijfers spreken het keer op keer weer tegen.

De Vereniging van Schouwburg en Concertgebouw Directies heeft ons allemaal toch weer een beetje in het ootje genomen. Met een heuse infographic nog wel. Maar, zoals dat gaat met infographics: je kunt er nog zoveel vrolijke kleurtjes en kreetjes in zetten, en onderop zelfs ‘Bravo!’ en ‘Applaus!’roepen, de cijfers zelf liegen niet, ook al presenteer je ze net even iets anders dan vorig jaar.

De schouwburgen doen het steeds beter: 6 lessen van de VSCD @congresPK

Op maandag 23 en dinsdag 24 mei vergaderde de VSCD, en was in de Nijmeegse Concertzaal De Vereeniging het Congres Podiumkunsten aan de gang (@congresPK). Ik ging er kijken en ontdekte wat nieuwe dingen.

1 De eminente heren zijn weg.

Er is het nodige veranderd in het Nederlandse theater, sinds het begin van deze eeuw. Ergens rond het jaar 2000 was ik te gast op een bijeenkomst van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouw Directeuren, en het was een bizarre ervaring. Ik bevond me tussen een gezelschap dat het best te omschrijven was als een herenclub, waarbij het aantal omhooggevallen gemeenteambtenaren het aantal artistiek bevlogen theaterliefhebbers oversteeg.

Nu, 16 jaar later,

Holland Festival 2016 Gardens-Speak-©-Jesse-Hunniford-1-

Audio, het nieuwe video (II): Syrische doden spreken in Gardens Speak (HF16)

‘Dit regiem heerst ook over je na je dood. Het regiem steelt je verhaal. Ze gebruiken je om hun eigen verhaal te vertellen. Nabestaanden worden gedwongen om verklaringen te onderteken dat de dode is vermoord door de oppositie. Het regiem gebruikt de doden om de levenden te onderdrukken.’ De Libanese kunstenares Tania El Khoury heeft een statement gemaakt: Gardens Speak (Tuinen Spreken). Een installatie, een immersieve[hints]definitie: onderdompelend, waardoor je de echte wereld om je heen vergeet.[/hints] voorstelling, waarin de toeschouwers zelf acteur zijn. Een voorstelling die bestaat uit een berg aarde waaruit zacht stemmen klinken vanonder grafstenen. Die voorstelling komt in juni naar Amsterdam, als een van de voorbeelden van de nieuwe Holland Festival-programmering door festivaldirecteur Ruth MacKenzie.

De berg aarde waarin en waarop de installatie zich afspeelt staat voor de vele duizenden anonieme achtertuingraven in Syrië. In het begin van de Syrische burgeroorlog was de strijd nog vooral een strijd tussen tegenstanders van de dictatuur van president Assad en diens (geheime) politie. De eerste slachtoffers waren vaak nog gewoon studenten die meededen aan vreedzame demonstraties, die pamfletten uitdeelden, of die de begrafenis van een vriend bezochten. Immers: het bombarderen van begrafenisplechtigheden was en is een beproefde methode van moorddadige regiems en misdaadsyndicaten om opstandige netwerken uit te schakelen.

Tania El Khoury hoorde in 2013 van het Syrische alternatief: de privébegrafenis in eigen achtertuin, of bij gebrek daaraan in een anoniem stadspark, zonder grafsteen of herdenkingsplek. Zo’n actie is zowel een uiting van angst als een daad van verzet: dit zijn doden die de regering niet meer kan misbruiken. ‘Het stuk is oorspronkelijk ook niet bedoeld voor het Europese publiek. Het is in Libanon gemaakt en de tekst was ook in het Arabisch. Het laatste waar ik aan dacht was het Europese publiek. Het idee was

Raad voor Cultuur: omroeporkest moet meer uitzenden, minder optreden

Het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor moeten zich meer op de omroep, en minder op de concertpraktijk gaan richten. Dat stelt de Raad voor Cultuur in een vandaag uitgebracht advies over het beleidsplan van de Stichting Omroep Muziek (SOM), waar koor en orkest onder vallen.

Hoewel de Raad zeer te spreken is over de Zaterdagmatinee, zijn de twee andere series die de Stichting brengt

Scenefoto uit The Encounter van Complicité/Simon McBurney. Foto: Robbie Jack.

Audio is het nieuwe video (I): McBurney’s theatrale podcast op #HF16

Simon McBurney is een echte theaternerd. Hij is bovenmatig geïnteresseerd in wis- en natuurkunde, en doet in het theater niets liever dan technische illusies bouwen. Daarnaast is hij een veelgevraagd acteur en regisseur, die, als hij een voorstelling heeft in het Londense Barbican Centre, Kate Bush op bezoek krijgt, die hem nederig komt feliciteren met zijn werk. Dit jaar is hij,… 

Code Cultural Governance behoeft onderhoud: Wie bewaakt de toezichthouder?

‘Uiteindelijk komt het natuurlijk op mijn bordje terecht’, verzuchtte Jet Bussemaker, minister van cultuur in kabinet Rutte II, laatst. Ze sprak bij de presentatie van een onderzoeksrapport naar het functioneren van toezichthouders in de cultuursector, eind april in Amstelveen. Want, zo vatte ze het samen: als het toezicht faalt is er niemand anders dan de minister die de schade kan herstellen.

Scenefotos_Bromance_Foto_Sanne_Peper

Toneelmakers, blijf toch weg uit die schouwburg!

Hoe langer ik in de toneelsector rondloop, hoe meer ik erachter kom dat die zogenaamde crisis in de podiumkunsten niet ligt aan de mensen die toneel maken, en ook niet aan de mensen die er al dan niet naar komen kijken. Goede wil is alomtegenwoordig. De enige echte oorzaak voor een vertrouwensbreuk tussen spelers en publiek die ik kan aanwijzen is de negentiende-eeuwse uitvinding die we ‘schouwburg’ noemen. Laat me uitleggen.

Maarten Ornstein Foto- ©Foppe Schut 2014

Voor wat, hoort wat: Maarten Ornstein schreef een liedje voor ons! #tegendebakker

‘Schrijf dáár nou eens over!’ Hoe vaak ik dat als cultuurjournalist niet te horen of te lezen heb gekregen. Van heel goede en interessante mensen natuurlijk. Mensen die prachtige dingen maken, ook nog eens. Maar ook mensen die ervan uitgaan dat ik als schrijver op een website dan ook direct op de trein stap naar een uithoek van het land… 

NRC in de fout: Daan Roosegaarde is geen dief, want Ger van Elk is niet uniek

Die Daan Roosegaarde zou het opnieuw enorm bont hebben gemaakt. NRC Handelsblad meldde in ieder geval dat de man, die onder vuur ligt wegens het niet noemen van bronnen, opnieuw plagiaat heeft gepleegd. Voor zijn bijdrage aan het DWDD pop-up museum, een razend succesvol ding van het snelste cultuurprogramma ter wereld, hing hij een hele rij zeegezichten in een zaal,… 

schrijvers bijeen in kapitein Zeppos

Schrijvers bijeen: jezelf uitgeven is niet meer alleen voor losers.

Ze bestaan nog. Schrijvers die het al moeilijk genoeg vinden om een boek te schrijven, en die dus graag al het overige werk aan een uitgeverij over laten. Zij klagen dan achteraf wel over de slechte marketing, de minimale betaling en begeleiding, maar hebben geen idee hoe ze het anders zouden kunnen. Gelukkig wordt het steeds makkelijker om het anders… 

Publiciteitsbeeld Macbeth - Mark Kraan en Saskia Temmink - Het Zuidelijk Toneel - fotograaf Casper Rila_liggend

Schaamlap? 7 Redenen waarom Zuidelijk Toneels Macbeth niets met Shakespeare te maken heeft.

Hoe ver mag je gaan met het gebruik van de naam Shakespeare voor een theatervoorstelling? Of liever gezegd: wanneer houdt een bewerking van een klassieker op een bewerking te zijn, en wanneer moet je er gewoon voor uitkomen dat je een eigen stuk hebt geschreven? En als je dan in je vierjarenplan hebt gemeld dat je in 2016 een Shakespeare… 

game-of-thrones-seizoen-6-trailer

Het Fonds Podiumkunsten heeft een gigantisch probleem

Ik schreef er een tijdje geleden al over. Over al die mensen die zich nu ternauwernood in stand houden op een minimaal subsidiebedrag van het Fonds Podiumkunsten, en dat ze het allemaal fan-tas-tisch hebben gedaan. Dat zei directeur Henriëtte Post mij in een gesprek ergens in deze winter. ‘Op grond van hun prestaties kan geen van de huidige instellingen uit… 

Toch zonde van die critici! 1 reden om de nieuwe Boekman aan te schaffen.

Is er een reden om het tijdschrift ‘Boekman 106′ aan te schaffen? Voor mij wel, al zou ik een tijdschrift dat beweert hét Nederlandse forum voor kunst, cultuur en beleid te zijn, direct in de vuilcontainer moeten werpen wegens getoonde arrogantie. Hoe kun je immers, met een oplage van slechts 1400 exemplaren, en vier keer per jaar verschijnend, jezelf zo’n… 

Theater Rotterdam gaat het opnieuw helemaal anders doen

Maandag 14 maart presenteert Theater Rotterdam zijn plannen voor de komende kunstenplanperiode. Op donderdag 10 maart vertelde Bianca van der Schoot er al over tijdens een openbare meeting met een klas Utrechtse theaterwetenschappers. Wat duidelijk werd uit haar verhaal is dat zij weinig zin heeft om wereldrepertoire te gaan brengen met het oude Ro theater-aandeel in Theater Rotterdam. Ze heeft veel… 

Bep Rietveld, dochter van....

Bep Rietveld kon minstens 1 ding beter dan haar vader

Het leuke van openingen bezoeken, is dat je er soms iets meemaakt dat niemand had verwacht. Zoals bij de mini-expo ‘Bep Rietveld, dochter van…’ in Kunstruimte Kuub in Utrecht. Er hangen 72 schilderijen van de dochter van Gerrit Rietveld, de man die De Stijl zijn meubels en huizen gaf. Deze Bep, niet onverdienstelijk met de kwast, heeft in 1935 een… 

Hitler op Hacking habitat (Roy Villevoye)

Hacking Habitat: strijd om totale digitale macht indrukwekkend verbeeld

In de gang naar de luchtplaats staat een sjofele man tegen de muur geleund. Uitgeput, koud, onaanraakbaar. Het is een jonge Adolf Hitler, door Roy Villevoye afgebeeld als de dakloze, mislukte kunstenaar die hij ooit was. Nu staat hij op Hacking Habitat en zit hij vol mogelijkheden, aldus het bijschrift. De kunstmanifestatie die onder die titel bezit heeft genomen van… 

slag bij nieuwpoort (decorfragment)

Zelf toneel lezen. De beste manier om met theater kennis te maken.

Er is een ding bijna net zo leuk als naar een toneelstuk gaan kijken. Volgens sommigen is het zelfs leuker dan naar een toneelstuk gaan kijken: zelf een toneelstuk lezen. En dan niet in je eentje, maar met een paar anderen. Dat je de rollen verdeelt en hardop gaat lezen. Met een kop thee, koffie of een glas wijn erbij… 

Het wordt tijd voor een keurmerk ‘slaafvrije kunst’ #tegendebakker

Kunst maken is te leuk en te overbodig. Mensen maken heel graag kunst, en willen dat ook heel graag laten zien. Zo graag, dat ze als enigen hun bijdrage aan een kunstmanifestatie gratis doen. Terwijl alle andere medewerkers gewoon betaald worden. Zo is de kunstwereld, ook de gesubsidieerde, een van de plekken in Nederland waar slavernij nog gewoon is. Het… 

Jury NK Slam 2016, vlnr: Stefan Hertmans. Ellen tten Damme en Erik Jan Harmens

Vlaamse wint legendarische finale NK Poetry Slam

Een vrouwelijke Johnny Cash, krachtig, diep persoonlijk en met een politiek engagement dat je niet vaak hoort. De Vlaamse dichter Stefan Hertmans was vol lof over het optreden van Carmien Michels op de finale van het NK Poetry Slam 2016. De schrijfster met twee romans en een paar bundels op haar naam was inderdaad een klasse apart: haar gedichten maakten de… 

Komende subsidieronde wordt rampzalig voor kunstenaars, maar er is een oplossing

Op 1 maart moet iedere kunstenaar die steun wil hebben van de overheid zijn aanvraag hebben ingediend. Fondsen, gemeentes en rijk gaan daarna in commissies overleggen. De vierjaarlijkse tombola zal dit jaar nog dramatischer uitpakken dan vier jaar geleden, toen de enorme bezuinigingen door CDA, PVV en VVD werden doorgevoerd. Omdat er nu vrijwel geen geld bijkomt, en vaak juist nog… 

Reactie Bussemaker op inkomensalarm kunstsector is totaal verkeerd

De SER heeft vandaag bevestigd wat wij al voorspelden in 2012: de inkomenspositie van werkers in de kunsten is ernstig verzwakt. Tussen alle positieve berichten over stijgende inkomsten en bezoekcijfers door is dit een harde confrontatie met de werkelijkheid achter de cijfers. Vast personeel is in veel grotere mate dan in de rest van het bedrijfsleven vervangen door zzp’ers. En… 

susan neiman

De Toegift. Winternachten hoofdgast Susan Neiman over David Bowie (onder andere) #wn16

Het laatst stukje is altijd het spannendst. Na een mooi gesprek met festivalpresentator Francis Broekhuizen schoof opeens hoofdgast Susan Neiman aan. Het liep tegen twaalven, er was eigenlijk al best wat wijn in presentator en gast gegoten, maar toch. Sta je opeens met een groot filosoof en schrijver te praten over David Bowie. Dit was de laatste sessie op Winternachten… 

connie palmen

Een zaterdagavond met Connie Palmen, Adriaan van Dis en Socrates. #wu16, #wn16

De volgende keer zitten we met 10 mensen in de rij voor een hotseat, 100 online kijkers en tientallen live toeschouwers in de foyer. Dat hoop ik tenminste, want dan heeft het experimenteren met nieuwe vormen, apps en apparaten natuurlijk pas zin. Tijdens de tweede Winternachtenavond, zaterdag 16 januari in het Theater aan het Spui, hadden we iets minder kijkers dan… 

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands