Ga naar de inhoud

online

Rule of Three, Jan Martens/Grip. Foto: Phile Deprez.

Heel erg anders of toch niet? Jan Martens over zijn nieuwe voorstelling Rule of Three

Rule of Three is een stuk voor drie dansers: Steven Michel, Julien Josse en Courtney May Robertson. NAH maakt live de muziek, het licht is van Jan Fedinger en er zijn enkele teksten van Lydia Davis. Rule of Three kwam de vorige maand uit in De Singel in Antwerpen, en de Nederlandse première is vandaag in de Stadsschouwburg te Amsterdam.… 

Het nieuwe theaterbestel is zo’n beetje af. Nog maar zeven ‘dilemma’s’ over.

[Dit bericht stond al online onder de titel ‘Red ons van het Transitiebureau’, maar is op een paar details aangepast] Terwijl u zich opmaakt voor een welverdiende vakantie werkt men in de kunstsector aan een nieuw model. Dat nieuwe model is nodig omdat het oude model niet meer voldoet. Dat oude model, en we hebben het dan natuurlijk over onze… 

Rito de Primavera, José Vidal & Cía., Festival de Marseille. Foto: Fabian Cambero.

Rito de Primavera: spectaculair, maar ook een berg kitsch, het Holland Festival onwaardig

Rito de Primavera, begin deze week te zien tijdens het Holland Festival, is een groepschoreografie voor vijftig jonge dansers. Choreograaf José Vidal heeft zich losjes gebaseerd op Sacre du printemps, het stuk van Stravinsky en Nijinsky voor de Ballet Russes uit 1913. Flarden van de muziek van Stravinsky zijn door DJ Jim Hast in 4-kwart beetz omgezet, terwijl Vidal het rituele aspect van het offer, essentieel voor de vele versies die er in de loop van de twintigste eeuw gemaakt zijn (naast de oerversie van Nijinsky, o.a. Massine, Béjart en Bausch), tot een minimum heeft teruggebracht.

Wat overblijft is een overweldigende visuele ervaring van een uit het donker opdoemende gigantische massa dansers. De coördinatie van de groep, die nu eens wild door elkaar danst, dan weer in lange optocht over het podium cirkelt, is indrukwekkend. Het levert een fascinerende, ogenstrelende esthetiek op, maar de groepsdans vormt op geen enkele manier een uitdaging voor de toeschouwer. Je zou het een berg kitsch kunnen noemen, of opium voor het volk. In ieder geval is het een vorm van spektakel, die ik het Holland Festival onwaardig acht.

Schoolreisje

De voorstelling begint als een schoolreisje. Nabij de kassa worden toeschouwers in groepjes voorbereid op wat komen gaat. Vriendelijk wordt hen verzocht om bij binnenkomst van de theaterruimte de schoenen uit te trekken, om vervolgens op blote voeten, hand in hand met medetoeschouwers, een wandeling door het donker te maken. Regelmatig roept er iemand luid om stilte, de voorstelling is namelijk al begonnen. Ook de zenuwachtige manier waarop het publiek, dat zich na de instructies in rijen dient op te stellen, wordt weggemarcheerd naar de voorstellingsruimte twee panden verder, heeft iets ongemakkelijks.

De inwijding van de bezoekers gaat verder in de Zuiveringshal, wanneer zij hand in hand met het koele zand aan hun voeten door het pikkedonker gaan. Het levert één van de weinige ambigue momenten op tijdens Rito de Primavera. Waar gaat dit heen? Welk sprookje worden wij hier binnengeleid? Van welke toeristenboot zijn we afgevallen, om nu de rituelen bij te wonen van welk volk ook al weer?

Naakt!?

Aanvankelijk krijgt de totaal-ervaring, waar zoveel hedendaagse attractieparken naar op zoek zijn, werkelijk gestalte. Een half uur lang staar ik naar een podium in het donker. Ik zie en voel dat daar heel veel mensen zijn, ik denk naakt want soms is er een uitgekiende flits van zacht licht, maar het dominante duister belet mij er grip op te krijgen. Etherisch gezang, gecomponeerd door Andrés Abarzúa – één enkel akkoord klinkt klaterend uit vele kelen – begeleidt een half uur lang de entree van alle andere toeschouwers.

De tribunes staan rondom het speelvlak. Het zijn enkel de rode en witte fietslampjes van de gidsen van de vele groepjes toeschouwers, die je enige oriëntatie geven in de ruimte. Het heeft iets van Kuifje in Takatukaland. Een publiek dat betaalt om bij een wonderbaarlijk, nog nooit vertoond, voorjaarsnymfen-ritueel te zijn.

Rito de Primavera, José Vidal & Cía. Foto: Fabian Cambero
Rito de Primavera, José Vidal & Cía. Foto: Fabian Cambero

Logica

De kunstmatigheid van de setting geeft een bepaalde spanning. In het duister kun je je als toeschouwer van alles voorstellen bij wat komen gaat. Maar op zeker moment gaan de fietslampjes uit, een teken dat alle toeschouwers zitten, en trekken de dansers allen een broek aan. Het licht neemt toe en de eerste beetz annex stravinsky verdringen het gezang. Als na de onzekere introïtus het eigenlijke spektakel een aanvang neemt, wordt de logica ervan al te duidelijk. Een perfect georganiseerde groepschoreografie neemt over.

In wat volgt wordt niets aan het toeval overgelaten. En dat is ook geen luxe met zoveel dansers in het halfduister, temeer omdat ook nog eens de helft nieuw is in het werk, want van de afdeling Moderne Theaterdans van de Amsterdamse Hogeschool. De groep maakt pulserende bewegingen, dialogeert met een naaste, rent in groepen, begint opnieuw te zingen, posteert zich en heft zo nu en dan een enkeling in de lucht.

Effect-belust

Maar net zoals het duister went, zo went ook de groep. Het zijn allemaal heel jonge mensen, die redelijk ontspannen samen dansen. De onbevangen houding waarmee de gecompliceerde groepschoreografieën worden uitgevoerd is ontroerend. Er spreekt een naïef soort overgave of geloof uit.

Maar gaandeweg gaan de effecten, van de groepschoreografie, van het licht dat de fotografische vergezichten creëert, de repeterende zang en beetz vervelen. De herhaling van zetten is effect-belust, retorisch, zichzelf bevestigend. Nergens een moment van debacle, van hapering. Niemand die een vraag heeft, niet mee kan, zich vergist

Boris Charmatz

Danse de Nuit in de Bijlmer: ‘Natuurlijk willen we de publieke ruimte beïnvloeden.’ #HF17

Boris Charmatz was gedurende vele edities van het Holland Festival te gast met indrukwekkende, provocerende, maatschappelijk geëngageerde, fijnzinnig gecomponeerde en conceptueel sterke dansvoorstellingen: Aatt enen tionon en Con forts fleuve (beide in 2001); 50 years of dance (2010), Enfant (2011) en Manger (2015). Zijn nieuwste choreografie, danse de nuit, ging vorig jaar september in Genève in première. Tijdens het Holland Festival… 

Waarom we dankzij ‘digitaal’ steeds meer muziek kwijtraken. #HF17

Voor nieuwe muziek geldt dat de oeruitvoering vaak ook meteen de laatste keer is dat een stuk gespeeld wordt. De partituren wacht het archief of de stoffige lade; opnamen zijn nergens te vinden. David Dramm zoekt naar deze pareltjes van stilgevallen noten. Die presenteert hij in het Weeshuis van het Holland Festival: drie avonden vol vergeten composities uit de rijke… 

Zo krijg je 10 miljoen jongeren aan het lezen. Het verhaal achter Hooked.

Iets is flink aan het veranderen in de wereld van de literatuur. Bibliotheken sluiten of veranderen in flexplekken voor arme zzp’ers. De verkochte oplage van een gemiddelde succesroman blijft in vier cijfers steken. Jongeren kijken geen tv meer, luisteren niet naar de radio, maar maken zelf hun eigen goed bekeken en ruim betaalde films op YouTube. Of ze zitten de… 

Joop Oonk maakt van haar buurt een bühne

Joop Oonk (27) maakt dansvoorstellingen met de Misiconi Dance Company, maar niet van een standaard soort. Ze noemt het ook wel: inclusiedans. Dansen met rolstoelen bijvoorbeeld en dat dan in de openbare ruimte. Tijd voor een gesprek met deze bijzondere choreografe. Gelukkig hoef je geen kunstbarbaar te zijn om het woord inclusiedans niet te kennen. Joop Oonk choreograaf, artistiek leider… 

Jan Martens in Utrecht: Bravoure, onbedoelde eerlijkheid en ongegeneerd verlangen

Terwijl het nieuwste werk van Jan Martens, The Common People  (2016), afgelopen weekend in de Amsterdamse Stadschouwburg stond, toont het Utrechtse Theater Kikker deze week twee oudere hits: Sweat Baby Sweat (2011) en The dog days are over (2014). Sweat en Dogdays zijn kaskrakers en toerden reeds de wereld over. In Kikker zijn ze nu te zien als onderdeel van een… 

Moving Futures festival zoekt nieuw publiek voor moderne dans

‘Veel mensen vinden hedendaagse dans moeilijk. Vooral voorstellingen van jonge makers die experimenteren en nieuwe wegen zoeken. Op het Moving Futures festival kan iedereen ontdekken hoe dans je kan raken. We doen dit niet alleen door goede voorstellingen van jonge makers te laten zien. We bieden ook activiteiten eromheen, contextprogramma’s. Daarmee geven we het publiek handvatten om een verbinding te leggen met… 

Gerard de Kleijn maakt Museum Gouda meer toegankelijk

Gerard de Kleijn vertrekt op 1 februari na zes jaar directeur te zijn geweest bij Museum Gouda. De flamboyante, welbespraakte en erudiete directeur laat een financieel en artistiek gezond Museum achter voor zijn opvolger Marc de Beyer. De Kleijn maakte het museum meer toegankelijk voor Gouwenaars en kunstliefhebbers van buiten de historische  stad. Het museum trok in 2016 ongeveer 40.000… 

YouTube barst uit zijn voegen!

Het is eenvoudiger dan ooit om zelf video’s te produceren en te verspreiden. Per minuut wordt er meer dan 300 uur aan filmpjes geüpload op YouTube. Valt deze gigantische hoeveelheid nog te overzien? Nee. Het videoplatform is te groot geworden om nog probleemloos voort te bestaan. Door Nuno Blijboom Er bestaat geen betere bron voor kattenfilmpjes, treitervloggers en gamende jongeren… 

Persbericht: Cultuurpers wordt onderdeel van De Coöperatie / Reporters Online

Op 20 december heeft de algemene ledenvergadering van Coöperatief Cultureel Persbureau met algemene stemmen besloten in te gaan op een samenwerkingsaanbod van De Coöperatie/House of Journalism en Reporters Online. Dit is een belangrijke stap in de ontwikkeling van de onafhankelijke cultuurjournalistiek. Cultuurpers, zoals het Coöperatief Cultureel Persbureau op internet en in de sociale media bekend staat, groeit hierdoor flink. Het… 

(On)gehoord in December: Zo dichtbij dat de hamers tegen je voorhoofd slaan

In de serie (On)gehoord presenteer ik elke maand buitengewoon geluid dat niet onopgemerkt en onbesproken blijft. In deze December-editie: Brume, Cinema Perdu, Emanuele de Raymondi, Mark Fell, Zeno van den Broek en James O’Callaghan. Als een bankschroef om de hals Brume – Mother Blast (LP, Grautag) Het Grautag-label van Nicolas Moulin staat garant voor dystopische klanklandschappen. Die landschappen presenteert het label… 

Met Broekmans & van Poppel verliest Amsterdam opnieuw icoon

Nog tot en met 31 december kunnen liefhebbers van klassieke muziek neuzen in de ongekende hoeveelheid bladmuziek, cd’s en muziekboeken bij Broekmans & van Poppel. De iconische winkel, statig gelegen naast Brasserie Keyzer en het Concertgebouw aan de Van Baerlestraat in Amsterdam, sluit na 102 jaar zijn deuren. Het familiebedrijf zal verdergaan in Badhoevedorp, waar nu al het centrale magazijn… 

Ivo Pogorelich choqueert Eindhoven en streamt op Idagio

‘Ik heb er 18 jaar over gedaan om een nieuwe opname te maken’, zegt de Kroatische pianist Ivo Pogorelich (1958) met een bescheiden glimlach. ‘Net zoveel tijd als een baby nodig heeft om meerderjarig te worden.’ Het is woensdag 2 november. Een bijzonder moment, want die dag gaat Pogorelichs cd-loze nieuwe opname van Beethovens Pianosonate’s nr. 22 en nr. 24… 

De bestuurlijke aversie tegen het idee ‘wereldmuziek’ is internationaal

Van 19 tot en met 23 oktober kwamen meer dan tweeduizend muziekprofessionals samen in Santiago de Compostella voor de 22e World Music Expo (WOMEX). Ik was erbij en kwam met gemengde gevoelens terug. Mijn eerste muziekbeurs-ervaring was de WOMEX in Rotterdam. In 2001 was de Maasstad culturele hoofdstad van Europa en kon dus beschikken over extra middelen. De Berlijnse organisator van… 

distributed content de balie magazine media cafe

‘Distributed content’: “Iedereen doet zijn best jou te bereiken.”

In het Magazine Media Café in het Amsterdamse debatcentrum De Balie bespraken journalisten, uitgevers en freelancers het fenomeen distributed content. Wat is het en wat kun je ermee? Distributed content: een nieuw online fenomeen Distributed content is eigenlijk het omgekeerde uitgeven. Je biedt content (verhalen, foto’s, video) aan op plaatsen waar de lezer zich bevindt, in plaats van de lezer… 

Choreograaf Jan Martens op Spring: ‘Ik hou iedere keer m’n hart vast, hoe het uitpakt.’

De nieuwe voorstelling van choreograaf Jan Martens, The Common People, is dit weekend in Utrecht te zien tijdens Spring. Tientallen vrijwillige performers hebben een blind date op het podium van de grote zaal van de Stadsschouwburg. Het publiek kan tussendoor in en uit lopen, een biertje drinken voor de duur van een of meerdere duetten of op het achterpodium grasduinen en… 

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands