Het is deze zomer, op 20 augustus, 40 jaar geleden dat de vijftienjarige Antilliaanse Kerwin Lucas Duinmeijer werd vermoord. Zijn dood, vaak gezien als de eerste racistische moord in Amsterdam, leidde tot veel protesten én tot samenwerking tussen organisaties van migranten om de strijd tegen racisme aan te gaan. De in Curaçao geboren beeldhouwer Nelson Carrilho maakte naar aanleiding van deze tragische gebeurtenis het eerste antiracistische beeld in de openbare ruimte van de stad. Het beeld, getiteld Mama Baranka, staat sinds 1984 in het Vondelpark. Om de gebeurtenis van 40 jaar geleden die een grote indruk heeft achtergelaten in de stad, een plek te geven in de collectie kocht het Amsterdam Museum een kleine versie van het beeld Mama Baranka aan. In een mini–expositie die vanaf 23 juni te zien is in het Amsterdam Museum aan de Amstel wordt met dit beeld, foto’s, documenten en een korte documentaire de impact van de moord en de ontstaansgeschiedenis van Mama Baranka getoond aan het publiek.
Iconisch beeld Vondelpark
De dood van Kerwin schokte Amsterdam en Nederland en leidde tot felle reacties. De begrafenis van Kerwin was een afscheid, maar ook een stil protest. Een week na de moord gingen mensen de straat op in een massale demonstratie. De Antilliaanse gemeenschap in Amsterdam en andere organisaties van migranten verenigden zich in de strijd tegen racisme.
Snel na de dood van Kerwin kwam vanuit de Fundashon Antiano Amsterdam het initiatief om een beeld te maken dat in de openbare ruimte aandacht zou vragen voor zijn dood én voor de strijd tegen racisme. Nelson Carrilho (Willemstad, 1953), die vier jaar eerder was afgestudeerd aan de kunstacademie in Utrecht, werd door de Fundashon benaderd om het beeld te maken. De rechter oordeelde ondertussen dat racisme geen wezenlijk motief was geweest voor de moord en uiteindelijk kreeg Carrilho pas begin juni 1984 van de gemeente definitieve opdracht voor het beeld dat al weken later in augustus onthuld moest worden.
Carrilho koos voor een bronzen beeld van een sterke zwarte vrouw, Mama Baranka, Moeder Rots. Het beeld verwijst naar de aarde op het eiland waar hij zelf en Kerwin vandaan kwamen, naar Afrikaanse spiritualiteit en naar de kracht van vrouwen. Carrilho’s moeder en Hillie Holband, een Surinaamse spirituele vrouw en zangeres uit de Bijlmer, stonden model voor het beeld.
Het beeld Mama Baranka werd in augustus 1984 onthuld. Mama Baranka is inmiddels een iconisch beeld geworden in het Amsterdamse Vondelpark. Jaarlijks wordt hier de moord op Kerwin herdacht, maar het beeld is ook middelpunt van andere herdenkingen. De afgelopen maanden heeft de kunstenaar op verzoek van het Amsterdam Museum gewerkt aan een kleinere versie van Mama Baranka die aangekocht is door museum. Het museum wil hiermee de impact van de moord op Kerwin en de ontstaansgeschiedenis van het eerste antiracistische beeld in de openbare ruimte van de stad een plek geven in de collectie van de stad Amsterdam.
Tentoonstelling
Vanaf 23 juni 2023 tot en met 2 september 2023 is in het Amsterdam Museum aan de Amstel een tijdelijke mini–expositie rondom het beeld Mama Baranka te zien. In de mini–expositie Mama Baranka, door Nelson Carrilho, zal de recent aangekochte kleine versie van het beeld gemaakt door Carrilho te zien zijn. Er wordt in de tentoonstelling een historische context geschetst waarin het beeld is ontstaan bestaande uit onder andere foto’s en krantenartikelen.
Korte documentaire
Naast het beeld, foto’s en documenten is er in de mini–expo Mama Baranka, door Nelson Carrilho ook korte documentaire te zien. Robin van Erven Dorens, regisseur van de documentaire ‘Nelson Carrilho – Ik ben een zwarte beeldhouwer’ maakte speciaal voor de expositie in het Amsterdam Museum een korte documentaire van 10–15 minuten. Samen met conservator van het Amsterdam Museum Annemarie de Wildt ging hij langs bij onder andere Marva Marten van de Fundashon Antiano Amsterdam en toenmalig CPN–gemeenteraadslid Tara Oedayrai Singh Varma. Zij vertellen in de documentaire over hun eigen ervaringen met racisme en de impact van dood van Kerwin.
Studio Panorama
Op het dak in het hart van de collectiepresentatie Panorama Amsterdam in het Amsterdam Museum aan de Amstel is Studio Panorama. Op deze plek zijn steeds nieuwe kleine tijdelijke presentaties te zien van kunstenaars, artiesten of collectieven. De presentaties gaan de dialoog aan met de collectiepresentatie Panorama Amsterdam en geven een nieuw, hedendaags perspectief op de objecten aan de wanden.
Studio L A ontwierp een open ruimte met abstracte objecten en vormen, die makers kunnen gebruiken om hun werk te tonen en zich deze ruimte op hun eigen manier toe te eigenen. Studio Panorama is te bezoeken met een regulier entreebewijs.
Op 20 augustus 2023 zal een uitgebreid publieksprogramma worden georganiseerd.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
