De Staat en reflecties daarop – 4 sep t/m 25 nov

Asko|Schönberg opent het nieuwe seizoen met het programma De Staat, in samenwerking met Gaudeamus Festival, Ensemble Klang, Muziekgebouw en Musica Festival Strasbourg.

In de jaren ’70 schreef Louis Andriessen het meesterwerk De Staat. Als muzikaal en politiek rebel gaf hij met deze compositie een kritisch signaal af. Hij verzette zich tegen het gevestigde muziekleven en tegen het symfonieorkest in het bijzonder. Dit alles geheel in lijn met de sociaal-politieke strijd die toen op meerdere fronten gevoerd werd. Met De Staat leverde hij een bijdrage aan de discussie over de plaats van muziek in de politiek. Dit thema is ook nu nog actueel en vormt het uitgangspunt van het programma De Staat.  

Programma

Asko|Schönberg organiseert samen met Gaudeamus Festival, Ensemble Klang, Muziekgebouw en Musica Festival Strasbourg het programma De Staat. Naast het gelijknamige, niet vaak live te horen werk van Andriessen, staat een gloednieuwe compositie van Oscar Bettison op het programma. Hij studeerde ooit bij Andriessen en is dit seizoen onze Composer in Residence. Zijn On the slow weather of dreams schreef hij in opdracht van Asko|Schönberg.
Componisten en kunstenaars uit verschillende landen reflecteren vanuit hun eigen achtergrond op De Staat en op het thema ‘de invloed van de staat’. Dat doen ze in de vorm van installaties, muziek, teksten en performances die in dit programma gepresenteerd en uitgevoerd worden.

Over Louis Andriessen en De Staat

Louis Andriessen (1939-2021) is één van Nederlands grootste componisten met een enorme internationale reputatie, schepper van een ontzagwekkend oeuvre, docent van een hele generatie vooraanstaande hedendaagse componisten. Hij had een hechte band met Asko|Schönberg dat veel van zijn stukken in première bracht. 
De Staat is Andriessens persoonlijke mix van jazz, avant-garde en minimal music. Hij wilde niet voor een traditioneel orkest schrijven maar had meer iets in gedachte dat het midden hield tussen fanfare, koor en rockband. Dat leidde tot de ongewone bezetting van 4 zangeressen, een grote kern van hout- en koperblazers aangevuld met elektrische gitaren, basgitaar, piano’s, harpen en altviolen. Deze zijn verdeeld in twee groepen met gelijke instrumentatie die het tegen elkaar opnemen, waardoor een enorme spanning wordt opgebouwd. De zangeressen vertolken teksten uit Plato’s Republiek.

zw/w foto: LP-hoes De Staat door Floris Guntenaar.

Over Oscar Bettison en On the slow weather of dreams

De Brits-Amerikaanse componist Oscar Bettison (1975) schrijft speciaal voor dit programma een nieuw werk. Hij componeert vanuit de filosofie ‘creatief ongemak te omarmen en door uitdagingen heen te stormen met fantastische, fantasierijke wendingen’. On the slow weather of dreams schreef hij voor dezelfde bezetting als De Staat, als een spiegelcompositie maar met een heel andere sfeer en andere gebruikmaking van de instrumenten. Tijdens het componeren had Bettison een terugkerende droom in de stijl van Remedios Varo, bekend om haar mysterieuze, surrealistische schilderijen. Deze sfeer laat hij zowel in de muziek als in de liedteksten doorklinken.

Reflecties van componisten en kunstenaars

De organiserende partners brengen een ode aan Louis Andriessen door een aantal kunstenaars van uiteenlopende disciplines de opdracht te geven te reflecteren op De Staat. Hun composities, (video)installaties, (muzikale) performances en grafische uitingen worden rondom de uitvoering van De Staat en On the slow weather of dreams gepresenteerd en uitgevoerd.
De deelnemende kunstenaars – muzikanten, schrijvers, componisten, sound artists, mediakunstenaars – zijn:
Pelumi Adejumo, Zeno van den Broek, Thanasis Deligiannis, Cathy van Eck, Joy Guidry, Valérian Guillaume, Ted Hearne, Janne Kosmos, Dmitri Kourliandski, Johannes Kreidler, Moor Mother, Genevieve Murphy, Keir Neuringer, Stephanie Pan, François Sarhan, Maya Verlaak, Jennifer Walshe. 
Dit programmaonderdeel is mede tot stand gekomen met steun van het Fonds Podiumkunsten.

Het uitgebreide programma met het werk van deze kunstenaars is te zien in Utrecht op de openingsavond van Gaudeamus Festival (4/9), in het Amsterdamse Muziekgebouw (12/9) en tijdens de opening van Musica festival Strasbourg (20/9).
In november volgen nog drie concerten met De Staat en On the slow weather of dreams.

Þ De Staat – Asko Schönberg (askoschoenberg.nl)

wo 4 sep, Utrecht – Gaudeamus Festival
do 12 sep, Amsterdam – Muziekgebouw
vr 20 sep, Straatsburg – Musica Festival
wo 13 nov, Den Bosch – November Music (alleen concert)
zo 24 nov, Den Haag – Amare (alleen concert)
ma 25 nov, Groningen – Sounds of Music (alleen concert)

Uitgevoerd door:
Asko|Schönberg
Ensemble Klang
Clark Rundell dirigent
m.m.v. studenten Conservatorium van Amsterdam