Of het nu gaat om vloeiende melodieën, stuwende ritmes of dichte klankenwolken, de muziek van Silvia Colasanti (Rome, 1975) is altijd lyrisch. Op maandag 29 januari brengt Quartetto di Cremona de wereldpremière van haar strijkkwartet Ogni cosa ad ogni cosa addio in Muziekgebouw aan’ t IJ Amsterdam.
Het concert is onderdeel van de Strijkkwartet Biënnale, die plaatsvindt van 27 januari tot 3 februari 2018. Het ambitieuze programma presenteert een grote verscheidenheid aan muziek in concerten, workshops en masterclasses. Elke ochtend wordt geopend met een strijkkwartet van Joseph Haydn, mastermind achter het genre.
Naast klassiek en modern repertoire zijn er ook nieuwe werken van componisten als Jörg Widmann, José Maria Sánchez-Verdú en Silvia Colasanti. Colasanti componeerde haar kwartet in opdracht van de Biënnale. Het wordt maandag 29 januari tijdens het eerste ochtendconcert uitgevoerd naast het kwartet nr. 28 van Haydn. Colasanti: ‘Ik heb mij echter niet door Haydn, maar door Monteverdi laten inspireren.’
Nostalgie
Waarom noemde u uw kwartet ‘Ogni cosa ad ogni cosa ha detto addio’?
Het is de titel van een gedichtenbundel van de Italiaanse dichter Valentino Zeichen. Deze is gewijd aan Rome, niet alleen de stad van nu, maar ook ten tijde van het Romeinse Rijk. Zeichen spreekt over thema’s als nostalgie en volwassenheid. Het boek gaat over schoonheid en voorbijgaande tijd, over de stad en haar tegenstellingen. Maar ik heb beslist niet geprobeerd een muzikaal equivalent van de poëzie te maken. Ogni cosa ad ogni cosa ha detto addio is geen vertaling van poëtische lijnen of gedachten.
Ik heb mijn kwartet opgedragen aan Ilaria Borletti Buitoni, staatssecretaris cultuur in de regering van Paolo Gentiloni. Ik bewonder haar omdat ze niet alleen actief is in de politiek, maar ook in tal van organisaties op cultureel gebied, vooral in de muziek. Ze is een gevoelige vrouw. Onze wegen kruisten elkaar pas drie jaar geleden, maar we hebben een relatie opgebouwd van vriendschap en wederzijdse hoogachting.
Monteverdi
Uw kwartet staat op het programma met het kwartet nr. 28 van Haydn. In 2010 schreef u ‘Chaos: Commento a Haydn, Hob. XXXI: 2’ voor kamerorkest. Reflecteert uw nieuwe strijkkwartet ook op Haydn?
Nee. In mijn nieuwe stuk staan onze oudste muzikale wortels – van Monteverdi – naast geavanceerde verworvenheden van de avant-garde. Zo kunnen verre en verhulde harmonieën in een nieuwe vorm weerklinken zonder hun oorspronkelijke uitdrukkingskracht te verliezen.
Het kwartet heeft één deel, met afwisselende secties. Die zijn gebaseerd op twee verschillende ideeën: het ene meer ritmisch en agressief, het andere gevoeliger en lyrischer. Voor dit tweede idee nam ik enkele harmonieën uit Monteverdi’s madrigaal Darà la notte il sol. Die heb ik bewerkt met moderne technieken, zodat het oude materiaal hoorbaar wordt in een andere gedaante.
Lyriek
U lijkt een voorkeur te hebben voor melodieuze muziek.
Inderdaad, het is jammer dat het jarenlang leek alsof muziek niet langer lyrisch mocht zijn. Maar ik ben er vast van overtuigd dat het melodische aspect van muziek moet blijven bestaan, zij het met de middelen en woorden van nu. In dit opzicht zijn er veel componisten die ik bewonder, maar György Ligeti is wat mij betreft de belangrijkste. Hij leerde ons hoe alle traditionele muzikale parameters opnieuw gedefinieerd kunnen worden.
Wat doet u het eerst als u aan een nieuw stuk begint?
Ik begin vanuit een basisidee dat ik in een structuur, een project probeer te gieten. Dit eerste uitgangspunt is absoluut niet rigoureus, maar heel flexibel. Ik laat altijd ruimte om nieuwe ideeën te verwelkomen die ontstaan tijdens het componeren. Ik componeer niet aan een piano of computer, maar gebruik alleen mijn hoofd. – En papier, potlood en gum.
Nauwe samenwerking
Quartetto Cremona speelt uw muziek vaak, heeft u met hen samengewerkt aan dit nieuwe stuk?
Ik ken Quartetto di Cremona al meer dan tien jaar, praktisch sinds de oprichting. We werkten voor het eerst samen in een project over hedendaagse muziek van de Fondazione Spinola-Banna l’Arte. Die ontmoeting leidde tot een nauwe samenwerking, ook in de schrijffase. Zij hebben een diepe affiniteit met mijn muziek, zowel met de technische kant als de gedachten en emoties erachter.
Dit diepgravende inzicht stelt ons in staat vruchtbaar samen te werken tijdens het compositieproces en in repetities. Hun vragen, hun twijfels zijn voor mij een bron van reflectie en hebben soms geleid tot een herziening. Onze intensieve samenwerking verrijkt mijn werk.
Meer info en tickets voor het concert hier.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
