In het legendarische toneelstuk ‘Meeuw’ (1896) van Anton Tsjechov schiet de jonge, ambitieuze toneelschrijver Konstantin een meeuw dood. Het is een symbolische daad, waarmee hij zijn vertwijfelde liefde voor de jonge actrice Nina ‘vleugels’ geeft. Op 29 juni 2023 houdt de niet meer zo heel jonge (40) acteur, schrijver en verteller Greg Nottrot zo nu en dan even in om naar een overvliegende meeuw te kijken. Want zijn stuk Goed Goud Geld is eigenlijk zijn moderne visie op Tsjechovs klassieker.
Verwacht hier op het Utrechtse Berlijnplein alleen geen Russische personages en weemoedig pruttelende samovars, want Nottrot is al heel lang met andere dingen bezig dan met het bewerken van klassiekers. Volgers van zijn werk bij Het Nut konden dat al merken bij zijn versie van De Kersentuin, ook van Tsjechov, in 2016. Toen was de titel aanleiding voor een onnavolgbaar meanderend verhaal over een familiehuisje in Griekenland. Nu is die meeuw aanleiding voor een bijeenkomst die het midden houdt tussen verteltheater, stand-up filosofie en een heuse verkoopdemonstratie waardoor je oma vroeger van een goedkope busreis terugkeerde met een peperduur abonnement op nylon reumasokken.
Tweedehands auto
In 2016 schreef ik over Greg’s Kersentuin: “Want dat is dus wel wat de eeuwig innemende theatermaker voor elkaar krijgt: hij kan je laten denken dat een oude schuur eigenlijk een villa is, of een afgetrapt Trabantje slechts een Ferrari met een imagoprobleem. Maar Greg Nottrot is dus geen louche makelaar of typische tweedehands-autoverkoper. Zijn talent geldt het theater, en zijn wetenschap dat het publiek zijn verhaal het beste zelf af kan maken.”
in 2023 kan ik daar juichend best het een en ander aan toevoegen. Want Goed Goud Geld is, zoals Nottrot het zelf direct aan het begin zegt, geen theater. Hij heeft ons als publiek verzameld omdat hij ons geld wil hebben. En niet een paar euro, maar duizenden. En waarvoor? Voor het verwezenlijken van een droom, een luchtspiegeling die dan weer best veel lijkt op het experimentele decor dat Tsjechov laat ontwerpen door de hemelbestormer Kostja in het stuk Meeuw.
Groepspsychologie
Geld geven zonder daar een tastbare tegenprestatie voor terug te verlangen: dat is bijna onmogelijk voor ons. Toch heeft Nottrot bij de eerste serie voorstellingen op Terschelling al 40.000 euro van het publiek losgekregen. Aan de Utrechtse toeschouwers de uitdaging om daaraan in 31 voorstellingen nog 210.000 euro toe te voegen, want voor zijn droom, een drijvende ‘dome’ waarin politici, wetenschappers en kunstenaars samen met toeschouwers een nieuwe wereld moeten gaan bedenken, heeft hij 250.000 euro nodig.
Dankzij een geniale combinatie van verteltalent, groepspsychologie en lol weet ik nu dat Nottrot in zijn missie gaat slagen. Hij weet ons goed te laten nadenken over de absurde waarde die we aan geld hechten, en hoe lastig het is om die waarde ook toe te kennen aan immateriële dingen, zoals theater, een idee, of een stukje op een website. Maar mensen blijken toch belangeloos te willen geven, zolang ze niet boven de grens van ‘ongezonde rijkdom’ leven, want dan, zo heb ik geleerd, keert alles om.
Geen prijs
Nottrot daagt het meer dan gemiddeld bemiddelde publiek uit, en verleidt zelfs een paar mensen die zich rijk genoeg achten om verder te gaan dan ze normaal zouden doen. Het is circus, het is kunst, het is psychologie en overredingstechniek. Maar dat vinden we juist zo leuk aan dit tamelijk briljante stukje introspectietheater dat Het Nut ons biedt.
Ik heb ook geld overgemaakt, ook al heb ik het zelf minstens zo hard nodig als Nottrot voor zijn droom. Geld weggeven schijnt onverstandig te zijn als je rijk wilt worden, weet ik inmiddels van een collega die een ton bij elkaar kreeg door beter op te letten. Maar dat tientje dat ik heb overgemaakt heeft me een heel goed gevoel gegeven. En daar is dus geen prijs op te plakken.