Lucho Smit is de nieuwe artistiek leider van Circusfestival Circolo: “Ons festival wordt nog meer een plek voor ontmoetingen tussen makers, studenten, publiek en de maatschappij.”

Wijbrand Schaap: En, welkom bij de CultuurPers Podcast. Vandaag is de tweede aflevering in de serie rondom Festival Circolo in Tilburg. Het CircusFestival dat al heel lang bestaat, toch? Lucho Smit, onze gast van vandaag?

Lucho Smit:Ik zou zeggen vijftien jaar.

Wijbrand Schaap: Hoe oud ben je zelf eigenlijk?

Lucho Smit: Ik ben onlangs veertig geworden. Ik weet niet wat dat betekent, maar het is wel het geval.

Wijbrand Schaap: Uit de vorige podcast die ik maakte met de Glorious Bodies blijkt dat je ook op je zestigste nog circusartiest kunt zijn. Wat dat betreft is het een tijdloos vak. Ik begreep uit de research voor dit gesprek dat jij verantwoordelijk bent voor de oprichting van Circus Rotjeknor.

Lucho Smit: Je hebt je goed ingelezen. Verantwoordelijk zou ik niet willen zeggen, maar wel per ongeluk. Ik was inderdaad een jaar of zeven of acht en ik wilde circus doen. Ik heb ook werkelijk geen idee waarom dat op dat moment het geval was. Zal vast een hele goede reden voor zijn geweest. En mijn vader heeft vervolgens een briefje opgehangen op de basisschool waar ik toen zat. Ik ben op zoek naar iemand die mijn zoon succes wil geven. Daar heeft iemand op gereageerd en dat was Johan Bot. En zo is het begonnen met een groepje kinderen van de school. De woensdagmiddag Circusles.

Wijbrand Schaap: Je nam gelijk een hele groep kinderen mee. Dat was volgens mij het geheim van Rotjeknor?

Lucho Smit: Nou ja, we speelden samen circus en Johan heeft vervolgens Circus Rotjeknor opgericht en is daar jarenlang directeur geweest natuurlijk en is nu nog altijd betrokken bij Circus Rotjeknor.

Wijbrand Schaap: Wat betreft je carrière daarna, ben je op zoek gegaan naar circusopleidingen. Die waren er nog niet in Nederland.

Lucho Smit: Dat klopt. Na mijn middelbare school heb ik inderdaad een tussenjaar genomen. Ik heb samen met een vriend en een vriendin die ik van Circus Rotjeknor kende een kleine straatvoorstelling gemaakt en we zijn al liftend door Europa gereisd. Op die manier ben ik er inderdaad achter gekomen dat er ook andere professionele circusopleidingen waren, met name in Frankrijk. Die heb ik tijdens die reis bezocht en toen ben ik teruggekomen en heb besloten om daarvoor te gaan en audities te doen. 

Wijbrand Schaap
Die reis die je gemaakt hebt met die vrienden, dat is ook echt een beetje het bohémien bestaan. Daar hangt ook een soort romantiek omheen.

Lucho Smit
Dat klopt. Ik had mijn eindexamen, ik was nog geen achttien en we zijn gewoon gaan liften. We hadden natuurlijk geen rooie cent. En dan speelde je ’s middags op een pleintje bij een paar cafés en ging je met de pet langs en hadden we genoeg geld om op de camping te slapen en te eten. Dan konden we de rest van de dag wat anders doen of door liften. Je kunt er een heel romantisch beeld bij hebben, maar wij hebben het natuurlijk gedaan. Het was zomer, nazomer, begin van de herfst en ik denk dat je dit in de winter natuurlijk niet kunt volhouden op die manier. Maar het was en was een mooi avontuur.

Wijbrand Schaap
Ja, en toen kwam je in Frankrijk erachter dat er opleidingen waren.

Lucho Smit
Wat mij aansprak op die circusopleidingen die ik bezocht op die reis in Frankrijk, Italië, Engeland en Spanje, was dat er toch op een wat andere manier circus werd gemaakt. In ieder geval op een manier waar ik nog geen kennis van had. Het zijn natuurlijk allemaal jongeren die met circus bezig zijn, die de wereld willen veranderen en dat sprak mij natuurlijk heel erg aan.

Wijbrand Schaap
Hoe moet ik dat zien op zo’n school?

Lucho Smit
Ik denk dat het iets met de jeugd te maken heeft. Wellicht dat op de natuurkundefaculteit waar ik misschien heen zou gaan, ook een heleboel jongeren zaten die de wereld willen veranderen. Dat heeft misschien meer met de jeugd te maken dan met het circus.

Wijbrand Schaap
Van natuurkunde zou je zeggen dat je fysiek dingen kunt veranderen in de wereld. Maar circus?

Lucho Smit
Ik kan de wereld leren beschrijven als natuurkundige. En ik weet niet of je met circus ook de wereld kunt veranderen. Maar wat je wel kunt veranderen en dat is wat ik heb geleerd, is misschien de mensen om je heen een klein beetje. Dat komt uiteindelijk neer op de wereld veranderen.

Wijbrand Schaap
Die school heb je afgemaakt toen. Hoe ziet het leven daarna eruit?

Lucho Smit
Ik heb op die opleiding natuurlijk een aantal andere mensen en vrienden gemaakt en mensen ontmoet en vrienden gemaakt. Ik heb toen met een aantal van hen een gezelschap opgericht tegen het einde van de opleiding waarmee we een voorstelling zijn gaan maken. We hebben het geluk gehad dat die voorstelling een goede voorstelling was. Die voorstelling heeft veel succes gehad. We hebben er veel mee kunnen spelen en we zijn er veel mee op reis geweest. Dat was ook een van onze doelen waarom we samen waren en circus wilden maken. Omdat we het niet deden voor de kunst op zich, maar omdat het een goede reden was om mensen te ontmoeten, samen te brengen, op reis te gaan. Dat hebben we veel gedaan met die voorstelling. We hebben een circustent gekocht, materiaal erbij, tribune, vrachtwagens en ja, we hebben die voorstelling misschien zes of zeven jaar lang gespeeld.

Wijbrand Schaap
Welke voorstelling was dat?

Lucho Smit
Die heet Risque Zero. Die is toevallig ook op Circolo geweest in die tijd, toen het nog in Liempde was. Ja.

Wijbrand Schaap
Er is een soort tweedeling in de circuswereld, in de opleidingen. Je hebt mensen die een act perfectioneren en die direct verkopen aan circussen of shows. En jullie maakten gewoon een complete voorstelling die avondvullend was en vervolgens werd dat gewoon een reizend gebeuren. Was dat destijds een uitzondering? 

Lucho Smit
Er zijn natuurlijk veel gezelschappen die voorstellingen maken, en wij waren er een van. Het is inderdaad zo dat wanneer je een opleiding afrondt – en dat geldt ook zeker voor Nederland – je afstudeert met een act waarmee je iets kunt verkopen. Dat is typisch Nederlands. En het klopt ook dat je in het begin vaak als uitvoerend artiest aan de slag gaat bij bestaande gezelschappen of gezelschappen die meer de cabaret- of traditionele kant op gaan, omdat dat past binnen een programma. Steeds meer mensen die een opleiding hebben afgerond, gaan echter alleen of samen met vrienden en collega’s een voorstelling maken en richten dan een gezelschap op. Maar het is waar dat je op die opleiding niet alles kunt leren. De opleiding duurt slechts vier jaar en je bent voornamelijk bezig met het leren van technieken en dergelijke. Het ontwikkelen van je eigen stijl als maker komt meestal wat later, wanneer je meer werkervaring hebt en wellicht meer hebt geleerd van het leven en de wereld om je heen, zodat je daarop kunt reflecteren en dit uiteindelijk kunt verwerken in een voorstelling.

Wijbrand Schaap
Wat was eigenlijk precies de reden dat jullie zo opvielen? Wat was volgens jou de doorslaggevende reden voor het succes?

Lucho Smit
Wat vooral opviel, was dat we een hechte groep waren. Je had het over het romantische circusleven en het reizen. Het was zo’n voorstelling waar je naartoe kon gaan en daarna met het circus wilde meereizen. Er was live muziek en er zat veel energie in. We waren een beetje brutaal, een beetje insolent. We konden overal tegenaan schoppen, maar op een leuke manier, en dat sprak erg aan. Het ging over risico. Dat is natuurlijk een makkelijk thema als het over circus gaat. Maar blijkbaar sprak het mensen ook aan in hun dagelijks leven en zette het hen aan het denken over welke risico’s zij zelf nemen. Mensen bleven na een voorstelling vaak hangen en wilden gewoon een praatje maken. Ze hadden het uiteindelijk helemaal niet over de voorstelling, maar vertelden gewoon over zichzelf. En dan weet je dat je met je voorstelling iets hebt geraakt. Als mensen het wel over de voorstelling hebben, zoals “Ja, die truc was echt fantastisch”, dan weet je dat je een goede truc hebt gedaan, maar weet je niet of je ook iets anders hebt gezegd dan alleen die truc.

Wijbrand Schaap
Waren dat ook de reacties die je kreeg van mensen na afloop?

Lucho Smit
Mensen bleven na een voorstelling vaak hangen en wilden gewoon een praatje maken. Ze hadden het uiteindelijk helemaal niet over de voorstelling, maar vertelden gewoon over zichzelf. En dan weet je dat je met je voorstelling iets hebt geraakt. Als mensen het wel over de voorstelling hebben, zoals “Ja, die truc was echt fantastisch”, dan weet je dat je een goede truc hebt gedaan, maar weet je niet of je ook iets anders hebt gezegd dan alleen die truc.

Wijbrand Schaap
Ja, wat was dat eigenlijk? Waardoor kwam je er ook in de praktijk achter dat het circus meer kan zijn dan alleen maar spektakel?

Lucho Smit
Ja, wellicht. Dat vermoeden heb je natuurlijk altijd. En het ideaal heb je natuurlijk ook altijd. We willen allemaal graag iets meer en iets anders met circus vertellen dan alleen de performance. Dat is zeker niet makkelijk. Er zijn een aantal voor de hand liggende dingen en thema’s zoals risico en zwaartekracht, die natuurlijk sterk verbonden zijn met het circus op de een of andere manier. Maar hoe kom je er dan achter dat dit kan? Je hebt natuurlijk andere voorstellingen gezien die je zelf ook raken. Meestal is het niet te beschrijven of te achterhalen waarom het dan soms wel lukt en soms niet. Dat is een hele lastige analyse. Daar is geen recept voor. Het maken van een voorstelling is een proces en geen procedure. Je gaat er met een bepaalde mindset en een bepaald aantal mensen in, en je weet niet precies wat eruit gaat komen. Dat ligt er wel aan ten grondslag. 

Wijbrand Schaap:
Ja, ik heb twee jaar geleden jouw voorstelling l’Ane et la Carotte gezien. Misschien was dat wel de reden dat je uiteindelijk directeur bent geworden, maar dat weet ik niet zeker. Het was in ieder geval een buitengewoon indrukwekkende voorstelling met een heel leuk verhaal. Er zat ook een vorm van imperfectie in die perfect werd uitgevoerd. Was het moeilijk voor jou om naar dat eerste succes van je eerste voorstelling te kijken? Dat eerste succes is volgens mij altijd lastig te evenaren. Was dit al je tweede voorstelling of was het de derde? Had je tussendoor nog een mislukking of iets dergelijks?

Lucho Smit:
Eigenlijk waren er een heleboel mislukkingen tussendoor. Nou ja, mislukkingen… Leuke en mooie voorstellingen, ook succesvolle, maar niet met dezelfde kracht als die eerste voorstelling. Op een gegeven moment ga je dingen vergelijken, terwijl elke voorstelling ook zijn eigen waarde en uniciteit heeft. Maar ja, als je erop terugkijkt, was die eerste voorstelling inderdaad een sterke voorstelling. Dat besef je pas achteraf, nadat je ook andere voorstellingen hebt gemaakt. l’Ane et la Carotte, die je een aantal jaar geleden hebt gezien op Circolo, is inderdaad een voorstelling die ik zelf heb gemaakt. Meestal werk ik met groepen of in collectieven en ik wil iets vertellen over het circus en de geschiedenis ervan. Ik sprak er dus met mensen over en vroeg wat ze ervan vonden. Iedereen zei dat ik het vooral zelf moest doen.

Lucho Smit:
Dus dat is een solo geworden en dat doe ik dus ook nooit meer. Het was een hele tijd en het is heel intensief om dat helemaal zelf te dragen en te doen. Natuurlijk is er wel een team, met iemand die met mij op het podium staat als medespeler en mensen voor techniek, licht, geluid en productie. Dus ja, er is een team, maar uiteindelijk doe je het toch allemaal zelf. Dat is wel zwaar, en ik ben er ook achter gekomen dat ik eigenlijk liever samenwerk met andere mensen. Een voorstelling maken en de verantwoordelijkheid dragen over iets dat over mij gaat, is een flinke uitdaging. Wie ben ik om 1,5 uur lang over mezelf te vertellen en mensen naar me te laten kijken? Dat is een flinke oefening.

Lucho Smit:
Ja, ik zeg je, bescheidenheid is iets waar je veel van leert, maar waar je ook de mist mee in kan gaan.

Wijbrand Schaap:
Klinkt als een zware periode, zo te horen.

Lucho Smit:
Het is zwaar verrijkend, maar ook zwaar natuurlijk.

Wijbrand Schaap:
Ja, want ben je nu de artistiek directeur of artistiek leider van een festival? Betekent dat ook dat je een punt zet achter je uitvoerende werk?

Lucho Smit:
Nee, zeker niet. Ik vind het belangrijk om ook als maker actief te blijven. Aan de ene kant heb ik dat nodig en aan de andere kant is het belangrijk voor mijn functie als artistiek leider van het festival. Zo blijf ik op de hoogte van wat er speelt in het veld, bij de makers en de artiesten. Dus ja, ik heb een voorstelling waar ik nog steeds in speel. Die speelt nog steeds door, zij het op een laag pitje, want ik heb niet veel tijd meer. Ik ga ook weer een nieuwe voorstelling maken, dit keer met een heleboel mensen, en die zal misschien over drie of vier jaar klaar zijn. Dus ik blijf zeker actief als maker.

Wijbrand Schaap:
Met al deze ervaringen die je hebt opgedaan, hoe ga je je artistiek leiderschap van het festival invullen? Waar ligt jouw accent?

Lucho Smit:
Mijn hart ligt bij de mensen die met circus bezig zijn, dat wil ik centraal stellen. Ik wil graag dat artiesten, publiek en studenten die met circus bezig zijn elkaar kunnen ontmoeten. Ik wil dat een festivalbezoek een andere beleving wordt, waarbij de voorstelling een onderdeel is. Niet alleen een programma dat je in een voorstelling kunt zien en dan weer naar huis gaat. Ook de artiesten wil ik meer betrekken, zodat ze niet alleen komen spelen en dan backstage verdwijnen. Ik wil een plek creëren waar mensen elkaar makkelijker kunnen ontmoeten en ideeën kunnen uitwisselen. Daarnaast wil ik meer projecten en artiesten aantrekken die tijdens het maakproces ook betrokken zijn bij sociaal-culturele projecten en thema’s die maatschappelijk relevant zijn. Niet alleen abstracte thema’s zoals zwaartekracht, maar voorstellingen die te maken hebben met wat er in de samenleving speelt. Dat zijn twee dingen waar ik me de komende jaren op wil richten.

Wijbrand Schaap:
Ja, dat is ook waar we naartoe gaan, met de opkomst van meerdere circusfestivals en circusopleidingen in Nederland. Hoe ga je circus apart inzetten of juist niet? 

Lucho Smit:
Nou, ik denk dat wat ik net heb gezegd al een stukje is. Circolo heeft bovendien de kans en de gelegenheid om gezelschappen in een tent te ontvangen. Dus dat zal zeker nog blijven bestaan in de komende jaren. Dit jaar hebben we bijvoorbeeld een circusfeest en voorstellingen in tenten. Nou ja, goed. En dat is zeker iets waar we mee doorgaan. Ik vraag me af of Circolo ook een rol kan spelen in het promoten van de stroming in het circus die met magie te maken heeft. Nouvelle magie, wat nog vrij weinig te zien is in Nederland. Er zijn in Nederland al wat makers actief op dat gebied. Bijvoorbeeld dit jaar heb je Julia Campi Stany, die de voorstelling Beluga speelt. Daar zitten al wat elementen van magie nouvelle in, uit België.

Wijbrand Schaap:
Ja, dat is wat het is, maar we zien wel wat er gebeurt.

Lucho Smit:
Nou ja, je kunt het vergelijken met hoe het nieuwe circus zich onderscheidt van het traditionele circus, zo kun je magie ook onderscheiden van de traditionele goochelaar. Het gaat niet zozeer om de illusie en de truc van de illusie of de verbazing die daarbij komt kijken. Maar het gaat erom dat illusies die gebeuren zonder dat je doorhebt hoe ze gebeuren, bijdragen aan een verhaal. Of ja.

Wijbrand Schaap:
Ik kan geen voorbeeld noemen, want ik vind het nogal vaag klinken.

Lucho Smit:
Ja, zeker. Maar het hedendaagse circus of circustheater is ook heel vaag. Wat daarbij centraal staat is de vertelling en de druk. En dat is bij Magie Nouvelle ook het geval. Alleen wordt een bepaalde circus techniek, met name goochelen, op een andere manier toegepast of op een manier toegepast die bijdraagt aan de voorstelling. En bijvoorbeeld ja, je moet gewoon naar die voorstelling van Julia gaan kijken. Niet gaan.

Wijbrand Schaap:
Nou, zegt ze, mensen worden doormidden gezaagd en er komen geen konijnen uit tevoorschijn.

Lucho Smit:
Nee, mensen worden doormidden gezaagd en er komen geen konijnen uit. Maar er gebeuren wel dingen, dingen bewegen vanzelf en er is interactie mee. Het heeft letterlijk en figuurlijk invloed op het haar van de persoon en het draagt bij aan de vertelling. Ja, en het is niet zomaar iets dat gebeurt en dan is het voorbij.

Wijbrand Schaap:
Het festival begint ook altijd met een congres of seminar. Daar gaan we ook nog een aflevering over maken. En ik begreep dat het onderwerp dit jaar consent is. Is dat iets wat jij hebt aangedragen of is dat vanzelf ontstaan in de aanloop naar het festival?

Lucho Smit:
Dat is een beetje ontstaan in de aanloop naar het festival. Ik heb wat gesprekken gehad met Soesja Pijlman, die dat elk jaar organiseert, en samen zijn we tot de conclusie gekomen dat dat het thema is. Het speelt bij gezelschappen, maar ook bij opleidingen en in de samenleving in het algemeen. We dachten dat het een goed thema zou zijn om uit te lichten. We gaan er nog een hele podcast aan wijden, dus ik zal het even kort omschrijven. Consent, dus toestemming. We gaan dat onderverdelen in drie stukjes: consent in het kader van het leren, bijvoorbeeld met aanraking of acrobaten die elkaar opvangen. Daar is natuurlijk wat aan de hand, ook in de relatie tussen leerkracht en student. Daarnaast is er consent in het maakproces. In hoeverre gaat een speler mee met wat een regisseur van hem/haar verwacht? En hoe weet een regisseur dat hij/zij niet over grenzen gaat bij bepaalde verwachtingen of verzoeken?

Lucho Smit:
Er is ook een dimensie van consent naar het publiek toe. Als toeschouwer heb je bepaalde verwachtingen en er zijn ongeschreven regels als je naar een voorstelling gaat. Maar soms kan een thema ook heftig zijn. Het is belangrijk hoe de artiest het overbrengt. Soms kan er geweld in zitten of kun je geraakt worden. In hoeverre bereidt de artiest het publiek daarop voor? Of in hoeverre gaat het publiek mee in wat er verteld wordt en hoe het verteld wordt? In het kort. 

Wijbrand Schaap:
Ja, op zich is dit natuurlijk een heel breed thema. Ik heb zelf situaties meegemaakt waarin dit speelde. Hoe was dat? Liep je tegen grenzen aan of vond je het moeilijk? Ik bedoel, ik kan me voorstellen dat er een paar dingen zijn die dat zeggen. Maar het publiek eist natuurlijk steeds meer. Soms hebben makers het gevoel dat het publiek steeds meer eist, terwijl dat misschien helemaal niet zo is, maar dat je zelf je grenzen hebt verlegd. Dat soort dingen spelen ook mee.

Lucho Smit:
Dat heeft misschien meer te maken met de verwachtingen van het publiek wanneer ze naar een voorstelling gaan, en niet zozeer met toestemming. Ja, dat is trouwens ook een heel interessant thema. De verwachtingen van het publiek en je eigen wil of inzet als maker. Daar zit vaak nogal een gat in. En hoe breng je dat bij elkaar?

Wijbrand Schaap:
Dat is misschien een interessant onderwerp voor volgend jaar.

Lucho Smit:
Een prachtig onderwerp. Maar het moet ook interessant zijn voor mensen die niets met circus te maken hebben.

Wijbrand Schaap:
Ja, maar ik kan me voorstellen dat een circus vaak over het lichaam gaat. Het is een lichamelijke kunst. Mensen raken elkaar op allerlei plekken aan, omdat het gewoon het handigste is om bijvoorbeeld een olifant op te tillen of te laten vliegen. Mensen zijn ook vaak schaars gekleed en doen dat om die reden. Vroeger was het commerciële circus nog meer gericht op schaars geklede mensen dan het moderne circus. Maar is dat bijvoorbeeld een van de thema’s die speelt?

Lucho Smit:
Ja, dan kan je ook een thema wijden aan lichamen, vooral vrouwenlichamen, die geseksualiseerd worden in een circuscontext. Dat komt voort uit een heleboel geschiedenis en verleden. Maar het is soms nog steeds een van de verwachtingen van het publiek. En ook onbewust kan je daar als maker in meegaan, omdat je je conformeert aan bepaalde codes of verwachtingen zonder dat je het doorhebt. Als je erover nadenkt, is het vaak duidelijk waarom je dit aantrekt of doet.

Wijbrand Schaap:
Ja, dat is wat je vertelde over hoe je de muur tussen ons steeds een beetje wilde slechten. Dus dat. Nou, daar is het festival altijd al goed in geweest. Mensen en publiek en makers liepen altijd al door elkaar heen. Hebben we nog regelmatig een kampvuur op het festival? Ik weet niet of dat tegenwoordig nog milieutechnisch verantwoord is, maar dat zijn dingen die misschien later nog spelen.

Wijbrand Schaap:
Hoe wil je dat versterken? Heb je daar nog plannen voor?

Lucho Smit:
Nou, je hebt het over mensen elkaar meer laten ontmoeten. Ik ga makers aanzetten, niet verplichten, om ook op andere manieren hun werk te delen of waar ze mee bezig zijn, hun artistieke beleving. De voorstelling is daar een manier van. En je kan natuurlijk ook voorgesprekken en nagesprekken, ontmoetingen en workshops organiseren. Artiesten zijn over het algemeen vrij creatief en enthousiast om op een andere manier naar hun eigen werk te kijken en daar voeding uit te halen als ze zich op een andere manier met hun publiek confronteren. Dus ik wil dat graag aan de artiesten zelf overlaten hoe ze dat willen invullen en doen. Dus wellicht andere activiteiten en momenten op het festival waar het publiek aan kan deelnemen.

Lucho Smit:
In de toekomst? Dit jaar begin ik een klein beetje met het organiseren van workshops gegeven door artiesten uit het hoofdprogramma, gericht op studenten van circusopleidingen in Rotterdam, Tilburg en Brussel. Het biedt studenten de gelegenheid om artiesten te ontmoeten en uit te wisselen over werkpraktijk in een bepaalde discipline. Het is niet zo belangrijk wat die discipline is. Het is een manier om mensen te ontmoeten bij wie ze later misschien auditie gaan doen of met wie ze later samenwerken. Voor artiesten is het ook een manier om op een andere manier met hun werk bezig te zijn en iets over te brengen aan studenten. Als dit een succes is, wordt het wellicht in de komende jaren verder uitgebreid.

Wijbrand Schaap:
Ja, dat is het inderdaad. Maar als ik het vergelijk met popfestivals, is jouw ambitie dan om een soort Noorderslag te worden? Een showcase festival waar agenten, makers en beleidsmensen elkaar ontmoeten?

Lucho Smit:
Ik weet niet zo goed of we een showcase festival willen zijn. Ik ben niet goed op de hoogte van popfestivals in Nederland. Het is wel een plek waar professionals op afkomen. Een van onze doelstellingen als festival is om bij te dragen aan een beter circusklimaat en talentontwikkeling. We laten zien wat er in Nederland en internationaal te zien is op het gebied van circus. We willen graag meer programmeurs, agentschappen en bureaus aantrekken om circusvoorstellingen op te nemen in hun catalogus of programma, zodat er wellicht meer te zien is buiten de festivals en aangewezen plekken. 

Wijbrand Schaap
En dat gebeurt ook steeds meer: cross-overs tussen moderne dans, circus en theater. Een circus is, is. Heb je daar nog ambitie in om daar iets over te schrijven? Ik ga het festival daar eens mee doen.

Lucho Smit
Niet expliciet, ehm, waar we nu staan. En eh, is dat circus eigenlijk uit zijn schulp gekropen? We hoeven niet steeds weer opnieuw uit te leggen wat het nieuwe circus is. Mensen weten nu ongeveer wat het is en komen naar het circus omdat ze weten dat ze iets te zien krijgen. Fysiek gaat het over het lichaam dat centraal staat of in ieder geval een grote rol speelt. Er zitten inderdaad elementen van dans, theater, muziek en beeldende kunst in. En dat zal de komende jaren ook gebeuren. Ehm, ehm. Tot nu toe is dans een van de voor de hand liggende disciplines waar circus veel mee heeft samengewerkt. Het fijne. En omdat Circo ook graag toegankelijk blijft voor dans, is er geen taal in de voorstellingen. Er komen veel internationale gezelschappen, ook artiesten die in Nederland zijn en de opleidingen hebben afgerond komen veelal uit het buitenland. Dus als er taal in zit, kan er vaak een barrière ontstaan tussen een breed publiek en een voorstelling met veel tekst.
In een buitenlandse taal, zoals Frans of Engels. Nou goed dus. Dans is tot nu toe echt iets geweest wat voor de hand ligt om voorstellingen in die hoek te kiezen. En ehm, we moeten maar zien hoe het verder gaat. Voor mij maakt het geen verschil of een voorstelling sterk is en of het tekst bevat of niet, als het maar een plek verdient. En dan is het aan mij om het bij een publiek te brengen op een goede manier, maar ik zal alles doen om eventuele taalbarrières weg te nemen.

Wijbrand Schaap
Hoe lang ga je dit doen? Directeur zijn? De faciliteiten van het festival. Wat? Wat zijn je ambities?

Lucho Smit
Nou, ik. Ik heb geen ambities. Ik bedoel, ik ben er nu en ik doe het nu voor het eerst dit jaar. Mijn voorganger Wendy heeft het programma nog gemaakt voor dit jaar. Ehm. Ik ben nu bezig met het schrijven van het project voor het nieuwe Kunstenplan, dus dat is een cyclus van vier jaar. En ehm. Ik hoop dat ik dat ook tot uitvoering mag brengen. Dus in ieder geval, ehm, ja, eh ja.

Wijbrand Schaap
Ja, de termijn is natuurlijk redelijk kort. Binnen de gesubsidieerde kunstsector is er ook nog een belangrijke stip op de horizon die je hebt over tien jaar. Of dat je.

Lucho Smit
Dat weet ik niet. Als ik in de komende edities het idee heb dat ik iets bijdraag en dat ik van nut ben voor het festival en voor het circusveld in Nederland, maar ook internationaal, ja, dan hoop ik daarmee door te gaan. En als ik erachter kom dat ik eigenlijk, ja, dat ik het niet goed doe of dat ik de plank missla, dan draag ik het stokje graag over. Ja.

Wijbrand Schaap
Nou daar gaan we voorlopig niet van uit. Ik hoor wel ja, volgens mij heb je een goed team om je heen, heb ik zo het gevoel dat als je dat geeft hij dat bij laat zitten. Lekker, als je erg eenzaam was in het begin in het programma dat dat nu wat minder is zeker.

Lucho Smit
Ik heb een fantastisch team bij Circolo dat al jaren met veel passie werkt. Ehm. En anders was ik hier ook niet terecht gekomen, denk ik. Ik zeg het nog maar een keer: Ik doe het echt voor de mensen die van circus houden en daarom hou ik ook van circus. En gelukkig is het hele team vol overgave en vol hart voor circus bezig met het organiseren van dit festival, elk jaar. 

Wijbrand Schaap
Ja. Nou dat. Dank je wel Lucho Smit voor dit korte interview. Het festival begint op 13 oktober en duurt tot 23 oktober. Dus nou, een verslaggever van de cultuurafdeling zal erbij zijn om verslag te doen en we gaan kijken hoe het nu weer dankzij El Nino zal zijn, waarschijnlijk fantastisch. Of dat weten we ook niet, is altijd een risicofactor, maar tot nu toe ging het altijd wel goed. Ik wens je heel veel succes met je eerste editie en dan nemen we nu afscheid.

Lucho Smit
Oké, nou heel erg bedankt. En ook als het regent kun je een warm hart halen bij Circolo. Dat zeg ik ook alvast.