Nederland geeft op verzoek van Nigeria 113 ‘Benin Bronzen’ uit de Rijkscollectie terug. Minister Eppo Bruins (OCW) heeft tot deze teruggave besloten. In 1897 hebben Britse soldaten deze objecten geroofd uit het Koninkrijk Benin (in het huidige Nigeria) en verkocht, om uiteindelijk in Nederlandse Rijkscollectie te belanden. De ‘Benin Bronzen’ zijn van groot belang voor de Nigeriaanse samenleving, deze objecten vormen een belangrijke bron van de geschiedenis van het Koninkrijk Benin. De objecten bestaan onder andere uit plakkaten, hangers en figuren, en bevinden zich op dit moment in de collectie van het Wereldmuseum. Voor deze teruggave is intensief samengewerkt tussen experts en vertegenwoordigers uit beide landen.
Minister Bruins: “Met deze teruggave dragen we bij aan het herstel van een historisch onrecht dat nog altijd gevoeld wordt. Erfgoed is essentieel voor het vertellen en beleven van de geschiedenis van een land en gemeenschap. De Benin Bronzen zijn daarom onmisbaar voor Nigeria, het is goed dat ze teruggaan.”
De ondertekening van de overdrachtsovereenkomst door minister Bruins en Olugbile Holloway, directeur-generaal van de Nigeriaanse Nationale Commissie voor Musea en Monumenten, vindt plaats op 19 februari in Wereldmuseum Leiden.
Directeur-generaal Holloway: “De terugkeer uit Nederland zal de grootste teruggave van oudheden van het Koninkrijk Benin zijn die direct verband houdt met de Britse strafexpeditie van 1897. Wij danken Nederland voor de medewerking en hopen dat dit een goed voorbeeld op het gebied van de teruggave van verloren of geroofde oudheden zal zijn voor andere landen wereldwijd.”
De teruggave volgt op het advies van de Commissie Koloniale Collecties onder voorzitterschap van Lilian Gonçalves-Ho Kang You. De objecten worden teruggegeven aan de Nigeriaanse overheid, die verder zal besluiten over hoe en waar de objecten worden tentoongesteld. Het Wereldmuseum hoopt dat deze teruggave niet het einde van een proces is, maar de start van verdere museale samenwerking tussen Nigeria en Nederland.
Teruggave van gemeente Rotterdam
Naast de teruggave van 113 voorwerpen uit de Rijkscollectie, zal op 19 februari ook de gemeente Rotterdam zes objecten teruggeven aan Nigeria die vallen onder de collectie Benin Bronzen. Ook deze objecten zijn geroofd in 1897. Het gaat om een bel, drie reliëfplaten, een kokosnoothouder en een staf.
Wethouder Said Kasmi (Rotterdam): “Kunst en erfgoed horen daar te zijn waar ze thuishoren. Deze objecten horen thuis in Nigeria. Met deze teruggave zetten we een belangrijke stap in het erkennen van het verleden en het respecteren van de waarde die deze voorwerpen voor Nigeria vertegenwoordigen.”
Advies van de Commissie Koloniale Collecties
De Commissie Koloniale Collecties heeft de minister en de gemeente Rotterdam geadviseerd tot teruggave van deze objecten op basis van herkomstonderzoek van het Wereldmuseum, conform het beleid koloniale collecties. Dit advies is tot stand gekomen in nauwe dialoog en samenwerking met de Nigeriaanse Nationale Commissie voor Musea en Monumenten. De Commissie heeft haar adviezen gepubliceerd op haar website. Dit is de vijfde keer dat Nederland een teruggave doet op basis van de adviezen van de Commissie. Op dit moment werkt de Commissie aan adviezen over verzoeken van Sri Lanka, India en Indonesië.