Meteen naar de inhoud

SPECIALS

Nieuws over evenementen en festivals, gesteund door de sector maar inhoudelijk onafhankelijk. Meer weten: info@cultureelpersbureau.nl

Alain Platel zet heel Carré op scherp met overdonderend Nicht Schlafen #HF17

De plofnies kwam totaal onverwacht. De huisvader achter me, uit met vrouw en vermoedelijk onwillige puberzoon, barstte uit na ongeveer 10 minuten in de voorstelling. Net toen een oorverdovende stilte over het uitverkochte Theater Carré was neergedaald. Zeker vier mensen, waaronder ik zelf, schrokken zich een hartverzakking. Zo luid was een nies nog nooit geweest, maar zo stil als tijdens… 

Kunst die nergens over gaat. Grieks spektakel The Great Tamer was een genot op #HF17

Tijdens de eerste twee weken van dit Holland Festival ging bijna alle kunst ergens over. Het voor deze gelegenheid bedachte festivalthema ‘democratie’ blijkt zo’n beetje tot in alle haarvaten te zijn doorgedrongen. Soms pijnlijk en sterk actueel, zoals in het fenomenale ‘The Nation’ van het Nationale Toneel, soms ronduit gênant, zoals in het zwaar overschatte ‘Democracy in America’ van Romeo… 

Robert Lepage trekt in ‘887’ alles uit de kast. (omdat we zoveel vergeten.) #HF17

Vijfentwintig Canadezen staan op de lijst voor ontwerp en productie van geluid, video, muziek, belichting en toneeltechniek. Negen Canadezen zijn twee uur lang in de weer achter de schermen. Gedurende die twee uur staat er één Canadees op het toneel. Voor zeshonderd toeschouwers. Wat die 35 mensen met zijn allen voor elkaar hebben gekregen kietelt je verbeelding kietelt en vertelt… 

Opera Octavia.Trepanation #HF17: drama ontbreekt

Het openingsbeeld van Octavia. Trepanation is meteen raak. Ter weerszijden van het gelauwerde hoofd van Lenin staat een leger van Chinese terracottastrijders. – Zonder hoofd. Lenins brein volstaat voor allen, zo is de suggestie. Associaties met het beeld van Che Guevara in Reconstructie uit 1969 dringen zich op. Maar waar die opera zijn (anti-Amerikaanse) boodschap glashelder over het voetlicht bracht,… 

The Tempest Society: Jammer dat Jesse Klaver niet in de zaal zat #HF17

Struggle is met stip het woord dat het meest valt in het videodrieluik ‘The Tempest Society’. Het gevecht om een menswaardig bestaan, de strijd om papieren, de worsteling met een systeem dat jou geen rechten wil geven. Vluchtelingen struggelen dag in dag uit, jaar in en jaar uit, met deze materie. In dit videodrieluik geeft de Marokkaans-Franse regisseuse Bouchra Khalili (Casablanca,… 

Dries Verhoevens Phobiarama is een pointless machine #HF17

Ik ging naar Amsterdam om op het ooit beruchte Mercatorplein geconfronteerd te worden met mijn maatschappelijke angsten. Ik zag een zonnig plein met een trendy bar en bakfietsmoeders rond een speelfontein voor blanke kindertjes (brrrr! gentrificatie), oude gesluierde en ongesluierde vrouwen keuvelend op een bankje (help! multicultuur) en een voorstelling in een verbouwde botsautootjestent (Waaaah! Holland Festival). Wat ik niet… 

Franui en Boesch pretentieloos #HF17

Zo’n 25 jaar geleden kwamen tien muzikanten bij elkaar in Innervillgraten. Een gehucht in Oost-Tirol, om treurmarsen te spelen. Er vormde zich een band: Franui. Door eigenzinnige bewerkingen te maken van muziek als van Schubert en Mahler kreeg Franui internationaal succes. Op het Holland Festival 2017 brengen ze een muziekprogramma over het leven en vergankelijkheid. In samenwerking met bariton Florian… 

Holland Festival presenteert verzengende Salome #HF17

Herodes heeft zijn kreet ‘Dood deze vrouw!’ nog niet geslaakt of zijn soldaten heffen Salome ruw op hun schouders en smijten haar in de hel. – De in een ruïne veranderde sjieke salon die via een doorkijkluik bijna de gehele opera zichtbaar was. Salome’s in bloed gedrenkte jurk lijkt even op te vlammen, maar dan valt – pats! – het… 

Pianobroers Jussen treden op het Holland Festival uit hun comfortzone #hf17

Bij klassieke muziekminnend publiek hoeven de twee jonge pianisten Lucas (1993) en Arthur (1996) Jussen weinig introductie. Al vele jaren vullen de talentvolle pianobroers zalen als het Concertgebouw met al dan niet vierhandige vertolkingen van klassiekers als Beethoven, Mozart en Schubert. Met het avantgardistische stuk Mantra van Karlheinz Stockhausen (1928-2007), uit te voeren in het kader van het Holland Festival,… 

Mouse on Mars kit alles dicht met botoxmuzak. #HF17

De schaduw van de ideeën (De Umbris Idearum … The Acousmatic Memory Palace) is de titel van een van de stukken die elektronica-duo Mouse on Mars speelt met Ensemble Musikfabrik. De schaduwen schieten inderdaad tegen de schrootjes van het Muziekgebouw aan. Ideeën echter, hebben zich nog niet gevormd. Aanzetten daartoe daveren loos door de ruimte. Transporteren naar elders Akoesmatische muziek… 

FLEXN. Foto: Hayim Heron.

Geweldige dansers uit Brooklyn in een onduidelijke regie van Peter Sellars #HF17

Flexing is een streetdance-stijl uit Brooklyn, New York. Dertien mannen, drie vrouwen sterk is de formatie die in verschillende gedaantes (HyperActive, MainEventt, Ringmasters) furore maakte in Amerika, van de lokale talentenshow Flex in Brooklyn naar America’s Best Dance Crew. Nu is de crew onder leiding van pionier Reggie (Regg Roc) Gray op wereldtournee met een voorstelling, die ze met de… 

Componist George Crumb geeft de vind-ik-leuk-knop even pauze #HF17

De deuren sluiten en de spektakelmaatschappij, zoals Guy Debord die beschrijft, blijft buiten. George Crumb (1929) – dit jaar in focus op het Holland Festival – pakt met zijn Metamorphoses, Book I (dat vrijdagavond zijn Europese première beleeft) de hedendaagse mens uit. Weg gaat dus de schil van het voortdurende pandemonium waarin een diarree van woord, beeld en geluid elkaar… 

Zo ziet verwoesting eruit: The Gabriels is de perfecte spiegel voor stumpers zoals wij. #HF17

Eindeloos babbelen aan de keukentafel. Tijdens het koken. Meer doen ze niet, de broer, de zus, de ex, de twee schoondochters en de moeder van de familie Gabriel. Over recepten, over de oude piano. Over Thomas, de broer die aan parkinson overleed, over zijn vrouw, die wegens mantelzorg geen tijd had om haar artsendiploma te verlengen. Allemaal heel terloops, zonder… 

Holland Festival blameert zich met Weeshuis van de muziek #HF17

Het Weeshuis van de Nederlandse muziek presenteert maandelijks ‘vergeten Nederlandse meesterwerken’ in het Amsterdamse podium Splendor. ‘Om de finesses te ontdekken’ worden deze twee keer uitgevoerd, onderbroken door ‘een korte toelichting of een interview met bijzondere tafelgasten’. Op papier een gouden formule. Terecht adopteerde het Holland Festival daarom drie afleveringen. Met de muziek zat het tijdens het openingsconcert op donderdag… 

danse de nuit, Boris Charmatz / Musée de la danse. Foto: Boris Brussey.

danse de nuit, over cartoons en ander geweld in ons leven, #HF17

Op het Anton de Komplein is het minder gezellig dan op het dak van Parking 58 in Brussel, waar ik danse de nuit eerder zag. Boven Zuid-Oost is de maan verstopt achter een dikke nevel, voelt het plein groot en leeg aan zo zonder de markt. De voorstelling van choreograaf Boris Charmatz/Musée de la Danse, ook vandaag en morgen nog… 

Orde, rust en ontregeling in het Weeshuis #HF17

Ronkend kondigen programmeurs nieuwe composities aan: ‘Wereldpremière!’ jubelen de posters. Schitterend, maar in de hedendaagse muziekpraktijk is die oer-uitvoering vaak meteen de laatste. De partituur gaat een archiefmap in. De noten verstommen; het geronk zwijgt. Het Weeshuis ontfermt zich over die vergeten werken. Context David Dramm ontrukt dergelijke stukken aan de vergetelheid en presenteert ze met context in het Weeshuis… 

‘En Manque’, of waarom uw recensent op de dansvloer stond op het #HF17

Schrijf je een recensie voor mensen die nog naar de voorstelling gaan, voor mensen die al zijn geweest of voor mensen die geïnformeerd willen worden? Het is en blijft een eeuwig dilemma. De Holland Festivalvoorstelling ‘En Manque’ van Vincent Macaigne is alleen nog donderdag 8 en vrijdag 9 juni te zien in het Compagnietheater. De kans dat u, de lezer,… 

Rito de Primavera, José Vidal & Cía., Festival de Marseille. Foto: Fabian Cambero.

Rito de Primavera: spectaculair, maar ook een berg kitsch, het Holland Festival onwaardig

Rito de Primavera, begin deze week te zien tijdens het Holland Festival, is een groepschoreografie voor vijftig jonge dansers. Choreograaf José Vidal heeft zich losjes gebaseerd op Sacre du printemps, het stuk van Stravinsky en Nijinsky voor de Ballet Russes uit 1913. Flarden van de muziek van Stravinsky zijn door DJ Jim Hast in 4-kwart beetz omgezet, terwijl Vidal het rituele aspect van het offer, essentieel voor de vele versies die er in de loop van de twintigste eeuw gemaakt zijn (naast de oerversie van Nijinsky, o.a. Massine, Béjart en Bausch), tot een minimum heeft teruggebracht.

Wat overblijft is een overweldigende visuele ervaring van een uit het donker opdoemende gigantische massa dansers. De coördinatie van de groep, die nu eens wild door elkaar danst, dan weer in lange optocht over het podium cirkelt, is indrukwekkend. Het levert een fascinerende, ogenstrelende esthetiek op, maar de groepsdans vormt op geen enkele manier een uitdaging voor de toeschouwer. Je zou het een berg kitsch kunnen noemen, of opium voor het volk. In ieder geval is het een vorm van spektakel, die ik het Holland Festival onwaardig acht.

Schoolreisje

De voorstelling begint als een schoolreisje. Nabij de kassa worden toeschouwers in groepjes voorbereid op wat komen gaat. Vriendelijk wordt hen verzocht om bij binnenkomst van de theaterruimte de schoenen uit te trekken, om vervolgens op blote voeten, hand in hand met medetoeschouwers, een wandeling door het donker te maken. Regelmatig roept er iemand luid om stilte, de voorstelling is namelijk al begonnen. Ook de zenuwachtige manier waarop het publiek, dat zich na de instructies in rijen dient op te stellen, wordt weggemarcheerd naar de voorstellingsruimte twee panden verder, heeft iets ongemakkelijks.

De inwijding van de bezoekers gaat verder in de Zuiveringshal, wanneer zij hand in hand met het koele zand aan hun voeten door het pikkedonker gaan. Het levert één van de weinige ambigue momenten op tijdens Rito de Primavera. Waar gaat dit heen? Welk sprookje worden wij hier binnengeleid? Van welke toeristenboot zijn we afgevallen, om nu de rituelen bij te wonen van welk volk ook al weer?

Naakt!?

Aanvankelijk krijgt de totaal-ervaring, waar zoveel hedendaagse attractieparken naar op zoek zijn, werkelijk gestalte. Een half uur lang staar ik naar een podium in het donker. Ik zie en voel dat daar heel veel mensen zijn, ik denk naakt want soms is er een uitgekiende flits van zacht licht, maar het dominante duister belet mij er grip op te krijgen. Etherisch gezang, gecomponeerd door Andrés Abarzúa – één enkel akkoord klinkt klaterend uit vele kelen – begeleidt een half uur lang de entree van alle andere toeschouwers.

De tribunes staan rondom het speelvlak. Het zijn enkel de rode en witte fietslampjes van de gidsen van de vele groepjes toeschouwers, die je enige oriëntatie geven in de ruimte. Het heeft iets van Kuifje in Takatukaland. Een publiek dat betaalt om bij een wonderbaarlijk, nog nooit vertoond, voorjaarsnymfen-ritueel te zijn.

Rito de Primavera, José Vidal & Cía. Foto: Fabian Cambero
Rito de Primavera, José Vidal & Cía. Foto: Fabian Cambero

Logica

De kunstmatigheid van de setting geeft een bepaalde spanning. In het duister kun je je als toeschouwer van alles voorstellen bij wat komen gaat. Maar op zeker moment gaan de fietslampjes uit, een teken dat alle toeschouwers zitten, en trekken de dansers allen een broek aan. Het licht neemt toe en de eerste beetz annex stravinsky verdringen het gezang. Als na de onzekere introïtus het eigenlijke spektakel een aanvang neemt, wordt de logica ervan al te duidelijk. Een perfect georganiseerde groepschoreografie neemt over.

In wat volgt wordt niets aan het toeval overgelaten. En dat is ook geen luxe met zoveel dansers in het halfduister, temeer omdat ook nog eens de helft nieuw is in het werk, want van de afdeling Moderne Theaterdans van de Amsterdamse Hogeschool. De groep maakt pulserende bewegingen, dialogeert met een naaste, rent in groepen, begint opnieuw te zingen, posteert zich en heft zo nu en dan een enkeling in de lucht.

Effect-belust

Maar net zoals het duister went, zo went ook de groep. Het zijn allemaal heel jonge mensen, die redelijk ontspannen samen dansen. De onbevangen houding waarmee de gecompliceerde groepschoreografieën worden uitgevoerd is ontroerend. Er spreekt een naïef soort overgave of geloof uit.

Maar gaandeweg gaan de effecten, van de groepschoreografie, van het licht dat de fotografische vergezichten creëert, de repeterende zang en beetz vervelen. De herhaling van zetten is effect-belust, retorisch, zichzelf bevestigend. Nergens een moment van debacle, van hapering. Niemand die een vraag heeft, niet mee kan, zich vergist

Ga zien hoe Romana Vrede The Nation naar het hoogste plan trekt. #HF17

Eindelijk. The Nation, de hyperactuele theaterserial waarmee het vernieuwde Nationale Toneel, sorry Theater, zich aan het land presenteert, voelt als een verfrissende plens water op een zompige dag. Nieuwbakken baas Eric de Vroedt doet zijn reputatie eer aan door een werk af te leveren dat zonder meer een nieuw publiek de theaters in zal trekken. Een publiek dat verwend is door… 

Boris Charmatz

Danse de Nuit in de Bijlmer: ‘Natuurlijk willen we de publieke ruimte beïnvloeden.’ #HF17

Boris Charmatz was gedurende vele edities van het Holland Festival te gast met indrukwekkende, provocerende, maatschappelijk geëngageerde, fijnzinnig gecomponeerde en conceptueel sterke dansvoorstellingen: Aatt enen tionon en Con forts fleuve (beide in 2001); 50 years of dance (2010), Enfant (2011) en Manger (2015). Zijn nieuwste choreografie, danse de nuit, ging vorig jaar september in Genève in première. Tijdens het Holland Festival… 

Is Romeo Castellucci toegankelijk geworden met Democracy in America? #HF17

Een proloog, twee dialogen en een lang intermezzo. Allemaal duidelijk met elkaar verbonden. In een voorstelling van Romeo Castellucci – het moet niet gekker worden. De Italiaanse theatermaker Castellucci maakt bij voorkeur theater dat niet gemakkelijk of zelfs verkeerd begrepen wordt. Schokeffecten schuwt hij daarbij niet. Visueel overdonderend, maar een duidelijke lijn is vaak amper te herkennen. Dat belooft dus… 

Met de Mariavespers als opening van het Holland Festival kon werkelijk niets mis gaan #HF17

Het is zo ongeveer de mooiste muziek die er geschreven is. De Mariavespers van Claudio Monteverdi betoveren zelfs de meest ongetrainde luisteraar al sinds hun première in 1610. Raphael Pichon is een jonge Franse dirigent die geroemd wordt om zijn zinderende maar ook verfijnde muzikaliteit en meer dan absoluut gehoor. Alles wat regisseur Pierre Audi aanraakt verandert doorgaans in goud… 

Cate Blanchett in Manifesto: 13 films en ragfijne humor. #hf17

In de donkere middeleeuwen werd een kunstenaar nog wel eens gevierendeeld omdat hij buiten de lijntjes was geweest. In de 19e eeuw waren die lijntjes niet meer belangrijk. In de vroege twintigste eeuw gingen kunstenaars zelf bepalen waar de lijntjes stonden en straften ze wie zich daar niet aan hield. Het was de tijd van de kunstenaarsmanifesten. Cate Blanchett, de… 

Hooligans, maar goeie hooligans. Vikingdrama op de rand van komisch en lachwekkend

Brullende krijgers, pracht en praal, een stoer drama tegen de historische achtergrond van de Vikingentijd. Dat gaat er in als koek (of bier) bij de Denen die zichzelf als directe erfgenamen van de Vikingen zien, moet de organisatie gedacht hebben. En dat is dan ook de reden dat het toneelstuk Røde Orm wordt gepresenteerd als één van de hoogtepunten in… 

Saint Genet in #HF17: Be afraid of Americans. Very afraid. Maar ga kijken.

Je hebt punk. Je hebt performance art. Best Gaap, want vaak is van die woeste wildheid die in de jaren zestig en zeventig de Europese scene domineerde weinig meer over. Marina Abramovic zien we nu vooral als die zwijgende mevrouw op dat stoeltje tegenover haar verloren gewaande minnaar. We zijn vergeten dat ze ooit haar publiek scheermessen aanbood om haar… 

Privé Lidmaatschap (maand)
5 / Maand
Voor natuurlijke personen en ZZP’ers.
Geen storende banners
Een speciale nieuwsbrief
Eigen mastodon-account
Toegang tot onze archieven
Klein Lidmaatschap (maand)
18 / Maand
Voor culturele instellingen met een omzet/subsidie van minder dan 250.000 euro per jaar
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Eigen Mastodonaccount
Toegang tot archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Extra aandacht in berichtgeving
Groot Lidmaatschap (maand)
36 / Maand
Voor culturele instellingen met een omzet/subsidie van meer dan 250.000 euro per jaar.
Geen storende banners
Een speciale nieuwsbrief
Eigen Mastodonaccount
Toegang tot archieven
Deel persberichten met ons publiek
Extra aandacht in berichtgeving
Premium Nieuwsbrief (substack)
5 proefabonnementen
Al onze podcasts

Betalingen geschieden via iDeal, Paypal, Creditcard, Bancontact of Automatische Incasso. Wilt u liever handmatig betalen, op basis van een factuur vooraf, rekenen we 10€ administratiekosten

*Alleen bij een jaarlidmaatschap of na 12 maandelijkse betalingen

nl_NLNederlands