Twee artikelen publiceerde ik vorig jaar in NRC Handelsblad. Het eerste (6 juli 2013) was kritisch over het overheidsbeleid. Daar kwam weinig reactie op. Het tweede artikel (7 december 2013) was kritisch over de kunstensector: die moet zelf scherpe keuzes maken. Dat zorgde wel voor veel beroering, hoewel ik ervan overtuigd ben dat veel collega’s het met de inhoud grotendeels eens…
Sinds de Amsterdamse Uitmarkt niet meer door het Uitburo, maar door een aparte stichting wordt gerund, is de boel een tikje commerciëler geworden. De folderbeurs-met-bandjes die in de afgelopen decennia is uitgegroeid tot de landelijke opening van het culturele seizoen moet ook wel. De overheid vindt kunst al een tijdje eng, usual suspects trekken zich als sponsor terug, en malaise slaat…
Dalende bezoekersaantallen, krimpende subsidies, verschraling van de programmering: de meeste Nederlandse theaters hebben het moeilijk, bleek onlangs uit onderzoek door NRC Handelsblad. De schouwburgen verwelkomden in 2012 twaalf miljoen bezoekers volgens de NRC-cijfers, een kwart minder dan in 2008. Festivals zitten juist in de lift. Er worden er steeds meer georganiseerd, en ze trekken steeds meer volk – in totaal…
Anderhalf miljoen euro klinkt best veel. Dus hier en daar zal best een vreugdekreetje klinken nu Jet Bussemaker dat bedrag extra uittrekt voor cultuur. Dat is toch weer een goedmakertje na die bijna 300 miljoen die haar ministerie eerder afpakte van de sector. De voorwaarden die de minister van Cultuur aan het geld verbindt, vertellen echter en ander verhaal: het geld is alleen bestemd voor kunst die aantoonbaar nuttig is.
Nederlandse musea betalen niet voor de kunst die ze presenteren. Kabelmaatschappijen steken geld van schrijvers in eigen zak. Nieuwe journalistieke platforms verspreiden zonder toestemming en zonder betalen het werk van kleine zelfstandigen. Bibliotheken gaan dicht, en worden vervangen door particuliere bibliotheken of schoolbibliotheken.
William Forsythe, dansvernieuwer, en algemeen beschouwd als een van de belangrijkste choreografen van deze tijd, stopt op per september 2015 bij het gezelschap waaraan hij zijn naam verbonden heeft. Dat meldt de New York Times. Hij zal nog wel verbonden blijven aan het gezelschap als adviseur, maar de echte leiding zal waarschijnlijk worden overgenomen door Jacopo Godani, een oud-leerling van de legendarische choreograaf.
De Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs gaat dit jaar naar Johan Simons. Bij de mededeling, in een weiland onder Utrecht, was de regisseur verbaasd: hij vermoedde dat de prijs bedoeld was voor zijn vrouw, Elsie de Brauw, alom beschouwd als een van de beste actrices van Nederland en België.
Minister Bussemaker vindt het nog veel te vroeg om alarm te slaan over de bezuinigingen die gemeentes nog gaan doorvoeren op cultuur. Onderzoeksbureau Berenschot had eerder dit jaar berekend dat er nog vele procenten van het lokale cultuurbudget af zouden gaan. Onze eigen bronnen vertelden dat Berenschot nog aan de zonnige kant zat. Volgens de minister is het onderzoek echter te beperkt: er is maar onder 65 gemeentes gecheckt, en bovendien is het nog veel te vroeg.
Het was donderdag 30 januari bal in Rotterdam. Op het Gemeentelijk Cultuurcongres waren een paar honderd ambtenaren, lokale politici en kunstinstellingen bijeen om te praten over waar ze elkaar konden helpen. Het moest een positieve dag worden. Er was al lang genoeg geklaagd en ruzie gemaakt: blik vooruit, hoopvol de toekomst in. Ook al moet het ergste nog komen.
Regionale kranten doen vrijwel niet meer aan echte cultuurjournalistiek. We weten dat, want het was de reden waarom we Cultuurpers ooit opgericht hebben. Hoe erg het er nu, 5 jaar later, voorstaat met kunst in de regio en de manier waarop de krant ermee omgaat, bleek deze maand in Tilburg.
De bezuinigingen op cultuur zijn inmiddels opgelopen tot 450 miljoen euro. De Tweede Kamer besloot eerder tot kortingen van 200 miljoen. Het snijden in het gemeentebudget door diezelfde Tweede Kamer leidt nu tot een verdere bezuiniging van 250 miljoen euro. Dit becijfert onderzoeksbureau Berenschot in een rapport dat op donderdag 30 januari in Rotterdam wordt gepresenteerd.
De bezuinigingen op kunst zijn voor veel mensen aanleiding geweest te benadrukken dat kunst maatschappelijk en politiek relevant moet zijn. Voor Samuel Wuersten, artistiek directeur van het Holland Dance Festival, is maatschappelijke en politieke relevantie een breed begrip.
Bussemaker juicht in het Dagblad Trouw dat haar voorganger Halbe Zijlstra een verstandig bezuiniger is geweest. Zijn bezuiniging van 345 miljoen heeft immers ‘slechts’ 41 instellingen de kop gekost, en 132 instellingen die geen geld meer krijgen gaan toch door.
De eerste balans van de kille sanering door Rutte 1 is er. Bussemaker stuurde hem naar de 1e kamer. In Nederland zijn 41 kunstinstellingen opgeheven, terwijl 132 andere clubs dapper volhouden zonder subsidie (en dus ook zonder personeel). Hoe lang deze firma’s op vrijwilligers door zullen draaien, is nog onbekend. Volgend jaar zullen we er vast een paar kunnen bijvoegen in het rijtje overledenen.
Ze zaten er verschrikkelijk mee in hun maag. Daar in Rotterdam, bij De Doelen. Want ‘hun’ Valery Gergiev, oud chef van het lokale orkest en naamgever van het prestigieuze festival dat soms in september wordt gehouden, houdt niet van homo’s. Althans, dat geloofden wij allemaa
Cultuurdebat 2013: Rutte en PVV schudden elkaar de hand. Het ging over Caro Emerald. Over Zwarte Piet. En de klassieker: subsidie op operakaartjes. En even over carnaval. En het haalde alle journaals. Geenstijl. Radio 1,2,3 en 4. Waar het debat verder over ging? Eh… geen idee.
We hielden een liveblog bij. Lekker ouderwets, uit de tijd dat iedere maand wel weer ergens onrust was over de manier waarop de regering met kunst omging. Nu is er rust in de tent, zoals de PVV sardonisch opmerkt, omdat ‘De Linksen’ nu drager zijn van het beleid dat door de PVV is bedacht. De PVV voorspelt een zwarte toekomst voor ‘De Linksen’ zodra de PVV aan de macht komt.
Jet Bussemaker is tevreden. De komende paar jaar zal er over de subsidies die onder haar regime vallen, weinig gezeurd worden. Dat stelt zij in haar brief van dit weekend. Immers, de basis van het systeem ligt vast: er zijn grote musea, symfonie-orkesten, opera- en theaterclubs wier subsidie in beton gegoten is. Of liever gezegd: uit klassiek marmer gehouwen, want geld krijg je
Er wordt op internet veel geld verdiend met de verspreiding van tekst en muziek, nieuws, foto’s en films. Dat geld komt binnen bij internetproviders, diensten als Apple, Amazon, Netflix en Spotify en bij de grote platenmaatschappijen en filmproducenten, die vrijwel altijd ook aandeelhouder zijn van eerdergenoemde organisaties. Zo goed als niets van dat geld komt terecht bij de mensen die al die films, composities en boeken of artikelen maken.
Volgens NRC Handelsblad werden de bezuinigingen op cultuur voor ‘slechts’ 11 theaterinstellingen fataal. Zij gaan hierbij uit van groepen die zichzelf daadwerkelijk opgeheven hebben. In hun overzicht zien zij echter de gezelschappen die zich vrijwillig hebben opgeheven door te fuseren met een ander gezelschap over het hoofd. Daarnaast zijn er een aantal instellingen die zichzelf al voor de nieuwe ronde hebben opgeheven, omdat al duidelijk was dat ze geen geld zouden krijgen. Rekenen we die wel mee, komen we op zeker 34 gezelschappen. Dat is nu al 25% van het aanbod van vóór de bezuinigingen.
De opheffing van het Bureau Promotie Podiumkunsten blijft de gemoederen beroeren. Dus weer een stukje, hoewel we eigenlijk op de Uitmarkt horen rond te lopen om dure reclamefolders te verkopen.
Enfin.
Het Bureau Promotie Podiumkunsten dat per 1 oktober wordt opgeheven, is niet het slachtoffer geworden van de cultuurbezuinigingen of de economische crisis. De Stichting Promotie Theater- en Concertbezoek (SPTC), de geldschieter van het BPP, heeft om andere, onduidelijke redenen de geldkraan dichtgedraaid.
We hebben nog lang niet alle info binnen, maar we hebben inmiddels genoeg: het Bureau Promotie Podiumkunsten (BPP), gefinancierd door de Vereniging van Schouwburg en Concertgebouw Directies, kapt ermee per 1 oktober. Reden onbekend, maar de malaise in de cultuursector, en vooral de podiumkunsten, zal er vast mee te maken hebben.
Nederlands 
English (UK) 
Français