Den Bosch leverde met @TFBoulevard mooie ontmoetingen op

Het was zondag 16 augustus koud in Den Bosch en het regende alsof het geen augustus maar november was. Niet het ideale weer voor de slotavond van festival Boulevard. Wel een sfeervolle omlijsting voor enkele installaties en de voorstelling ‘Hallo angst’ die op mijn programma stonden.

De installaties waren verstopt achter het Mariapavilioen (de noodlocatie van de Tramkade) en ondanks het slechte weer werden ze goed bezocht. Zo goed zelf dat menig bezoeker afdroop wegens een te lange wachttijd, de rest van het festival riep.

Ik en honderdduizend

Voor ‘Ik en honderdduizend’ van Geertje van der Zee kroop ik in een tent en nam ik plaats tegenover een andere bezoeker. Een groot doorzichtig scherm hing tussen ons in. Tien hypnotiserende minuten lang versprong het licht en smolten onze gezichten af en aan samen. Een buitengewoon intiem proces tussen mijzelf en een keurige oudere dame, die er lol in had. Samen creëerden we poses en deelden we tijdelijk een identiteit. Het stel naast ons zat doodstil, en onderging de magie zonder deze naar hun hand te zetten.

De installatie mocht dan geïnspireerd zijn op het boek ‘Iemand, niemand en honderdduizend’ van de modernistische Italiaanse schrijver Pirandello, de uitkomst was aanmerkelijk positiever. In tegenstelling tot het werk van Pirandello waar de worstelingen van personages met hun meerdere identiteiten of ‘ikken’ vaak negatief uitpakt,  faciliteerde Geertje van der Zee met dit werk een speelse ontmoeting, een moment in de tijd waarop je even woordeloos samen met iemand bent, en minder alleen naar buiten gaat.

Rilke

Naast de blauwe tent stond een geel container-achtig huis, waar ‘Rilke’ van Alexandra Broeder zich afspeelde. Een acteur zette er thee, schilde een appeltje en voerde de bagage van mij en mijn twee groepsgenoten af. De wanden waren bekleed met foto’s van mij bekende en onbekende bezoekers. Hun grootste angst stond beschreven op de foto. Ik zag opvallend vaak ‘bang voor spinnen’ en ‘claustrofobie’ staan.  De vragen die ons werden gesteld leverden (alweer) een intieme kennismaking op met de collega-bezoekers. Voor een doorgewinterde (ervarings)theaterbezoeker zoals ik kleeft hier wel een bezwaar aan. Ik ben al vaker gevraagd naar mijn grootste geheim, mijn diepste angst, of het ergste dat ik ooit heb mee gemaakt. Het gevaar dat hier loerde was routine, dat je je ergste nachtmerrie als standaard repertoire kunt afdraaien.

Gelukkig voegde deze ontmoeting nog iets extra’s toe, en was het meer dan ‘emotionele verhalen collecteren en dat dan indrukwekkend laten zijn’, dat zou (te) makkelijk zijn geweest. De acteur las ons een brief van de Duitse dichter Rilke voor, spiegelde op die manier het begrip ‘eenzaamheid’ en vroeg met strenge blik door op onze antwoorden, om ons de mogelijkheden van een ander perspectief aan te kunnen reiken.

Door deze installatie was er een band gesmeed met de andere twee bezoekers, we wisten immers elkaars grootste angst. Gebroederlijk deelden we met zijn drieën een grote paraplu, lopend door de regen richting het festivalterrein.

Geen angst

Angst zou ook het thema moeten zijn van de voorstelling ‘ Hallo Angst’ van de Ton Lutz-prijs winnares 2014: Eva Line de Boer. Het is dat de titel een hint geeft waar het over zou gaan. Anders zou het volslagen onduidelijk zijn geweest wat deze vijf jonge mensen, ieder in een kleurig pakje, aan het doen waren.

Om de beurt betraden groen, roze, geel, blauw en rood een vierkant blauw zeil en zetten ze een blinddoek op. Daar na deden ze ‘iets’, en evalueerden dat ‘iets’ met elkaar. Ze spraken elkaar bemoedigend toe of vielen elkaar af en stemden op de beste. De regie was strak, de vierde wand dik. De taal was een nietszeggend management coaching jargon, woorden die zonder context weinig betekenden. Na afloop van de sessie werden de vijf afgewisseld door een nieuwe, identiek geklede groep. Een gedachte over angst, zoals bij de installatie ‘ Rilke’, leverde het stuk mij helaas niet op.  Ik voelde geen angst en ik zag geen angst, laat staan dat het te ruiken was. Ik moest denken aan de openingsspeech van het festival, waarin theatermaker Freek Vielen Nederlandse makers aanmoedigde minder bezig te zijn met het ‘ hoe’ en meer ruimte te nemen voor het ‘wat’ en het ‘waarom’ van hun werk.

Daarom was het jammer dat de randprogrammering (de Boulevardroute) van deze voorstelling, namelijk eten met de maker, gecanceld was, die avond. Een kennismaking met de regisseur had wellicht inzicht in of empathie voor dit onderzoek naar angst gegenereerd.