Op de laatste IDFA-dag is de publieksprijs uitgereikt. Een verrassing was het al lang niet meer. Al heel snel werd de publieksenquête aangevoerd door ‘Sonita’, met een score die de afgelopen vijftien jaar maar drie keer is overtroffen.
Het is het spannende verslag van het avontuur van de 18-jarige Sonita uit Afghanistan. Ze verblijft illegaal in Iran en droomt van een carrière als rapper. Niet de meest voor de hand liggende keus, op zijn zachtst gezegd. In haar plakboek monteert ze alvast haar eigen portret in foto’s van beroemdheden.
‘Sonita’ is zo’n documentaire die zijn aantrekkingskracht vooral ontleent aan een aansprekende hoofdpersoon, waarbij de Iraanse regisseur Rokhsareh Ghaem Maghami de tegenwoordigheid van geest had op het juiste moment ter plaatse te zijn. Sonita is de ideale heldin. Sympathiek, onafhankelijk en eigengereid, naïef misschien, maar ook nuchter, haar droom najagend met de koppigheid van een puber.
Past perfect bij het eerder gesignaleerde trendje van portretten van mensen en hun kleine, maar toch ook bijzondere verhalen. Ook de professionele jury was daar niet ongevoelig voor, gezien de bekroning van ‘Don Juan’ als beste lange documentaire.
Bij ‘Sonita’ speelt natuurlijk wel iets meer, want die rapdroom is ook een frisse en onverwachte manier om aan te haken bij de overbekende brandende kwestie van de positie van vrouwen in die regio. Zodra Sonita enig succes met haar zelfgemaakte protestrap scoort – talent heeft ze zeker – blijkt dat ze niet meer welkom is in het opvanghuis dat vluchtelingen hulp biedt. Muziek? No way! En als dan ook nog aan het licht komt dat haar moeder haar voor 9000 dollar als bruid wil verkopen zit je als kijker natuurlijk op het puntje van je stoel. Hoe gaat dit aflopen? En zal de filmploeg het kunnen opbrengen de gebeurtenissen strikt neutraal vast te leggen, of gaan ze zich er mee bemoeien? Ook dat is een kwestie die van tijd tot tijd opduikt. Is een documentairemaker een verslaggever of een activist?
Sonita weet het wel. ‘Deze film heeft mijn leven veranderd’, tekende de IDFA-dagkrant al eerder uit haar mond op.
De IDFA Music Audience Award voor de muziekdocumentaire met de hoogste publiekswaardering ging naar ‘Boudewijn de Groot – Come Closer’ van Suzanne Raes.
Het totaal aantal bezoeken aan het festival is met ongeveer 255.000 gelijk aan dat in 2014. Er kwamen daarbij meer jongeren naar de scholierenvoorstellingen. Het bezoek aan reguliere vertoningen nam iets af. De netto recettes daalden licht – van € 1.335.000 in 2014 naar € 1.275.000 dit jaar.