Hoe ik in Sexyland liefde voor de opera vond. (En hoe jij dat ook kunt) #0FF17

In de nieuwe Amsterdamse sociëteit Sexyland werd gisteravond een prelaunch georganiseerd van het Opera Forward Festival OFF [hints]Van 18 tot en met 31 maart in onder andere De Nationale Opera (voorheen het Muziektheater/Stopera)[/hints]. Ik was onder de indruk. Best verrassend.

Opera Nopera

Disclaimer: steller dezes is geen operaconnaisseur. De laatste twee opera’s die ik zag waren beide van Philip Glass (de ware operasnob lacht nu schampertjes), de eerste opera die ik ooit zag was van Robert Wilson met Tom Waits (de ware operasnob graaft nu naarstig in zijn geheugen). De enige ‘klassieke’ opera die ik ooit zag betrof een Mozart die was geënsceneerd in een meubeluitdragerij (de ware operasnob krijgt wederom een hartaanval, net als die avond – zelden zoveel hevig verontwaardige pensionados bij elkaar gezien). Maar…

Amadeus (Milos Forman, 1984) staat wel al jarenlang op nummer 1 van mijn persoonlijk pantheon van films die een eventuele nucleaire apocalypse zouden moeten overleven.

Scepsis

Goed, misschien ben ik wél een operasnob, maar dan wel een met grondige scepsis jegens het genre. Dat deftige onderscheid tussen opera en musical heb ik bijvoorbeeld nooit goed begrepen. In beide genres wordt om de haverklap de handeling onderbroken door plotseling luidkeels zingende mannen die als vrouwen ogen of vrouwen die als mannen ogen. De ware operasnob kermt nu zachtjes ‘dat in opera het libretto en de partituur heus zijn doorgecomponeerd, hoor’.

Overigens vind ik die genderverwarring één van de aangenaamste aspecten van de opera. Het hele denken in tegenovergestelde seksen op één rigide schaal is natuurlijk een lachwekkend achterhaalde dichotomie. Daar zouden we maar beter zo snel mogelijk van moeten genezen, als we ooit wereldvrede willen ervaren. Ik dwaal af.

Gaga is ook opera

Terzake: het deed me deugd dat de enthousiast-jonge MC van de prelaunch – herstel: de vrolijke woordvoerder van de persconferentie – in zijn opening jubelend sprak over Beyoncé en Lady Gaga. Ineens zag ik vrijuit associërend het grotere plaatje. Opera kan alles zijn en is het liefst zelfs een beetje actueel en politiek geladen. Net zoals jazz geen genre is, maar een gemoedstoestand (of aandoening, zo u wilt), en popmuziek geen beroep, maar een levenswijze.

Om het even in beleidstaal te zeggen: OFF, dit jaar voor de tweede maal georganiseerd, is voor De Nationale Opera het broodnodige onderzoeks- en ontwikkellaboratorium om het genre van een wisse dood door uitstervend publiek te behoeden. DNO heeft zelfs een diversiteitsfunctionaris in dienst, om dit genre ook naar de non-illuminati te brengen.

Highlights OFF17

De tweede editie van OFF oogt veelbelovend. We krijgen onder andere een nieuwe enscenering van Alban Bergs opera Wozzeck, in een regie van Krzysztof Warlikowski met Christopher Maltman in de titelrol. Lotte de Beer brengt twee nieuwe opera’s: The New Prince, met een libretto van de Washington Post journalist David Ignatius, handelend over de Florentijnse Renaissancefilosoof Machiavelli, en Caliban. Verschillende delen uit Karlheinz Stockhausens Aus Licht cyclus, die in 2019 tijdens het Holland Festival te zien is, krijgen tijdens OFF een proeve[hints]Michaels Reise um die Erde (uit Donnerstag) en Kathinka’s Gesang (uit Samstag)[/hints].

De lokatie Sexyland in hip Amsterdam Noord was slim gekozen: de hevige storm zorgde ervoor dat veel gezaghebbende muziekredacteuren de overtocht over het IJ niet aandurfden. Maar de 150 ‘young and beautiful people‘ die er wél waren[hints]Sexyland komt uit de koker van het Eddie the Eagle Museum: dit zijn kunstliefhebbers who know how to throw a party[/hints] werden – ongetwijfeld voor het eerst – vrijwillig blootgesteld aan de professionele krachtpatserij van operazangers, zoals Christopher Maltman die de hoofdrol van Wozzeck voor zijn rekening neemt.

Houten keet

Helaas bleek de beoogde sample uit die opera onmogelijk wegens verkoudheid van een medespeler, maar Maltman deed even een moppie Mahler (de ware operasnob veert op van zijn fauteuil en roept met overslaande stem: ‘Lieder eines fahrenden Gesellen, Lied 3: Ich hab’ ein glühend Messer!’). Die hele houten keet van Sexyland stond ineens aan de grond genageld: waar tot dat moment men aan de bar vrolijk doorkeuvelde was het nu doodstil. Dat is de ware kunst.

Opgetogen nam ik het IJ-veer terug naar huis en overwoog: “verdomme Tchong, moet je ook al die operawereld gaan bijhouden.”