Voordat ik de nieuwe expositie van Daan Roosegaarde binnenloop lees ik het volgende: “Aanraken? Ja, graag!” Ik kijk nog eens goed naar het bordje, want die woorden associeer je meestal niet met een museumbezoek. Bij Daan Roosegaarde’s tentoonstelling Presence is het echter een voorwaarde. De kunstenaar wil graag dat je zijn kunst aanraakt en ervaart. Voor mij was dat makkelijker gezegd dan gedaan, want het ‘niet aanraken’ zit zo in mijn systeem. Echter, aan het einde van de expositie voetbalde ik met de Lolaballen en ging ik ‘buikglijdend’ door de sterrenkamer.
Een omschrijving geven van Daan Roosegaarde expositie is moeilijk, want je moet het echt beleven. Toch doe ik een poging om Presence tot zijn recht te laten komen met woorden. Een advies vooraf: mocht je Daan Roosegaarde-Presence gaan ervaren, doe dan (schone) sokken aan, want schoenen zijn niet toegestaan!
Interactieve schoonheid
Presence is één interactief kunstwerk dat Daan Roosegaarde heeft ontwikkeld in opdracht van het Groninger Museum. Het is zijn eerste expositie in een museum. Het resultaat is een lichtgevend landschap in de diverse aansluitende ruimtes. Elk met eigen unieke technologieën en eigenschappen. Het is een droomlandschap waar jij de tijdelijke architect bent. Voor de tentoonstelling nam Daan Roosegaarde het concept van de ecologische voetafdruk en de invloed van de mens op de aarde als inspiratie. Aanwezigheid. De bezoeker maakt de expositie. Zonder mij gebeurt er niets. Ik geef er (tijdelijke) vorm aan. Net zoals mijn aanwezigheid consequenties heeft op en voor de aarde.
Al doende leert men
Roosegaarde laat dit op een ingenieuze manier zien. Spelenderwijs. Het gevoel dat je even kind kunt zijn. Hoe langer je je begeeft in Roosegaarde’s wereld van desoriënterende, donkere ruimtes met lichtgevende technologieën die je zintuigen tot het uiterste prikkelen, hoe groter het verlangen wordt om er te blijven. Je wilt deze wereld niet verlaten. Dat werd mij ook onbewust duidelijk, toen ik aan het einde van de expositie er zelfs op werd geattendeerd dat ik mijn schoenen niet moest vergeten mee te nemen.
Gelukkig werd de rondleiding gegeven door Daan Roosegaarde zelf, want in Presence’s eerste ruimte kijk je om je heen en weet je niet precies wat je ervan moet denken. Grote, witte rechthoekige blokken en een licht dat de ruimte van voor naar achteren scant. Daan Roosegaarde spoort je aan om jouw hand op een van de blokken te leggen. Wanneer het licht je ‘scant’ en je jouw handafdruk ziet verschijnen, begrijp je het. Je bevindt je in een kopieermachine.
Als bezoeker ervaar je de verschillende perspectieven in de expositie. Ballen van diverse groottes, die je doen denken aan het melkwegstelsel, wachten met geduld om aangeraakt te worden. Dat gebeurt uiteraard ook. Nadat Roosegaarde zich met enthousiasme op één van de grootste ‘manen’ werpt om zijn afdruk achter te laten, volgt iedereen met plezier zijn voorbeeld. Handen. Voeten. Lichamen. Een tevreden uitdrukking volgt wanneer je jouw impact langzamerhand ziet verschijnen.
Nachtstrand
Roosegaarde’s favoriete ruimte is helemaal leeg. Als bezoeker loop je binnen en kijk je om je heen. Ineens ontstaat er een lichtflits! Op de witte muur zie je jezelf; een silhouet. Jouw aanwezigheid is opgemerkt. Mijn persoonlijke favoriete ruimte was de ‘sterrenkamer’. Het gaf mij een gevoel alsof ik mij op een lichtgevend strand bevond. Het ruisen van de wind, zowel qua gevoel als geluid, en golven van groot uitgevallen piepschuimen korrels kenmerken de donkere ruimte. Diverse speelse ideeën schieten door mijn hoofd; ik waad door de golven en laat de korrels door mijn vingers glijden. Het is zelfs mogelijk om een duikvlucht te nemen. Uiteraard niet de diep. Briljant! Eenmaal thuis aangekomen, vond ik op de diverse plekken verdwaalde korrels. Dat hoort er eenmaal bij.
Jij maakt de tentoonstelling. De bezoeker laat een tijdelijke afdruk achter in en op de expositie, maar Presence laat een onuitwisbare indruk achter op de bezoeker.
Goed om te weten
Nederlands 
English (UK) 
Français 
