Donderdagochtend 12 november gingen de woordvoerders cultuur van Christen Unie, VVD, D’66 en Groen Links met elkaar in gesprek over cultuur. Sprankelend werd het door LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst) Kunsten ’92, het Fonds voor Cultuurparticipatie en de Boekmanstichting georganiseerde debat echter geen moment. Dat was niet alleen te wijten aan het ontbreken van oppositiepartijen SP en PvdA, maar ook aan de gekozen vorm.
Bij drie thema’s werden vier mogelijke oplossingen geboden die de woordvoerders moesten ‘ranken’. Maar cultuurbeleid is geen Ranking the stars en vaak is het niet kiezen tussen de verschillende oplossingen, maar dragen ze samen bij aan een beter cultuurbeleid.
18e eeuw
Dat bleek gelijk bij het eerste thema: ‘diversiteit en inclusie’. Niemand zal stellen dat de overheid zich helemaal niet met diversiteit en inclusie moet bemoeien, zelfs Zohair El Yassini (VVD) niet. “Iedereen mag naar binnen, maar niet iedereen moet altijd naar binnen.” Hij krijgt bijval van Carla Faber (CU): “Diversiteit is soms ook teveel een doel op zich geworden” waarbij zij de kritiek op het Orkest van de 18e eeuw als voorbeeld geeft.
Een misleidend voorbeeld, want dit orkest kreeg geen negatief subsidieadvies omdat het te weinig divers is, maar vooral omdat de artistieke plannen niet goed genoeg waren. Maar vanzelfsprekend haakt El Yassini hier gretig op in: “Het is onzinnig dat organisaties en instellingen gestraft worden omdat ze niet divers genoeg zijn. Vertegenwoordiging en inclusie heeft niets te maken met etniciteit.”
Gelaagd
Corinne Ellemeet (Groen Links) nuanceert nog “Mensen zijn gelaagd en je wilt die gelaagdheid terug zien in de culturele sector”, maar tot een inhoudelijk gesprek over concrete plannen om dit doel te verwezenlijken komt het niet, want meteen gaat het over de disbalans in subsidiegelden tussen de Randstad en de rest van het land. ChristenUnie wil daar verandering in aanbrengen. Ook voor de VVD is regionale spreiding cruciaal en volkscultuur is daarbij een belangrijk onderdeel, al heeft El Yassini even niet paraat of dit nog in het verkiezingsprogramma van de VVD staat (het staat erin). De belangrijke constatering van Corinne Ellemeet (Groen Links) dat er simpelweg te weinig geld naar cultuur gaat, sneeuwt onder.
Ook het tweede thema, ‘maatschappelijke opgaven’, levert weinig op. Faber wil kunst en cultuur bij alle maatschappelijke vraagstukken betrekken en geeft het werk van Daan Roosegaarde als voorbeeld. Ellemeet vindt de arbeidsmarktpositie van makers het belangrijkst: kunst is een volwaardig vak en moet als zodanig beloond worden. De inmiddels aangeschoven Salima Belhaj (D’66) Belhaj waarschuwt voor functionalisme van de kunst: “Prachtig als je kunst overal kunt inzetten, maar kunst hoeft niet per se zijn functionaliteit aantonen” en benadrukt het belang van cultuureducatie.
Halbe
Wanneer El Yassini gevraagd wordt of hij spijt heeft van Halbe Zijlstra (dat heeft hij uiteraard niet) lijkt het debat feller te worden, maar snel schakelt gespreksleider Roderik van Grieken over naar het laatste thema, ‘gelijke kansen’. Moet er meer geld naar cultuureducatie, of moeten er meer vakleerkrachten komen en welke rol spelen gemeenten daarbij? Ellemeet en Belhaj willen cultuur meer verankeren in het curriculum. Er zijn te grote verschillen tussen scholen onderling. Faber benadrukt andermaal regionale spreiding. “Als je onderwijs en de cultuursector met elkaar wilt verbinden, moet die sector er ook in elke regio zijn.”
Hoe dit te realiseren? Dat blijft onduidelijk. Zoals eigenlijk alles in dit debat. En zo kan El Yassini twee minuten praten over het viraal gegane filmpje van een ballerina met Alzheimer, maar wordt niet bevraagd over de wens van zijn partij dat provincies en gemeenten het bedrag van de rijksoverheid moeten aanvullen. Evenmin wordt gesproken over het voorstel van D’66 om het hele cultuurbestel te hervormen.
Een gemiste kans, want de verschillen tussen de cultuurplannen van de verschillende partijen zijn wel degelijk groot.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
