Het Museum Panorama Mesdag, met het beroemde panoramaschilderij van Scheveningen, is vanaf 1 januari 2026 een rijksmuseum. Dat maakt Minister Moes (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) vandaag bekend. Het museum verkeert in financieel zwaar weer. De nazaten van Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten hebben daarom besloten de collectie en het museumgebouw over te dragen aan de Staat. Zo blijft dit unieke en indrukwekkende erfgoed toegankelijk voor het Nederlandse en internationale publiek.
Minister Moes (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap): “Ik ben trots dat Museum Panorama Mesdag een rijksmuseum wordt. Het panorama, dat Mesdag samen met zijn vrouw en andere schilders, meer dan een eeuw geleden schilderde is een doorkijk naar het Nederland van onze voorouders. Ik vind het bijzonder dat de familie na al die jaren de zorg voor de collectie toevertrouwt aan de staat. Prachtig dat we dit unieke erfgoed kunnen behouden als land, zodat nog velen ervan kunnen genieten.”
Onmisbaar en onvervangbaar erfgoed
Op het Panorama van Scheveningen is een realistisch uitzicht te zien vanaf het Seinpostduin. Het doek met een omtrek van 120 meter en een hoogte van 14 meter omgeeft de toeschouwer, alsof je als kijker daadwerkelijk zelf op de duin staat. In de 19e eeuw waren panorama’s populaire toeristische attracties, maar helaas zijn de meeste verloren gegaan. Het Panorama van Mesdag is het oudste exemplaar wereldwijd dat bewaard is gebleven. Met jaarlijks meer dan honderdduizend bezoekers is het uitgegroeid tot een belangrijke culturele bestemming in Den Haag.
Naast het panoramadoek bestaat de collectie onder andere uit schilderijen, tekeningen, prenten en fotoalbums van Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten en tijdgenoten. De Commissie Beschermde Cultuurgoederen beschouwt de gehele collectie als onvervangbaar en onmisbaar Nederlands cultuurbezit.
Steven Storm (nazaat): “Het is met trots én vertrouwen dat wij als familie deze stap zetten. Onze familie – inclusief Hendrik Willem Mesdag – heeft bijna 140 jaar met liefde en toewijding het erfgoed behouden. Nu is het moment gekomen om het aan Nederland over te dragen, zodat deze unieke schat van nationale betekenis ook in de verre toekomst nog velen zal inspireren, verwonderen en verbinden.”
Iconische collectie blijft intact
Het museum verkeert al langere tijd in financieel zwaar weer. Om de collectie bij elkaar te houden en te voorkomen dat er onderdelen verkocht moeten worden, zijn de collectie en museumgebouwen aan de Staat overgedragen. Voor het publiek zal er niet veel veranderen: ook als rijksmuseum blijft Museum Panorama Mesdag verantwoordelijk voor het tentoonstellen en beheren van de collectie. Hiervoor krijgt het museum een subsidie van 1,8 miljoen euro per jaar uit het OCW-budget voor museale instellingen, vooral voor het behouden en bewaren van de collectie.
Minke Schat (directeur Museum Panorama Mesdag): “Deze overdracht markeert een historisch moment. De artistieke, historische en emotionele waarde van dit erfgoed is ongeëvenaard. We zijn de familie diep dankbaar voor hun generatielange zorg, en kijken met optimisme naar de toekomst waarin we het Panorama en de collectie nóg breder kunnen delen.”
Nauwe band met Den Haag
Gemeente Den Haag is verheugd dat deze Haagse parel behouden en toegankelijk blijft. De gemeente heeft zich er de afgelopen jaren hard voor gemaakt dat Museum Panorama Mesdag de deuren open kon houden voor het publiek, onder andere door het verlenen van noodsteun. Ook nu het museum een rijksmuseum wordt, blijft de gemeente nauw betrokken. De gemeentesubsidie die voor de komende jaren was uitgetrokken voor het museum zal worden ingezet om de zichtbaarheid en bereikbaarheid van het museum onder jonge mensen te vergroten.
