Nederland draagt op verzoek van Indonesië ruim 28.000 fossielen van de Dubois-collectie over. Vandaag heeft minister Moes (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) een brief overhandigd aan de Indonesische minister Fadli Zon (Cultuur) waarin dit besluit is aangekondigd. De collectie wordt nu beheerd door Naturalis Biodiversity Center in Leiden.
Minister Gouke Moes heeft besloten tot de teruggave op basis van het advies van de onafhankelijke Commissie Koloniale Collecties. Deze collectie is een belangrijke bron in het onderzoek naar de evolutie van de mens. Belangrijke stukken uit de Dubois-collectie zijn een schedelkapje, een kies en een dijbeen die worden toegeschreven aan een Homo erectus, een mensachtige die een schakel is tussen de aap en de mens.
Minister Gouke Moes: “Het advies van de Commissie is gebaseerd op uitgebreid en zorgvuldig onderzoek. We gaan samen met Naturalis en de Indonesische partners met dezelfde zorgvuldigheid aan de slag om de overdracht goed te regelen. Indonesië en Nederland vinden het belangrijk dat het wetenschappelijk onderzoek met deze collectie verder gaat.’’
Marcel Beukeboom, algemeen directeur Naturalis: “Het gedegen advies heeft nieuwe juridische inzichten opgeleverd, waardoor teruggave een juiste keuze is. We kijken ernaar uit om onze onderzoekssamenwerking met Indonesische wetenschappers onverminderd voort te zetten.”
Onvoorwaardelijke teruggave
De fossielen werden aan het eind van de 19de eeuw opgegraven in Indonesië door de Nederlandse wetenschapper Eugène Dubois. De Commissie Koloniale Collecties oordeelt dat uit het onderzoek blijkt dat de Dubois-collectie nooit eigendom van Nederland is geworden.
Daarnaast is de Commissie van oordeel dat de omstandigheden waaronder de fossielen zijn verkregen het aannemelijk maken dat deze tegen de wil van de bevolking zijn weggenomen en de bevolking hiermee onrecht is aangedaan. Fossielen waren van spirituele en economische betekenis voor de lokale bevolking, en er werd dwang gebruikt om vindplaatsen aan te wijzen.
De Commissie adviseert daarom tot onvoorwaardelijke teruggave van de Dubois-collectie aan Indonesië. Dit is de zesde keer dat Nederland een teruggave doet op basis van de adviezen van de Commissie.
Grote wetenschappelijke waarde
De Dubois-collectie is van grote waarde voor wetenschappelijk onderzoek. Naturalis Biodiversity Center en Indonesische wetenschappers werken al decennialang intensief samen in onderzoek naar de Dubois-collectie. Deze teruggave is een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de collectie en een volgende stap in de sterke culturele en wetenschappelijke samenwerking tussen Indonesië en Nederland.
