Ga naar de inhoud

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.

Waarom het goed is dat het Holland Festival deze algemeen directeur krijgt. #HF17

Annet Lekkerkerker is een van de weinige vrouwen in de cultuursector voor wie het glazen plafond geen belemmering meer vormt. Dat ze nu, na een aantal jaren als ‘zakelijk directeur’, formeel topvrouw wordt van ’s lands belangrijkste podiumkunstenfestival is prachtig om meer redenen. Ze is niet alleen de eerste vrouw op die hoge positie. Haar benoeming maakt ook duidelijk waarom… 

Amerikaans kleutertoneel met een bodycount van 2 miljoen op #HF17

De kans is niet ondenkbeeldig dat je nog nooit van Fortunato Depero hebt gehoord. Of misschien ben je een liefhebber van classic design en heb je nog ergens een oud miniflesje Campari staan. Dat heeft hij gemaakt. Als toneelschrijver zou je hem best over het hoofd hebben kunnen zien. Op 21 juni ben ik gaan kijken of je jezelf daarmee… 

Alain Platel zet heel Carré op scherp met overdonderend Nicht Schlafen #HF17

De plofnies kwam totaal onverwacht. De huisvader achter me, uit met vrouw en vermoedelijk onwillige puberzoon, barstte uit na ongeveer 10 minuten in de voorstelling. Net toen een oorverdovende stilte over het uitverkochte Theater Carré was neergedaald. Zeker vier mensen, waaronder ik zelf, schrokken zich een hartverzakking. Zo luid was een nies nog nooit geweest, maar zo stil als tijdens… 

Kunst die nergens over gaat. Grieks spektakel The Great Tamer was een genot op #HF17

Tijdens de eerste twee weken van dit Holland Festival ging bijna alle kunst ergens over. Het voor deze gelegenheid bedachte festivalthema ‘democratie’ blijkt zo’n beetje tot in alle haarvaten te zijn doorgedrongen. Soms pijnlijk en sterk actueel, zoals in het fenomenale ‘The Nation’ van het Nationale Toneel, soms ronduit gênant, zoals in het zwaar overschatte ‘Democracy in America’ van Romeo… 

Robert Lepage trekt in ‘887’ alles uit de kast. (omdat we zoveel vergeten.) #HF17

Vijfentwintig Canadezen staan op de lijst voor ontwerp en productie van geluid, video, muziek, belichting en toneeltechniek. Negen Canadezen zijn twee uur lang in de weer achter de schermen. Gedurende die twee uur staat er één Canadees op het toneel. Voor zeshonderd toeschouwers. Wat die 35 mensen met zijn allen voor elkaar hebben gekregen kietelt je verbeelding kietelt en vertelt… 

Dries Verhoevens Phobiarama is een pointless machine #HF17

Ik ging naar Amsterdam om op het ooit beruchte Mercatorplein geconfronteerd te worden met mijn maatschappelijke angsten. Ik zag een zonnig plein met een trendy bar en bakfietsmoeders rond een speelfontein voor blanke kindertjes (brrrr! gentrificatie), oude gesluierde en ongesluierde vrouwen keuvelend op een bankje (help! multicultuur) en een voorstelling in een verbouwde botsautootjestent (Waaaah! Holland Festival). Wat ik niet… 

Zo ziet verwoesting eruit: The Gabriels is de perfecte spiegel voor stumpers zoals wij. #HF17

Eindeloos babbelen aan de keukentafel. Tijdens het koken. Meer doen ze niet, de broer, de zus, de ex, de twee schoondochters en de moeder van de familie Gabriel. Over recepten, over de oude piano. Over Thomas, de broer die aan parkinson overleed, over zijn vrouw, die wegens mantelzorg geen tijd had om haar artsendiploma te verlengen. Allemaal heel terloops, zonder… 

Ga zien hoe Romana Vrede The Nation naar het hoogste plan trekt. #HF17

Eindelijk. The Nation, de hyperactuele theaterserial waarmee het vernieuwde Nationale Toneel, sorry Theater, zich aan het land presenteert, voelt als een verfrissende plens water op een zompige dag. Nieuwbakken baas Eric de Vroedt doet zijn reputatie eer aan door een werk af te leveren dat zonder meer een nieuw publiek de theaters in zal trekken. Een publiek dat verwend is door… 

Met de Mariavespers als opening van het Holland Festival kon werkelijk niets mis gaan #HF17

Het is zo ongeveer de mooiste muziek die er geschreven is. De Mariavespers van Claudio Monteverdi betoveren zelfs de meest ongetrainde luisteraar al sinds hun première in 1610. Raphael Pichon is een jonge Franse dirigent die geroemd wordt om zijn zinderende maar ook verfijnde muzikaliteit en meer dan absoluut gehoor. Alles wat regisseur Pierre Audi aanraakt verandert doorgaans in goud… 

Cate Blanchett in Manifesto: 13 films en ragfijne humor. #hf17

In de donkere middeleeuwen werd een kunstenaar nog wel eens gevierendeeld omdat hij buiten de lijntjes was geweest. In de 19e eeuw waren die lijntjes niet meer belangrijk. In de vroege twintigste eeuw gingen kunstenaars zelf bepalen waar de lijntjes stonden en straften ze wie zich daar niet aan hield. Het was de tijd van de kunstenaarsmanifesten. Cate Blanchett, de… 

Jeroen van Merwijk achter het raam van Kunstruimte Kuub in Utrecht. Foto: Wijbrand Schaap

Waarom Jeroen van Merwijk je graag ontvangt in zijn atelier: ‘Cabaretier zijn is geen vak.’

‘Iedereen heeft een Appel. Iedereen heeft een Corneille. Niemand heeft een Van Merwijk.  Dus is de vraag of Van Merwijk wel goed is. Dat weet niemand. Dan is het de uitdaging dat een paar grote mensen een Van Merwijk gaan kopen. Daarna wil iedereen een Van Merwijk hebben. Als dat gebeurt ga ik weer ander werk maken, want ik wil… 

Saint Genet in #HF17: Be afraid of Americans. Very afraid. Maar ga kijken.

Je hebt punk. Je hebt performance art. Best Gaap, want vaak is van die woeste wildheid die in de jaren zestig en zeventig de Europese scene domineerde weinig meer over. Marina Abramovic zien we nu vooral als die zwijgende mevrouw op dat stoeltje tegenover haar verloren gewaande minnaar. We zijn vergeten dat ze ooit haar publiek scheermessen aanbood om haar… 

Cultuurpers heeft echte leden nodig. Dit is waarom jij mee wil doen

Cultuurpers is een onmisbare aanvulling op het cultuurnieuws in je krant, op internet of op tv. Onafhankelijk, eigenzinnig, rebels en vooral: nuttig. Er wordt immers al genoeg onzin verteld over kunst. Je zult begrijpen dat we niet de miljoenen lezers bedienen waar de grote uitgevers en hun adverteerders van bestaan. Daarom doen al die anderen ook zo weinig aan kunst.… 

Dramatische toename vrijwilligerswerk in theaters en concertzalen.

Een van de hoogtepunten van het jaar is altijd de presentatie van ‘de cijfers’ door de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD). Die zijn namelijk onverminderd positief. Al jaren. En dus is het al jaren een uitdaging om uit te zoeken waarom die positieve cijfers zo lastig te rijmen zijn met het beeld van de werkelijkheid. Dat helemaal niet zo… 

Rufus Norris maakt theater van Brexit: ‘Theaters zijn de echokamer van de linkse bubble.’

De wind waait er harder dan elders. Het licht is er grijzer dan verderop. De Londense zuidoever, jarenlang ‘de andere kant’ van de chique binnenstad van de Engelse hoofdstad is in de vorige eeuw onderwerp geweest van diverse vernieuwingsgolven. Het begon in 1951met de bouw van concertgebouw ‘Southbank Centre‘, na jaren van gesteggel in 1976 gevolgd door het in dezelfde… 

Mis niets van het Holland Festival met ons speciale #HF17-abonnement!

We zijn echte Holland Festival-specialisten, inmiddels. We gaan voorstellingen vooraf bekijken, interviewen makers, acteurs en lopen zo’n beetje elke dag rond bij de zalen, in de foyers. We horen wat, we zien veel en we delen dat hier. Cultuurjournalistiek zoals het hoort, kortom. Cultuurjournalistiek die er ook moet zijn. En dat lukt helemaal als je een abonnement neemt. Dan krijg… 

Jordi Lammers, of: het geheime wondertje van een Utrechts Literatuurfestival #ILFU17

En dan blijkt er toch een festivalthema te zijn. Komt helemaal vanzelf. Wellicht niet van tevoren bedacht door de directie van het International Literature Festival Utrecht (ILFU), maar na drie dagen onderdompeling glashelder. Schrijven gaat over dat waarover we niet spreken. Tijdens de laatste festivalavond, zaterdag 13 mei, heb ik me voor de gelegenheid ondergedompeld in een onderdeel waarmee ‘Utrecht’… 

Noodzakelijk en prachtig kijkje in de Chinese ziel dankzij Utrechts festival #ILFU17

Goede timing van het International Literature Festival Utrecht (ILFU) om bij de editie van dit jaar China centraal te stellen. Nog net op tijd voordat de Chinezen op eigen initiatief de Betuwelijn hebben aangesloten op hun eigen spoorwegnet, met de van hun bekende daadkracht. Hoog tijd om de Chinese ziel te leren kennen, dunkt me, en dat lukt niet direct… 

Les 1 van een Literatuurfestival: vertalers zijn heel erg aardige mensen. #ILFU17

Het Nederlands, dames en heren, is zo’n beetje de moeilijkste taal van de wereld en elke commissie die daar verbetering in wil aanbrengen maakt het alleen maar erger. Dat vind ik als professioneel taalgebruiker al jaren, en het is nu gelukkig bevestigd door mensen die er echt verstand van hebben: vertalers. De eerste dag van het Internationaal Literatuurfestival Utrecht (ILFU)… 

5 verborgen juweeltjes in het hoogste literatuurfestival van Nederland #ILFU

Natuurlijk: Hugo Borst, Suzanne Vega, Herman Koch. Genoeg reden om tussen 11 en 13 mei af te reizen naar Utrecht. Maar er is veel meer te beleven bij het Internationaal Literatuurfestival Utrecht. En dat heeft niet eens altijd met boeken te maken. Ik laat u een een paar dingen zien waarop ik me zeker ook verheug in festivalpaleis TivoliVredenburg. De… 

Ingmar Heytze over Joni Mitchell: ‘Op mijn zeventiende verpletterd’ #ILFU

‘Hou toch op. Hoe minder prijzen mensen elkaar geven, hoe beter.’ Ingmar Heytze, dichter, is er duidelijk over: ‘binnen alle denkbare genres zijn er al grote prijzen genoeg. Als je het mij vraagt moeten ze die Nobelprijs voortaan beperken tot wetenschap.’ Op de laatste avond van het Internationaal Literatuurfestival in Utrecht (ILFU) gaat het zaterdag aanstaande dus wel over die… 

Zvizdal - Tsjernobyl so far so close, door Berlin/Het Zuidelijk Toneel

Wil je het publiek terug, Sarah Sluimer? Geef het dan de acteurs terug.

In de Volkskrant van 8 mei 2017 laat Sarah Sluimer zich gaan. De opiniemaakster (voor onder meer Volkskrant en De Correspondent) was voorheen theatermaker en vraagt zich nu hardop af waarom ze een beetje klaar is met het theater. Want dat schrijft ze feitelijk op. Ik citeer: ‘Ik ademde theater. Ik vrat voorstellingen en was ervan overtuigd dat wat daar,… 

7 manieren om kunst te maken van de Amerikaanse democratie. #HF17

Het theaterstuk La Democrazia in America (op 4, 5 en 6 juni te zien in het Holland Festival) gaat natuurlijk over de democratie in Amerika, maar eigenlijk meer over De Democratie in Amerika. En die twee moeten we niet met elkaar verwarren. De Democratie in Amerika is namelijk een 1200 pagina’s tellend boek van de Franse jurist De Tocqueville. Dit… 

Waarom Radio Kunststof (en de rest) de zelfrijdende auto niet overleeft

Een van de wonderlijkste succesprogramma’s op de Nederlandse radio is Radio Kunststof. Elke doordeweekse dag op Radio 1, tussen zeven en acht uur, trekt het bizar veel luisteraars, zeker voor dat tijdstip. En al helemaal voor een kunstprogramma. Op tv is dan DWDD, dat op zijn publieke omroeps ook kunstprogramma heet, maar dan met Matthijs van Nieuwkerk en miljoenen kijkers. Hoe… 

Zo krijg je 10 miljoen jongeren aan het lezen. Het verhaal achter Hooked.

Iets is flink aan het veranderen in de wereld van de literatuur. Bibliotheken sluiten of veranderen in flexplekken voor arme zzp’ers. De verkochte oplage van een gemiddelde succesroman blijft in vier cijfers steken. Jongeren kijken geen tv meer, luisteren niet naar de radio, maar maken zelf hun eigen goed bekeken en ruim betaalde films op YouTube. Of ze zitten de… 

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands