Jeffrey Meulman van Theaterfestival naar Verkadefabriek: ‘We moeten weer een alternatief circuit ontwikkelen’

Toen Jeffrey Meulman (52) in 2005 aantrad als directeur van het Theaterfestival, moest het publieksvriendelijker worden. In plaats van een presentatie van ‘het meest belangwekkende theater’ wilde het bestuur dat hem aanzocht een feest van het mooiste theater maken. Meulman ging aan het werk, met succes, maar het belangrijkste wat hij deed, was het oprichten van een ‘fringe’: een alternatief festival naast dat grote festival. Hij vertelt erover in deze podcast: ‘Veel makers gingen te weinig uit van eigen kracht. Dat vond ik bij mijn aantreden als directeur van het Theaterfestival. In 2008 volgden makers de traditionele weg van werkplaats naar productiehuis, naar fonds. Wat ik wilde aanjagen was een eigen onafhankelijk circuit. Ik had niet voorzien dat het hele systeem van productiehuizen zou worden wegbezuinigd. Toen werd de fringe opeens noodzaak.’

Meulman maakt zich zorgen over de toekomst van het theater. Het systeem kraakt volgens hem: ‘Het aantal vlieguren dat je als maker kunt maken is enorm afgenomen. Het hele “derde circuit”, van kleine zaaltjes, is verdwenen. Dat ga je merken aan de kwaliteit van wat wordt gemaakt, omdat je een minimum aantal vlieguren nodig hebt om te rijpen. De tournees worden steeds korter. Je repeteert zes weken en kunt het stuk dan 10 keer spelen. Dat is vrij dramatisch voor het opbouwen van ervaring. In de muziek is het nog dramatischer. Zalen als Het Kruithuis en het Papenstraattheater bestaan niet meer. We moeten dus weer een fringecircuit ontwikkelen.’

Ook de gebouwen moeten veranderen, aldus de man die vanaf 1 juli aan de slag gaat als directeur van de Bossche Verkadefabriek. Die combinatie van filmtheater, bedrijvencentrum en theater biedt mogelijkheden: ‘Ik heb altijd moeite gehad met de strengheid van theaters. In de zaal is magie, maar de strengheid, die vind ik lastig.’

Maar dan moeten er wel mogelijkheden zijn om te overleven. ‘Inmiddels houdt 70 procent freelancers onze sector overeind. Dat is heel zorgwekkend. Als ik acteursgezinnen hoor, dus waar beide ouders acteren, in welke armoede die zijn vervallen: dat is echt schokkend.’