Hoe speel je een regenwoud? Ik heb me ooit laten vertellen dat het regenwoud vooral snachts oorverdovend lawaai maakt. Op 7 juni kreeg ik dat ook te horen in de installatie Altamira 2042, dankzij het Holland Festival. De Braziliaanse kunstenaar, annex documentairemaakster Gabriela Carneiro da Cunha wist in die voorstelling het geluid van de tropen voelbaar te maken. In een performance die uiteindelijk ook de doodskreet van datzelfde regenwoud door merg en been liet gaan.
Altamira 2042 is een manifest tegen de stuwdam in de Rio Xingu, na de Drieklovendam in China de grootste van onze planeet, waarmee de Braziliaanse overheid haar energieprobleem wil verlichten. De rivier die is afgedamd verzwelgt het leven van talloze bekende en onbekende planten- en diersoorten, millennia oude culturen en kennis, terwijl het bos en het water een langzame dood sterven en stroomafwaarts woestijnen ontstaan.
Twee journalisten verdwenen
Ik wist niet van die stuwdam, en ben ten volle bereid elk protest tegen zoveel menselijk onbenul te steunen. Meer nog omdat dat onbenul gebezigd wordt door een van de kwaadaardigste regimes ter wereld. Inmiddels zijn twee journalisten die onderzoek deden naar misstanden rond de dam verdwenen. Dat is recent gebeurd, de maakster van de performance vroeg ons na afloop hen te steunen door een hashtag te delen. Bij deze.
Hoe machteloos kun je zijn, en hoe reddeloos sta je als kunstenaar tegenover de geschiedenis. Als het project Altamira 2042 mij iets liet voelen, was het dat wel. De makers doen hun best het woud en zijn verwoesting voelbaar te maken, maar het ritueel dat ze eromheen opbouwen is vooral veel gedoe. Er worden documantairefragmenten hoorbaar gemaakt, oude bewoners van het woud laten hun stem en hun laatste verhalen horen, we zitten in het donker en via grappige Bluetooth speakers met knipperende lampjes treden we binnen in een soort geestenwereld. Best sfeervol, bij tijden.
Nog één keer vliegen
Maar hoe breek je de waanzin af? Met hamer en beitel, zeggen de makers. Als je maar lang genoeg doorhamert breekt de Dam vanzelf door. Ooit.
Als theater was het allemaal een beetje te duister, maar de boodschap is me helder geworden. En daarvoor mochten ze best uit Brazilië komen vliegen. Qua klimaat.
Deel die hashtags, dan doen we minste nog iets.
Bon à savoir
Français 
Nederlands 
English (UK) 
