Ga naar de inhoud

Sacre du Printemps

HOLLAND FESTIVAL 2020 MET BILL T. JONES OP ZOEK NAAR EEN ‘WIJ’

Van 4 tot en met 28 juni 2020 staat Amsterdam in het teken van de 73ste editie van het Holland Festival. Associate Artist dit jaar is de Amerikaanse choreograaf, regisseur, schrijver en danser Bill T. Jones. Van hem zal onder meer de nieuwe voorstelling Deep Blue Sea te zien zijn, waarin Jones zelf danst en, bijgestaan door honderd grotendeels lokale… 

Muziekpublicist Maarten Brandt: ‘Voor één noot uit Mahlers Negende geef ik het volledige oeuvre van Sjostakovitsj cadeau’

Klinkende Alchemie, zo heet de kloeke bundel die muziekpublicist Maarten Brandt (1953) onlangs uitbracht. Deze telt 715 pagina’s, inclusief illustraties en uitgebreide index. In 98 artikelen ontvouwt Brandt zijn visie op muziek en muziekprogrammering. Hij droeg het fraai vormgegeven boek op aan de door hem bewonderde Marius Flothuis, jarenlang programmeur van het Concertgebouworkest. Diens erven ontvingen een eerste exemplaar tijdens… 

Componist Marijn Simons: ‘Alles draait om timing’

Hoewel de pers het maar mondjesmaat oppikt, besteedt niet alleen de NTRZaterdagMatinee veel aandacht aan Nederlandse componisten. Die zijn namelijk ook goed vertegenwoordigd in het AVROTROS Vrijdagconcert (voorheen De Vrijdag van Vredenburg). Zo schreef Joey Roukens in 2014 The building of the temple ter gelegenheid van de heropening van TivoliVredenburg. Twee jaar later werd het seizoen geopend met Atlantis van Robin… 

Psalmensymfonie Igor Stravinsky: weg met romantisch sentiment

Het Nederlands Kamerkoor presenteert woensdag 24 januari een avontuurlijk concert in Muziekgebouw aan ’t IJ als aftrap van een korte tournee. Op de lessenaars staan zelden gehoorde muziek van Lili Boulanger en Ton de Leeuw. Klapstuk is de beroemde Psalmensymfonie van Igor Stravinsky in een versie voor koor en piano vierhandig van Dmitri Sjostakovitsj. Ralph van Raat en Bobby Mitchell tekenen… 

Dobrinka Tabakova schrijft dubbelconcert voor Lucas en Arthur Jussen: ‘Het zindert van energie’

Het AVROTROS Vrijdagconcert koestert zowel de gangbare meesterwerken als minder gehoord en nieuw repertoire. In het seizoen 2017-18 staan liefst vijf (wereld)premières op het programma, waarvan drie gecomponeerd door een vrouw. – Kom daar eens om bij de landelijke orkesten. Vrijdag 17 november klinkt het gloednieuwe dubbelconcert Together Remember to Dance van de Brits/Bulgaarse Dobrinka Tabakova. Zij componeerde het op… 

Pianobroers Jussen treden op het Holland Festival uit hun comfortzone #hf17

Bij klassieke muziekminnend publiek hoeven de twee jonge pianisten Lucas (1993) en Arthur (1996) Jussen weinig introductie. Al vele jaren vullen de talentvolle pianobroers zalen als het Concertgebouw met al dan niet vierhandige vertolkingen van klassiekers als Beethoven, Mozart en Schubert. Met het avantgardistische stuk Mantra van Karlheinz Stockhausen (1928-2007), uit te voeren in het kader van het Holland Festival,… 

Rito de Primavera, José Vidal & Cía., Festival de Marseille. Foto: Fabian Cambero.

Rito de Primavera: spectaculair, maar ook een berg kitsch, het Holland Festival onwaardig

Rito de Primavera, begin deze week te zien tijdens het Holland Festival, is een groepschoreografie voor vijftig jonge dansers. Choreograaf José Vidal heeft zich losjes gebaseerd op Sacre du printemps, het stuk van Stravinsky en Nijinsky voor de Ballet Russes uit 1913. Flarden van de muziek van Stravinsky zijn door DJ Jim Hast in 4-kwart beetz omgezet, terwijl Vidal het rituele aspect van het offer, essentieel voor de vele versies die er in de loop van de twintigste eeuw gemaakt zijn (naast de oerversie van Nijinsky, o.a. Massine, Béjart en Bausch), tot een minimum heeft teruggebracht.

Wat overblijft is een overweldigende visuele ervaring van een uit het donker opdoemende gigantische massa dansers. De coördinatie van de groep, die nu eens wild door elkaar danst, dan weer in lange optocht over het podium cirkelt, is indrukwekkend. Het levert een fascinerende, ogenstrelende esthetiek op, maar de groepsdans vormt op geen enkele manier een uitdaging voor de toeschouwer. Je zou het een berg kitsch kunnen noemen, of opium voor het volk. In ieder geval is het een vorm van spektakel, die ik het Holland Festival onwaardig acht.

Schoolreisje

De voorstelling begint als een schoolreisje. Nabij de kassa worden toeschouwers in groepjes voorbereid op wat komen gaat. Vriendelijk wordt hen verzocht om bij binnenkomst van de theaterruimte de schoenen uit te trekken, om vervolgens op blote voeten, hand in hand met medetoeschouwers, een wandeling door het donker te maken. Regelmatig roept er iemand luid om stilte, de voorstelling is namelijk al begonnen. Ook de zenuwachtige manier waarop het publiek, dat zich na de instructies in rijen dient op te stellen, wordt weggemarcheerd naar de voorstellingsruimte twee panden verder, heeft iets ongemakkelijks.

De inwijding van de bezoekers gaat verder in de Zuiveringshal, wanneer zij hand in hand met het koele zand aan hun voeten door het pikkedonker gaan. Het levert één van de weinige ambigue momenten op tijdens Rito de Primavera. Waar gaat dit heen? Welk sprookje worden wij hier binnengeleid? Van welke toeristenboot zijn we afgevallen, om nu de rituelen bij te wonen van welk volk ook al weer?

Naakt!?

Aanvankelijk krijgt de totaal-ervaring, waar zoveel hedendaagse attractieparken naar op zoek zijn, werkelijk gestalte. Een half uur lang staar ik naar een podium in het donker. Ik zie en voel dat daar heel veel mensen zijn, ik denk naakt want soms is er een uitgekiende flits van zacht licht, maar het dominante duister belet mij er grip op te krijgen. Etherisch gezang, gecomponeerd door Andrés Abarzúa – één enkel akkoord klinkt klaterend uit vele kelen – begeleidt een half uur lang de entree van alle andere toeschouwers.

De tribunes staan rondom het speelvlak. Het zijn enkel de rode en witte fietslampjes van de gidsen van de vele groepjes toeschouwers, die je enige oriëntatie geven in de ruimte. Het heeft iets van Kuifje in Takatukaland. Een publiek dat betaalt om bij een wonderbaarlijk, nog nooit vertoond, voorjaarsnymfen-ritueel te zijn.

Rito de Primavera, José Vidal & Cía. Foto: Fabian Cambero
Rito de Primavera, José Vidal & Cía. Foto: Fabian Cambero

Logica

De kunstmatigheid van de setting geeft een bepaalde spanning. In het duister kun je je als toeschouwer van alles voorstellen bij wat komen gaat. Maar op zeker moment gaan de fietslampjes uit, een teken dat alle toeschouwers zitten, en trekken de dansers allen een broek aan. Het licht neemt toe en de eerste beetz annex stravinsky verdringen het gezang. Als na de onzekere introïtus het eigenlijke spektakel een aanvang neemt, wordt de logica ervan al te duidelijk. Een perfect georganiseerde groepschoreografie neemt over.

In wat volgt wordt niets aan het toeval overgelaten. En dat is ook geen luxe met zoveel dansers in het halfduister, temeer omdat ook nog eens de helft nieuw is in het werk, want van de afdeling Moderne Theaterdans van de Amsterdamse Hogeschool. De groep maakt pulserende bewegingen, dialogeert met een naaste, rent in groepen, begint opnieuw te zingen, posteert zich en heft zo nu en dan een enkeling in de lucht.

Effect-belust

Maar net zoals het duister went, zo went ook de groep. Het zijn allemaal heel jonge mensen, die redelijk ontspannen samen dansen. De onbevangen houding waarmee de gecompliceerde groepschoreografieën worden uitgevoerd is ontroerend. Er spreekt een naïef soort overgave of geloof uit.

Maar gaandeweg gaan de effecten, van de groepschoreografie, van het licht dat de fotografische vergezichten creëert, de repeterende zang en beetz vervelen. De herhaling van zetten is effect-belust, retorisch, zichzelf bevestigend. Nergens een moment van debacle, van hapering. Niemand die een vraag heeft, niet mee kan, zich vergist

Topuitvoering van zelden gehoorde Sonate van Bartók

Ralph van Raat is met overmacht de belangrijkste solopianist in het contemporaine repertoire in ons land, collega-pianist Maarten van Veen vaart een eigenzinnige koers  in het samenspel bij moderne muziek. Als beide musici samenwerken blijken zij elkaar perfect aan te vullen. Onder de noemer van het Doelenensemble speelden zij samen met slagwerkers Colin Currie en Benjamin Ramirez, voor wie hetzelfde… 

Tom Waits bestaat dankzij Partch. 7 redenen om naar Delusion of the Fury te gaan kijken. En luisteren.

‘Harry Partch wist precies wat hij deed. Hij koos hele specifieke bourbonflessen uit om die 43 stappen in de octaaf in te vullen. Zo maakte hij muziek die heel toegankelijk is, maar ook heel ongrijpbaar. En dat is wat goede kunst moet doen.’

Chetouane’s Sacre du Printemps: kunnen we misschien ook zonder dat verdomde offer?

Tijdens Spring Utrecht was ‘Sacré Sacre du Printemps’ te zien. Vaslav Nijinski’s beruchte dans op de revolutionaire muziek van Igor Stravinsky ging 100 jaar geleden in première. Choreograaf en regisseur Laurent Chetouane verzet zich tegen de kern van het verhaal: het offer.

Minifestival vol uitersten bij de jonge garde van het Nederlands Dans Theater

ADVERTORIAL Verder uit elkaar kunnen ze bijna niet liggen. Alexander Ekman en Sharon Eyal maken allebei dansstukken, en zijn beiden kind aan huis bij het Nederlands Dans Theater, maar daar houdt het wel zo’n beetje op met de overeenkomsten. In het

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands