Nederland herdenkt deze maand de ramp met de MH17. Twee jaar na dato is de schuldvraag nog steeds niet eenduidig beantwoord. De hoofdpersoon van Pieter Waterdrinkers roman Poubelle heeft daar minder moeite mee: die houdt vooral zichzelf verantwoordelijk. Een gesprek met correspondent-romancier Waterdrinker: over de moderne Europese geschiedenis, de Russische mentaliteit, de Grote Literatuur en de stront van het hedendaagse Europa.
De vakantie staat voor de deur, dus het wordt tijd om de koffers te pakken. Reisschrijfsters Carolijn Visser en Iris Hannema zijn het liefst het hele jaar door op pad. ‘Nederland is heerlijk hoor, maar na een paar maanden thuis begint het alweer te kriebelen: op reis wordt alles op z’n kop gezet; je denkbeelden over de wereld, de ideeën die je hebt over jezelf.’
Het ging allesbehalve vanzelf, het schrijven van zijn verhalenbundel De pier stort in. Mark Haddon, beroemd geworden met Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht, gaan romans een stuk gemakkelijker af. ‘Ik probeer al heel lang korte verhalen te schrijven, en ik wist dat ik ertoe in staat moest zijn, maar het lukte nooit. Het was als een…
Daar lig ik dan. Naast Holland Festival-directeur Ruth Mackenzie, op een graf, als onderdeel van de installatie Gardens Speak op het podium van de grote zaal van Theater Bellevue in Amsterdam. Er is niets te zien, weinig te horen. Toneellampen suggereren na een paar minuten een opkomende zon. Ik kom samen met de tien andere bezoekers overeind. Best jammer, want ik lag daar eigenlijk wel lekker.
Het programmaboekje klonk veelbelovend:
Je kunt natuurlijk lid worden, of donateur, van Cultuurpers. Dat heeft enorm veel voordelen: je hebt toegang tot onze premium-verhalen en mag ook publiceren[hints]Iedereen die lid, genoot of drager is heeft toegang tot het CMS en kan verhalen indienen ter beoordeling door de eindredactie.[/hints] op de site. Maar je hoeft natuurlijk niet per se lid te worden om de goede zaak te steunen. Sterker nog: je kunt de goede zaak steunen en gewoon netto geld verdienen. Hoe dat kan? Door leden te werven: als partner van de coöperatie. Wanneer je voor ons leden werft via het partnerprogramma geven wij je een stukje van de opbrengst.
´De meester van het go-spel´ verdient een herdruk. Deze fascinerende novelle van de Japanse Nobelprijswinnaar Yasunari Kawabata (1899-1972) dreigt in de vergetelheid te raken. Het boek is alleen nog tweedehands en in enkele antiquariaten te koop.
We gaan er allemaal aan! Die zekerheid hebben we alvast binnen. En sinds het begin van de mensheid weet iedere nieuwe generatie steevast dat het hun nu gaat overkomen. Immers: hun opvolgers hebben nog nooit zo nergens voor gedeugd als de jeugd van tegenwoordig. Leuk uitgangspunt voor een concert, dacht de Duitse regisseur Sebastian Nübling[hints]Nuling was vorig jaar te gast in het Holland Festival met een bewerking van Hebbels toneelstuk Nibelungen, lees hier de recensie en een interview.[/hints], goed idee om te programmeren, dacht het Holland Festival. Ik vraag me serieus af, waarom.
Donderdag 9 juni 2016 ontving Marieke Rijneveld de hoogste dichtersprijs van van Nederland: de C. Buddingh-prijs.
Het belooft een prachtig portret te worden, de film die regisseur John Albert Jansen aan het maken is over dichter Remco Campert. Poetry International (van 7 t/m 11 juni in Rotterdam) vertoont alvast een voorproefje. ‘Ik vind het ontroerend te zien dat er bij Remco nog altijd sprake is van een zekere verlegenheid, alsof het jongetje nog altijd onder de oppervlakte verborgen zit. Dat komt heel mooi in beeld.’
Vanaf scène 1 neemt ‘Sketches/Notebook’ van Meg Stuart en haar groep Damaged Goods het publiek op in een overvloed aan belevenissen. Vooroverbuigen en snelle draaibewegingen maken. Met een lamp zwaaien en enkele medeperformers in een lichtkring zetten. Figuren maken met je handen. Stenen op de vloer leggen en er aandachtig omheen lopen. Uit rijk gevulde kledingrekken kiezen om een kleurige, bizarre creatie van jezelf te maken. Een muur rond jezelf optrekken en dan kijken wat de ander ermee doet: nadoen, verplaatsen, afbreken, oplossen in de ruimte. Spelen met lichtbundels en touw. Rondrennen. Springen op de plaats. Wild roffelen op en drumstel. Lang aanhoudende muzikale motieven.
Van choreografe Meg Stuart is al vaker werk in het Holland Festival te zien geweest: ‘Alibi’ (2002) en ‘Forgeries, Love and Other Matters’ (2004). Dit jaar verrast ‘Sketches/Notebook’, omdat het werk speelser en lichter is dan haar eerdere werk.
Zaterdag 4 juni 2016 was ik aanwezig bij de koninklijke opening van het Holland Festival en ik kon er geen recensie over schrijven, want ik zat op de voorste rij van de Amsterdamse Stadsschouwburg. Omdat het podium verhoogd was, keek ik tegen een zwarte muur aan, waarboven alleen de voorste acteurs zichtbaar waren. De achterste en onderste helft van het toneelbeeld waren mij volledig ontgaan.
Ik schreef dat op, en het Holland Festival stelde mij ruimhartig in de gelegenheid om de voorstelling nog een keer te gaan zien, vanaf een betere plek. Tegelijk vertelde de organisatie dat de eerste drie rijen van de Stadsschouwburg bij deze voorstelling zouden worden gecompenseerd. Ik ging dus nog een keer naar Amsterdam, op maandag 6 juni.
Voorafgaand aan de voorstelling, tijdens het niet eten van een zwartverbrande hamburger in schouwburgrestaurant Stanislavski, hoorde ik van de keurige mensen aan het tafeltje naast mij dat de voorste stoelen tegen scherp gereduceerd tarief werden aangeboden, en dat mensen zoals zij die al een kaartje hadden gekocht de keuze hadden om dus een deel van het geld terug te krijgen of op de wachtlijst te gaan staan voor een plek met betere zichtlijnen. Of het hun uiteindelijk gelukt is een van de plekken met beter zicht te bemachtigen, weet ik niet. De voorstelling
Voor Theatre of the World, zijn vijfde avondvullende opera, liet Louis Andriessen (1939) zich inspireren door de Jezuïtische wetenschapper Athanasius Kircher (1601-1680). Hij was de laatste renaissance-man, iemand die alles kon en alles wist. Kircher schreef boeken vol over de meest uiteenlopende onderwerpen, van de betekenis van hiëroglyfen tot vulkanologie en muziekinstrumenten aan toe. Hij ontwierp zelfs een kattenpiano, vanuit de gedachte dat elke kat op een andere toonhoogte gilt als je op zijn staart trapt. Na zijn dood raakte Kircher als charlatan in diskrediet.
Onbruikbaar voor de wetenschap vormt hij echter gefundenes Fressen voor een componist als Andriessen, die graag de grenzen opzoekt tussen realiteit en fictie. Zijn opera Writing to Vermeer (1999) is gebaseerd op fictieve brieven aan de Delftse schilder; Rosa, a Horse Drama (1994) gaat over de moord op een componist, die onderdeel zou vormen van een samenzwering tegen de muziek.
Had zij Marc geheten, dan gold Marie Jaëll (1846-1925) ongetwijfeld als een van de belangrijke Franse componisten van eind negentiende, begin twintigste eeuw. Maar ja, ze was nu een keer een vrouw – dus onbelangrijk. Tijdens haar leven geroemd door niemand minder dan Franz Liszt, werd ze na haar dood al snel vergeten. Hooguit leefde zij voort in de door…
Een van de bijzondere voorstellingen op het Holland Festival van dit jaar is ‘Ça Ira (1): Fin de Louis’ van het Franse gezelschap Compagnie Louis Brouillard. Ik bezocht de voorstelling eerder in Luxemburg en sprak met de regisseur en schrijver van deze dik vier uur durende marathon over de Franse Revolutie. Het lijkt nogal wat: 40 acteurs op het toneel…
De nieuwe voorstelling van choreograaf Jan Martens, The Common People, is dit weekend in Utrecht te zien tijdens Spring. Tientallen vrijwillige performers hebben een blind date op het podium van de grote zaal van de Stadsschouwburg. Het publiek kan tussendoor in en uit lopen, een biertje drinken voor de duur van een of meerdere duetten of op het achterpodium grasduinen en…
Op maandag 23 en dinsdag 24 mei vergaderde de VSCD, en was in de Nijmeegse Concertzaal De Vereeniging het Congres Podiumkunsten aan de gang (@congresPK). Ik ging er kijken en ontdekte wat nieuwe dingen.
Er is het nodige veranderd in het Nederlandse theater, sinds het begin van deze eeuw. Ergens rond het jaar 2000 was ik te gast op een bijeenkomst van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouw Directeuren, en het was een bizarre ervaring. Ik bevond me tussen een gezelschap dat het best te omschrijven was als een herenclub, waarbij het aantal omhooggevallen gemeenteambtenaren het aantal artistiek bevlogen theaterliefhebbers oversteeg.
Nu, 16 jaar later,
‘Dit regiem heerst ook over je na je dood. Het regiem steelt je verhaal. Ze gebruiken je om hun eigen verhaal te vertellen. Nabestaanden worden gedwongen om verklaringen te onderteken dat de dode is vermoord door de oppositie. Het regiem gebruikt de doden om de levenden te onderdrukken.’ De Libanese kunstenares Tania El Khoury heeft een statement gemaakt: Gardens Speak (Tuinen Spreken). Een installatie, een immersieve[hints]definitie: onderdompelend, waardoor je de echte wereld om je heen vergeet.[/hints] voorstelling, waarin de toeschouwers zelf acteur zijn. Een voorstelling die bestaat uit een berg aarde waaruit zacht stemmen klinken vanonder grafstenen. Die voorstelling komt in juni naar Amsterdam, als een van de voorbeelden van de nieuwe Holland Festival-programmering door festivaldirecteur Ruth MacKenzie.
De berg aarde waarin en waarop de installatie zich afspeelt staat voor de vele duizenden anonieme achtertuingraven in Syrië. In het begin van de Syrische burgeroorlog was de strijd nog vooral een strijd tussen tegenstanders van de dictatuur van president Assad en diens (geheime) politie. De eerste slachtoffers waren vaak nog gewoon studenten die meededen aan vreedzame demonstraties, die pamfletten uitdeelden, of die de begrafenis van een vriend bezochten. Immers: het bombarderen van begrafenisplechtigheden was en is een beproefde methode van moorddadige regiems en misdaadsyndicaten om opstandige netwerken uit te schakelen.
Tania El Khoury hoorde in 2013 van het Syrische alternatief: de privébegrafenis in eigen achtertuin, of bij gebrek daaraan in een anoniem stadspark, zonder grafsteen of herdenkingsplek. Zo’n actie is zowel een uiting van angst als een daad van verzet: dit zijn doden die de regering niet meer kan misbruiken. ‘Het stuk is oorspronkelijk ook niet bedoeld voor het Europese publiek. Het is in Libanon gemaakt en de tekst was ook in het Arabisch. Het laatste waar ik aan dacht was het Europese publiek. Het idee was
Joost Galema, journalist en programmamaker, werd op een dag gebeld door Bastiaan Everink. De bariton en ex-marinier wilde een boek maken over zijn persoonlijke strijd en hoe muziek zijn leven verandert. Omdat hij geen schrijver was, ging hij op zoek naar een ghostwriter. Joost was de derde op zijn lijst. Een paar dagen later stond Bastiaan in de Hilversumse woonkamer van Joost zijn verhaal te vertellen. De zanger had het over mariniers, overleving, geweld, Irak, de muziek van Wagner en een zoektocht. Geen eendimensionale kroniek, vond Joost en hij besloot met Bastiaan aan de slag te gaan. Na drie jaar
Een tentoonstelling die onze blik op migratie en migranten centraal stelt, ons migratiebeleid kritisch bejegent, maar niet in makkelijk pamflettisme vervalt, dat is ‘Voices outside the echo chamber’. Vrijdag 29 april opende in de Tolhuistuin de expositie “Voices outside the echo chamber“– een expositie van Framer Framed, de Amsterdamse organisatie die al jaren de beeldtaal in onze kunsten bevraagt en becommentarieert. Immers,…
Grootvader Louis Toebosch was een beroemde organist en componist. Diens dochter – haar tante – Moniek een minstens even bekende kunstenaar en performer; moeder blokfluitdocent, vader Mozart-gek: ‘Toen ik het huis uitging kon ik geen blokfluit of Mozart meer horen!’ Mayke Nas (Voorschoten, 1972) heeft het musiceren en componeren van geen vreemden. Ze vermijdt hierbij graag de gebaande paden en…
Ze kwam, zag en overwon. Nell Zink was tot voor kort bijna de belichaming van het clichébeeld van de arme schrijver, alleen op een zolderkamertje. Maar toen de Amerikaanse schrijver Jonathan Frantzen haar werk aanprees, groeide ze binnen no time uit tot een literaire hype. Haar uitgever gaf haar een voorschot van zes cijfers. Van nobody naar ‘Her Nellness’ –…
Ze is klein en tenger, maar zo strijdbaar als een (Tamil) tijger. De Indiase schrijfster Meena Kandasamy (1984) breekt het liefst met alle conventies, en het woord is daarbij haar wapen. Geen Bollywood Wie op basis van het omslag en de auteursnaam denkt dat De zigeunergodin een zoetsappige ‘Bollywoodroman’ is, komt bedrogen uit. Meena Kandasamy’s roman gaat over een waargebeurde…
Dat er een extremistisch tijdschrift bestaat over verbrandingen en onthoofdingen, en dat rijke Britten kelders van vier verdiepingen onder hun huis laten bouwen voor een privébioscoop of bowlingbaan – we staken gisteravond heel wat op tijdens het International Literature Festival Utrecht (ILFU). Het programma van de zaterdagavond van het ILFU was even rijkgeschakeerd als dat van de eerste avond. De…
Jan Gielkens heeft de Filter Vertaalprijs 2016 gewonnen voor zijn vertaling van De woorden van Grimm van Günter Grass. Met de prijs van tienduizend euro wordt de meest uitzonderlijke vertaalprestatie van het afgelopen jaar bekroond. De roman van Grass, die vorig jaar verscheen bij Meulenhoff, stelt hoge eisen aan de lezer en de vertaler, meende de jury. ‘Behendig laveert Gielkens…
Bezoekers vonden het ofwel ‘heel tof’, of ze vonden het ‘helemaal niks’ – de voordracht van PJ Harvey, de openingsact op het International Literature Festival Utrecht vanavond, riep totaal tegengestelde reacties op. Rockdiva PJ Harvey is niet alleen muzikant, maar ook beeldend kunstenaar en dichter. Op het ILFU, zoals het festival sinds dit jaar heet, droeg ze voor uit haar…
Betalingen geschieden via iDeal, Paypal, Creditcard, Bancontact of Automatische Incasso. Wilt u liever handmatig betalen, op basis van een factuur vooraf, rekenen we 10€ administratiekosten
*Alleen bij een jaarlidmaatschap of na 12 maandelijkse betalingen
Nederlands 
English (UK) 
Français
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.