Ik voelde nog nooit zoveel eenzaamheid en ruimte als bij My Private Odyssey

Homerus’ heldenepos Odyssee vertelt over de reis van Odysseus naar huis. Eeuwenlang heeft het verhaal over de wereld gezworven. Het waren telkens weer andere mensen die het hoorden of lazen. Het verhaal kreeg nieuwe kleuren, accenten, interpretaties, die Homerus niet had kunnen bedenken. En nu is er My Private Odyssey van Club Guy & Roni en tanzmainz.

Deze dans- en muziekproductie ziet Odysseus’ omzwervingen als een zoektocht naar jezelf, je eigen manier van leven. Hoe lang het verhaal ook bestaat, hoe vaak het ook verteld is, ook in deze voorstelling blijft het een verhaal waarin het spookt in nooit verkende uithoeken.

My Private Odyssey is een bedwelmende, inspirerende ervaring, die je het gevoel geeft in een onbegrensde ruimte rond te dwalen. Dans, muziek, decor, projecties, licht, kostuums en tekst slepen je deze wereld binnen.

Het vertrekpunt van de reis is verwoesting. Eeuwen geleden maakte het Griekse leger Troje met de grond gelijk. Tien jaar deed Odysseus vervolgens over de reis naar huis. Doden en liefhebben kleuren zijn reis. Odysseus verlangde naar zijn vrouw Penelope en zijn zoon Telemachus. Een ver gevecht is het reisdoel. Penelope wordt namelijk omringd door lovers, die hopen te kunnen profiteren van Odysseus’ afwezigheid.

Ook de weg die je moet afleggen om je eigen leven te kunnen leiden, begint bij verwoesting: het opgeven van al wat veilig en zeker was, het uitwissen van de neerslag die het woelige leven op je ziel heeft achtergelaten. Hoe lief en pril het ook lijkt, het kost pijn om een onbeschreven blad te zijn. Elk ijkpunt ben je kwijt. De reis naar huis is niet een simpel koerszetten naar het vertrouwde plekje dat je jaren geleden verliet. Het is een overgave in het hier en nu aan golven die nooit voorspelbaar zijn. De magnifieke tekst van Ko van den Bosch laat telkens onverwachtheden in het verhaal opdoemen. Pas als je een stap zet, ontstaat de weg die je moet gaan. Er is geen ‘waarvandaan’ en geen ‘waarheen’. Alleen een ‘hier’ of ‘daar’. Er is niets over en toch moet je met overtuiging de reis naar jezelf voortzetten. ‘Ik tel de dagen tot mijn terugkeer op de vingers die ik kwijtgeraakt ben.’

[Tweet “De magnifieke tekst van Ko van den Bosch laat telkens onverwachtheden in het verhaal opdoemen.”]

In My Private Odyssey drijven de antieke held en zijn metgezellen in de wijde leegte die muziek en toneelbeeld suggereren. Het toneelbeeld is prachtig. Lichtbundels projecteren telkens verschuivende en veranderende figuren op de wand. De lichtbanen schieten zichtbaar door de mistige ruimte. Ze zijn als de stralen waarmee zeevarenden radiocontact zoeken met het oneindig verre thuis. De gesproken woorden zwerven rond. Het is of bij ieder woord, iedere constatering de ruimte wordt afgetast naar nieuwe betekenis.

Je weet niet meer wat echt is in deze leegte. Vertrouwde contouren ontbreken. Of zijn ze er toch? Maar zijn ze wel echt?

De muziek van componist David Dramm draagt er flink toe bij alle houvast weg te trekken. De ijle soundscape met live viool-, fluit- en pianospel door Tomoko Mukaiyama, Monica Germino en Anne La Berge, roept een sfeer zonder horizon op, om op een volgend moment als een pikkende vogel toe te slaan, of te verbrokkelen, of ineens te tintelen in een onwaarschijnlijk lieflijk pianodeuntje.

De dansers gaan gepassioneerd in de lotgevallen op. Eenzaamheid en samen zwerven. Worstelen met de golven en zelf grillig als golven worden. Ze balanceren tussen kracht en overgave, tussen verovering en weerloos ondergaan wat op ze afkomt. De Japanse zang van pianiste en componiste Tomoko Mukaiyama glimt hierin als een bedrieglijke parel, ijzingwekkend aanlokkelijk, maar onverstaanbaar.

Odysseus komt met verhalen thuis. Hij heeft zijn vrouw terug en zou volgens de overlevering de lovers van Penelope moeten doden. Maar in deze voorstelling doet hij dat niet. Anders zou hij andermans verhaal volgen, niet dat van hemzelf.

My Private Odyssey is een indrukwekkend onderdeel van CaDance 2015. Zoals festivals en theaters steeds meer doen, biedt ook CaDance een verdiepingsprogramma aan naast de voorstellingen. In dit geval is ervoor gekozen Benno Tempel, directeur van het Haagse Gemeentemuseum, iets te laten vertellen over Mondriaan en de weg die deze ging om de kern van zijn kunst te ontdekken. Een uitstekende keuze. Niet letterlijk een college over de Odyssee of over Guy & Roni, maar een verhaal waarin het thema, de reis naar de kern van jezelf, een extra dimensie krijgt.