Ga naar de inhoud

Vincent van Gogh eindelijk lid van kunstenaarsgroep

In dit Van Gogh-jaar is de schilder onderdeel geworden van een echte groep, een kunstenaarsgemeenschap, iets wat hem tijdens zijn leven nooit gelukt is. Met de expositie ‘When I Give Myself, I give Myself’ verbindt het Van Gogh Museum 23 hedendaagse kunstenaars aan de eenzame Van Gogh, die tijdens zijn leven nauwelijks vrienden had en maar één schilderij verkocht. De verbinding leggen de kunstenaars via de brieven van Vincent en niet via zijn werk. Toonaangevende mensen als Anish Kapoor, Jan Fabre en Job Koelewijn kunnen zo hun eigen visie op Van Gogh geven, en die gaat nu eens niet over de zonnebloemen of het wereldberoemde ophaalbruggetje, maar over de twijfels, dromen en ambities die de schilder optekende in zijn brieven.

Deze dankzij het Van Gogh Museum, met steun van de BankGiro Loterij in het leven geroepen virtuele kunstenaarsgemeenschap die Van Gogh in het echt nooit had, levert spannende interacties op. Postume gesprekken met de legendarische kunstenaar, uitgevoerd in beelden die Van Gogh zelf nooit had kunnen dromen.

Zo is Job Koelewijn misschien niet de meest voor de hand liggende kunstenaar als je aan Van Gogh denkt. Zouden ze vrienden kunnen zijn geweest? Beiden hielden van boeken en worstel(d)en met hun protestantse achtergrond. Volgens Vincent was een schilder niet verplicht alleen te schilderen: hij moest zich ook verdiepen in het leven. Het werk van Job Koelewijn bestaat uit een boekenrek waarop onder meer de gebundelde brieven van Van Gogh liggen. Op ieder boek ligt een stapeltje cassettebandjes. Iedere dag leest Job Koelewijn 45 minuten lang hardop hieruit voor, en neemt dit op. ‘Het woord wordt vlees,’ zoals Koelewijn het zelf zegt, ‘of eigenlijk een cassettebandje.’

Job Koelewijn - Relief 6 jan 2012 tot 27 nov 2014 - 200x140x25cm Boeken en cassetebandjes
Job Koelewijn – Relief 6 jan 2012 tot 27 nov 2014 – 200x140x25cm Boeken en cassetebandjes
Job Koelewijn - Relief 6 jan 2012 tot 27 nov 2014 - 200x140x25cm Boeken en cassetebandjes (detail)
Job Koelewijn – Relief 6 jan 2012 tot 27 nov 2014 – 200x140x25cm Boeken en cassetebandjes (detail)

Bij Jan Fabre zie je de andere zijde van het geloof van Van Gogh: de dood. Vincent omarmde in zijn schilderijen de schoonheid van het leven, maar tegelijkertijd was hij zich bewust van de sterfelijkheid. Hij schilderde niet voor niets zo veel.

Jan Fabre - Doodshoofd met verfkwast (Rund & Synthetisch haar & Eekhoorn - Geit) - Schilderen van juweelkever, polymeer, hout en dierenhaar of synthetisch haar
Jan Fabre – Doodshoofd met verfkwast (Rund & Synthetisch haar & Eekhoorn – Geit) – Schilderen van juweelkever, polymeer, hout en dierenhaar of synthetisch haar

Van Gogh wist ook dat hij vooral véél moest schilderen. Niet alle werken konden immers even goed zijn, er moesten er ook mislukken. Hij probeerde dingen uit en nam risico’s. ‘Soms komt er iets uit de lucht vallen dat boven je eigen capaciteiten uitsteekt,’ zegt ook Michael Borremans over zijn eigen werk. ‘Dat is voor mij een belangrijke factor in het ontstaan van schilderijen.’

Michael Borremans - The Invader - 42x53cm Olieverf op doek
Michael Borremans – The Invader – 42x53cm Olieverf op doek

Navid Nuur probeert de mythe van Van Gogh weg te schilderen door typische Van Gogh penseelstreken over te nemen in een donkergroene kleur, waaruit de voorstelling helemaal verdwenen is. Is het dan een werk van Van Gogh of van Navid Nuur?

Navid Nuur - I wish they would only take me the way I am - 210x170cm Olieverf op doek
Navid Nuur – I wish they would only take me the way I am – 210x170cm Olieverf op doek

Hieronder een selectie uit een aantal andere reacties:

Anish Kapoor - Monochrome (Grey) 98x90x47cm Hars en verf
Anish Kapoor – Monochrome (Grey) 98x90x47cm Hars en verf
Christian Jankowski - Neue Malerei (Van GoghII) - Olieverf op doek
Christian Jankowski – Neue Malerei (Van GoghII) – Olieverf op doek
Constant Dullaart - Hennifer in Pradise, CS6 Filter series (Halftone Circle) - 80x120cm Archivaal lenticulaire prints
Constant Dullaart – Jennifer in Pradise, CS6 Filter series (Halftone Circle) – 80x120cm Archivaal lenticulaire prints
Eylem Aladogan - Whatever the Mind Believes - 40x50cm Kleurpotlood en stift op papier
Eylem Aladogan – Whatever the Mind Believes – 40x50cm Kleurpotlood en stift op papier
Gabriel Lester - Schelpenscheppers - 70x110cm, 5,34minuten Video
Gabriel Lester – Schelpenscheppers – 70x110cm, 5,34minuten Video
Maria Barnas - A Brief History of Fame - Sportprijzen, polyurethaanlak en epoxyhars
Maria Barnas – A Brief History of Fame – Sportprijzen, polyurethaanlak en epoxyhars
Rory Pilgrim - Radical! Radical! - 60cm doorsnede Gekleurd glas
Rory Pilgrim – Radical! Radical! – 60cm doorsnede Gekleurd glas
Ryan Gander - Set Out Your Stall - 218x170cm 135 verliezende krasloten met ruimte voor de winnende kaarten waarop geldprijzen zijn gevallen
Ryan Gander – Set Out Your Stall – 218x170cm 135 verliezende krasloten met ruimte voor de winnende kaarten waarop geldprijzen zijn gevallen
Simon van Til - Untitled - 10x13cm Zilvergelatinedruk op barietpapier (detail)
Simon van Til – Untitled – 10x13cm Zilvergelatinedruk op barietpapier (detail)
Wouter Venema - One to One - 300x400cm Kleurpotlood op muur
Wouter Venema – One to One – 300x400cm Kleurpotlood op muur
Wouter Venema - One to One - 300x400cm Kleurpotlood op muur (detail)
Wouter Venema – One to One – 300x400cm Kleurpotlood op muur (detail)

De invloed van Van Gogh is misschien niet direct bij alle 23 kunstenaars even zichtbaar, maar na enige duiding wel begrijpelijk. When I Give Myself, I Give Myself toont aan dat zijn stijl meer omvat dan enkel die helder gekleurde vegen olieverf op doek. Vincents droom van zijn eigen kunstenaarsgemeenschap is waarschijnlijk niet wat hij ervan verwacht had, maar zijn werk zal ook voor toekomstige generaties nog een bron van inspiratie zijn. En dat kan tot soms verrassende resultaten leiden.

De tentoonstelling When I Give Myself, I Give Myself is nog tot en met 17 januari 2016 te bezoeken bij het Vincent Van Gogh Museum te Amsterdam.

Niek Hendrix

Niek Hendrix is hedendaags beeldend kunstenaar en schrijver/oprichter van het webmagazine Lost Painters. Daarnaast wordt hij met enige regelmaat gevraagd als curator, gastdocent, spreker over kunst en is een van de mede-oprichters van het kunstinitiatief Park in Tilburg.View Author posts

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Maanden
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Jaar
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Jaar
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
nl_NLNederlands