Pierre Audi is de bedenker van de eerste editie van het Opera Forward Festival – kortom OFF – die in het kader van De Nationale Opera en diens vijftigjarige jubileum voor het eerst aan het publiek gepresenteerd wordt. Opera als kunst der bezieling is de dragende gedachte achter de tien dagen durende festiviteiten.
De School
Tijdens de Pre Launch OFF op zondag 13 maart in De School in Amsterdam, in een ruimte die je niet meteen met de glamoureuze operawereld associeert, zat het publiek door gebrek aan stoelen op zeer lage schoolbanken. Op het podium werden haastig de highlights van de tiendaagse aangekondigd. Haastig omdat er zo veel te beleven is.
Als beloning voor tweeënhalf uur ongemakkelijk zitten, kreeg het publiek smakelijke voorproefjes van live muziek, zang en gesprekken met de makers, die een indruk gaven van het gevarieerd geprogrammeerde festival. Werken uit de achttiende eeuw staan naast de nieuwste wereldpremières, de lezingen en seminars gaan niet alleen over de toekomst van de operavorm maar ook over zang, componeren en het maken van muziektheater met de focus op jong talent. Er zijn grote namen genoemd, zoals de Finse componiste Kaija Saariaho, de regisseur Peter Sellars, de Nederlandse componist Michel van de Aa en de wereldberoemde beeldend kunstenaar Julie Mehretu. De laatste was zelfs aanwezig bij het gesprek over de festivalopening Only the Sound Remains van Saariaho samen met o.a. de Amerikaanse bariton Davone Tines en de Amerikaanse primaballerina Nora Kimball-Mentzos.
Toekomst
Uit de gesprekken bleek dat de kunstvorm opera zindert van de actuele thema’s en dat net als de tijd en de mensen ook de operawereld verandert. Na meer dan vierhonderd jaar leeft naast het actualiseren van oude meesters ook een sterke behoefte om nieuwe visies, nieuwe mogelijkheden te ontdekken en een nieuw – lees jonger – publiek voor de opera te veroveren. Compassie, dromen en boven alles creativiteit zijn van alle tijden, dus ook van de toekomst. Communicatie en spiegeling schuiven in de ondernemingen van vooral jonge kunstenaars naar voren. Alsof de tijd eist van het publiek zich af te vragen: wie ben ik echt en wat doe ik hier? Om een antwoord op deze vragen te horen sprak ik na afloop met drie vandaag aanwezige kunstenaars.
Thanasis Deligianis is een jonge Griekse componist die sinds acht jaar in Nederland woont. Woensdag 16 maart treedt hij op met zijn nieuwste stuk, dat een samenwerkingeffect is van muziek, zang en dans ofwel beweging. ‘Mijn stuk is nog steeds niet klaar, het moet nog groeien maar waar ik op dit moment aan werk is een interactieve uitvoering. Ik draai de structuur om en word luisteraar en het publiek wordt actief in een soort muziektheater betrokken.’ Deligianis experimenteert met een nieuw vorm, het gaat hem erom muziek individueel en op een eigen manier te begrijpen. De expressie die creatief wordt omgezet is voor hem de leidende factor.
Davone Tines, basbariton, kwam nog tijdens zijn studie aan de New Yorkse Julliard School met Peter Sellars in aanraking. Vandaar dat de regisseur hem drie jaar geleden voor deze rol in Kaija Saariaho’s nieuwste opera vroeg. ‘Deze productie is vanaf dag één een unieke ervaring. Ik was eigenlijk met Mattheuw Aucoin’s bezig toen Peter me benaderde. Het kwam onverwacht en zoals altijd bij Peter ging het om een ongewone productie. Bij het proef-zingen koos ik voor een “operatic” stuk, dat betekent dat ik een popachtig lied zong, waarin ik al mijn stemmogelijkheden kon tonen. Het was precies wat Peter zocht. De opera is een tweemansvoorstelling waar ik naast de grote Philippe Jaroussky mag zingen. Een grote eer voor mij. De partijen zijn door Saariaho speciaal voor onze stemmen geschreven. Geweldige ervaring! Ik vind ook dat in deze opera de schoonheid van het gewone de mens in al zijn srtuggeling in ordinary things op een creatieve manier spiegelt. Het publiek komt in Only the sound remains naar zichzelf kijken, dat kan voor de luisteraar een adembenemend avontuur zijn.’
Julie Mehretu, beeldend kunstenaar, heeft het meteen over een dreamteam. Zonder kennis van opera, muziek of scenario maakte ze het decorontwerp voor Saariaho’s première. ‘Tijdens mijn werk heb ik me door het libretto, de woorden laten inspireren, de muziek bestond nog niet, toch bleef ik dicht bij mijzelf en heb niet echt aan een operadecor gedacht. Ik ben erg benieuwd hoe mensen op mijn abstracte beelden zullen reageren. Het is een verschil of je in het museum een paar minuten voor een beeld staat en zelf kiest wanneer je met kijken stopt of dat je in de zaal zit en driekwartier lang naar een beeld staart waarbij muziek en dans proberen je af te leiden. Ik zie het als een kans om erachter te komen wat dat oplevert, hoe gaat de kijker dat zal beleven in verband met de abstractie van het beeld. ’
De boodschap voor de operaliefhebbers is duidelijk: open je hart en laat je op een andere manier prikkelen. Een moderne opera is geboren!
Nederlands 
English (UK) 
Français 
