Actualiteit ingehaald door verleden (filmtip)

Eind 2006 leerde ik de Nederlandse filmmaker Sander Francken kennen. Voor de Groene Amsterdammer had ik zijn film Dealing and wheeling in small arms bekeken. Daarna zocht ik hem op in zijn werkruimte voor een interview. Dat gesprek herinner ik me nog goed: scherper dan vele andere interviews. Het ergste wat je immers kan overkomen is een zwerm PR-mensen die volcontinu om je heen zoemen. Zoek de kunstenaar zoveel mogelijk op in zijn atelier luidt sindsdien mijn devies, hoewel ik onlangs een interviewtje deed via Skype. Dat dus nooit meer, na al die jaren heeft Skype nog steeds zijn technische shit niet together. Gelukkig was de muzikant zo vriendelijk en snel om mij per mail te beantwoorden en kwam het alsnog goed.

Ik dwaal af. De film van Francken kwam destijds hard binnen, zo hard dat ik nu nog steeds bepaalde beeldsequenties ervan scherp herinner. Dit lijkt me overigens een goede indicatie dat er sprake is van een geslaagde film. Franckens wapenhandelfilm bewijst dat veel wereldleed rechtstreeks te maken heeft met de internationale economie van ellende. Typisch een onderwerp dat vroeger vooral werd besproken in obscure linkse blaadjes. Dealing and wheeling in small arms maakt, net als het verwante Darwin’s Nightmare van Hubert Sauper en de fictiefilm-gebaseerd-op-feiten Lord of War (met Nicholas Cage), een visueel en emotioneel overtuigende zaak. Wapenhandel is misschien wel het allerbelangrijkste mechanisme achter mondiale ellende. Volg de geldstromen: het is veel profijtelijker om conflicten in gang te zetten en te laten continueren dan ze op te lossen. Vrede is een dure hobby.

Lef

Francken toog met zijn film naar Brussel om aldaar in het Europees Parlement de film te vertonen voor experts. Een filmmaker met lef, die niet ergens zijn camera aanzet, visueel wat bij elkaar graait en er vandoor gaat voor de eeuwige roem in het veilige eigen land. Helaas bewees de sessie met de deskundigen precies wat Francken in zijn film laat zien: we weten allang wat er speelt en wat de belangen zijn. Namen en nummers zijn onder experts genoegzaam bekend. Maar door het steeds onder experts te laten bespreken (waarna men over gaat tot de orde van de dag) verandert er niets. Het is simpelweg veel te lucratief en je kan vroom roepen dat wapenhandel Echt Heel Erg is, maar uiteindelijk zul je in Europa (een van de grootste wapenproducenten ter wereld) fabrieken moeten sluiten en werkgelegenheid moeten opofferen. Dat willen we niet.

Wegens actualiteit gerestaureerd

De aanleiding van dit stukje is overigens helemaal niet die wapenhandelfilm uit 2007, maar nog een veel oudere film van Francken. Naar ik hoop en verwacht ook de moeite waard. Want op zondag 12 maart (14:00u) zal het altijd fijne LAB 111 [hints]het voormalige Pathologisch Anatomisch Laboratorium op het WG-Terrein in Amsterdam[/hints] een eenmalige screening doen van Franckens film uit 1983 DE OPLOSSING? Ik heb de film nog niet gezien, maar de motivatie om deze film opnieuw te vertonen resoneert met mijn eigen zorgen. Ook Francken maakt zich zorgen over opkomend racisme, het onderwerp van deze vroege film uit zijn oeuvre. ‘Wegens actualiteit gerestaureerd’ las ik in de aankondiging. Heel benieuwd!