Liesbeth Zegveld, Zomergast Vol Liefde, gaf een les in geniale vertelkunst

Het beste verhaal vertel je door je publiek vanaf het begin op het puntje van de stoel te zetten. Liesbeth Zegveld wist aan de hand van goed gekozen fragmenten een verhaal op te bouwen waarbij de climax iedereen verbijsterde. Zelfs de uitstekend voorbereide Margriet van der Linden zat op het moment suprême met ogen als schotels en de kin op de borst gezakt te luisteren. Fabuleuze televisie en een prachtige comeback van het longform interviewprogramma dat door veel mensen ten dode was opgegeven. 

Waren het de Olympische Spelen die roet in het eten gooiden? Kijkersmoeheid, een boycot van Theo Maassenfans, of teleurgestelde Adriaan van Dis-aanhangers? In ieder geval was er opeens veel te doen over het vaste programma voor ‘ons soort mensen’ en de mensen die daar graag op afgeven. Zomergasten zou op zijn, en de noodoplossing met wisselende interviewers was het laatste zetje dat het nodig had. Immers, Zomergasten was ook een soort sport: één interviewer, die zes weken lang elke keer een andere gast moest ontleden voor een kritisch publiek dat daarna graag uren napraat over het gebodene.

250 kijkers

Ik heb niet alle afleveringen gezien, want kijkcijfertechnisch zat ik elders. Toen Joris Luyendijk zijn zeven vinkjes in de strijd gooide voor een verhaal met de Palestijnse fotograaf Sakir Khader zat ik met 250 mensen in de Bossche Verkadefabriek diep onder de indruk te zijn van de Libanese danser en choreograaf Omar Rajeh. Op Theaterfestival Boulevard maakte hij een onvergetelijke voorstelling over de onmogelijkheid van kunst in een tot op het bot verdeelde stad. 

Tijdens de Zomergastenavond van Janine Abbring met Garrie van Pinxteren las ik met een aantal vrienden een toneeltekst van Hala Moughedine, niet helemaal toevallig ook afkomstig uit Libanon, een land dat een rijke culturele traditie heeft.

Dus was er zondag 18 augustus tijd voor Liesbeth Zegveld en Margriet van der Linden. En Liesbeth, geroemd en gehaat vanwege haar verdediging van slachtoffers van genocidaal geweld, helaas ook gepleegd of mogelijk gemaakt door Nederlandse politici en militairen, had een waanzinnig verhaal voor ons klaar. Dat verhaal ging natuurlijk over haar werk, maar uiteindelijk ging het over haar vrijheid als vrouw. 

Clint Eastwood

Die openbaring kwam tegen half elf, na twee memorabele uren waarin ze perfect duidelijk had gemaakt hoe betrokken ze is, en hoe noodzakelijk haar werk. Margriet van der Linden, tot dan toe een prettige gesprekspartner en uitstekend voorbereide interviewer, kondigde een speelfilmfragment aan uit ‘The Bridges of Madison County’, het prachtige liefdesverhaal met hoofdrollen voor Meryl Streep en Clint Eastwood. Van der Linden leek het als een grappig zijpad te zien, maar Zegveld reageerde met een zucht.

Wat volgde is het soort bekentenis van een lang bewaard geheim waar menig volger van Zomergasten al die uitzendingen naar verlangt. Maar deze ontboezeming, waarin Zegveld plotseling loskwam als een superverliefd mens, iemand die vrijheid had gevonden na een leven wat zich keurig voorspelbaar leek te voltrekken, was van een kracht die ik al die jaren nog nooit heb meegemaakt. 

Margriet van der Linden was oprecht verbijsterd over de onthulling dat Zegveld een nieuwe allesverzengende liefde had gevonden, waarvoor ze man en kinderen had verlaten, en die haar nu dolgelukkig had gemaakt. 

Levensveranderend

Alles was opeens helemaal anders. Er volgde nog een fragment waarin de VN-rechtbank een laatste waarschuwing uitsprak aan de regering van Israël. Ze reageerde vol woede, maar gelaten op wat ze toch zag als een nederlaag van de internationale rechtsorde. En die gelatenheid werd gevolgd door een fragment uit Good Luck To You, Leo Grande, waarin Emma Thompson een middelbare vrouw speelt die haar hele leven nog geen orgasme heeft gehad, iets wat ze bekend heeft aan een gigolo die ze voor een nacht heeft uitgenodigd.

Zegveld hintte hiermee op een seksuele bevrijding die haar was overkomen, en die haar een andere kijk op haar leven had gegeven. Misschien ook met wat minder hard werken, zo leek het. ‘Wat gebeurt er als we allemaal doen waar we zin in hebben?’ vroeg Zegveld eerder die avond, na een fragment uit Fanny en Alexander. “Stort de economie dan in? Ik denk dat dat wel meevalt. Maar dan moet je wel eerst weten wat je wil.” 

Het verhaal was rond. De bevlogen advocate heeft een keuze gemaakt. Margriet van der Linden wenste haar gast ‘veel orgasmes’ toe. Dit hoogtepunt van deze serie Zomergasten geeft daar alle aanleiding toe. 

Blijft de vraag: hoe zou deze aflevering gelopen zijn met Theo Maassen als host? Gelukkig zullen we dat nooit weten. In #Zomergasten 2023#6 stelde de gast, Alida Dors, de beste vragen. ACTUEEL – Cultuurpers

Bekijk de aflevering zelf.