Bloedeloze Baroque Revisited #HF15

Na een uur keek ik op mijn horloge – er bleken amper 10 minuten verstreken. Op papier zag het programma Baroque Revisited van Solistenensemble Kaleidoskop in het Muziekgebouw aan ’t IJ op 18 juni er spannend uit. Werken van componisten uit de Barok worden door de Duitse componiste Sarah Nemtsov (1980) tot één geheel gesmeed, verweven met moderne klanken en in een ruimtelijke setting geplaatst. De praktijk bleek weerbarstiger en de uitkomst was van een dodelijke saaiheid.

Mooi dat jonge mensen proberen een nieuwe concertvorm te ontwikkelen, maar dit vergt creativiteit en alles staat of valt met een goede uitvoering. Aan beide schortte het helaas. Het gestoei met flikkerende lampjes, het geloop over het podium en door de zaal en de combinatie met elektronica ten spijt, wilde de voorstelling maar niet dynamisch worden. Dat we moesten wachten tot een gesprongen snaar in het klavecimbel vervangen was, bleek achteraf bezien een omineuze voorbode.

Oud botst op nieuw

Het concert opende sfeervol. Op een verduisterd podium druppelen de musici langzaam binnen en stellen zich afwachtend ter linkerzijde op. De spanning zakt echter weg zodra een prominent midden op het podium geplaatste luidspreker modderige klavecimbelklanken uit begint te stoten, doorsneden met technische ‘storingen’. Wanneer klaveciniste Elina Albach zich in het betoog mengt, komt de box langzaam tot zwijgen en gaan ook de strijkers meespelen. Theorie: oud botst op nieuw, verrassend! Praktijk: slaapverwekkend, met plichtmatige interpretaties, krasserige en geregeld zelfs onzuivere strijkersklanken.

Ook hierna gaat de anderhalf uur durende voorstelling maar niet vlammen, ook al doen de musici hun best. Ze lopen wat af, dragen lampjes rond, bevestigen stroboscopen aan de wanden van de Grote Zaal, krassen met hun stokken over snaren en muziekstandaards en produceren akelig piepende geluiden met plakken tempex. De melodielijnen van barokmeesters als Bach en Muffat worden stevig uitgerekt met eindeloze tremoli, verbogen met ‘valse’ glissandi, of vervormd tot een woeste kakofonie van ‘moderne’ klanken in een soort free jazz stijl. Theorie: vervreemdend! Praktijk: gezocht en bloedeloos.

Kaleidoskop wil een laboratorium zijn voor ‘theatrale en muzikale ideeën’; oude en nieuwe muziek ‘op een originele manier over het voetlicht brengen’; een ontmoetingsplaats zijn ‘voor theorie en praktijk’. De musici zijn van goede wil, maar je zou hun een paar stevige workshops gunnen bij het Festival Oude Muziek en de Ligeti Academie, om te leren het papieren format van de theorie in de praktijk tot leven te wekken.