Jeroen Spitzenberger laat New Rotterdam Jazz Orchestra schitteren Zo typisch Rotterdams is deze voorstelling, gewoon goed, door de ruimte die de gelauwerde acteur gunt aan een nogal onbekend elfkoppig mannenorkest.
Wekenlang kijken we met genoegen naar Spitzenberger als Tim in de uitstekende tv-serie Oogappels, net als we bij diezelfde NPO intens genoten van Het Jaar van Fortuyn waarin hij (ook) met Ramsey Nasr een van de beste Nederlandse series maakte.
Sinds Spitzenberger in 2015 het Nationale Toneel verliet, kan hij zich ten volle storten op gevarieerde producties. Het is fijn om naar Spitzenberger te kijken en luisteren, met die wat nonchalante, gewone mimiek, mooie glimlach en prachtige stem.
Kind gestorven, vrouw overleden
Zo ook in Memento Mori, dat Spitzenberger maakt vanuit zijn fascinatie met de dood: hartaanvallen velden zijn opa op zijn 52ste, zijn moeder al op 55-jarige leeftijd. Ergens in de publiciteit passeerde nog dat de dood een groot taboe is, maar dat is natuurlijk niet zo; in de kunst is de dood als thema zo oud als het leven, en heden ten dage tonen talloze tijdschriften, documentaires, tv-series (De Kist) en blogs het naderende van personen of net ervaren levenseinde van dierbaren in vaak al haar rauwheid.
Op toneel verwerkt Jeroen de dood door een hartstilstand van zijn vrouw Elisabeth, die nog dag en nacht worstelde met het overlijden van hun nog jonge kind Elsje; waar de vader overheen is. Wel vraagt hij zich vertwijfeld af of hij de dood van zijn geliefde Elisabeth had kunnen voorkomen. Hij laat haar laatste minuten keer op keer passeren met een stopwatch bij de hand, en gaat te rade bij een arts.
Vervolgens neemt hij zijn eigen sterfelijkheid onder de loep, gaat in de kist liggen, laat zich uitgeleide doen door de muzikanten die, heel humoristisch, wat cliché laatste woorden prevelen. Spitzenberger oefent, om het plat te zeggen, alvast zijn eigen heengaan, afwisselend zwaarmoedig en lichtvoetig.
Fantastisch orkest
Dit is de eerste eigen toneeltekst van Jeroen Spitzenberger. Laat ik daar, als mede-Rotterdammer, niet moeilijk over doen: die tekst heeft niet zo bar veel om het lijf, is laag-bij-de-gronds of gewoon als Rotterdammers nu eenmaal zijn. Sprankelend of verrassend wil de woordenstroom niet worden.
Dat zou natuurlijk een probleem zijn en reden voor een niet zo beste voorstelling. Maar het tegendeel is het geval: de tekst doet er niet zo heel veel toe omdat Spitzenberger een perfect ensemble vormt met het New Rotterdam Jazz Orchestra, zo bleek bij de première in De Doelen gisteren.
Dit elfkoppige mannengezelschap speelt de sterren van de hemel. En Spitzenberger geeft hun daar alle ruimte voor, trekt zich eenvoudig terug om blazers en gitarist een voor een de tijd te geven voor hun vaak geweldige solo’s. Het arrangement is even schitterend als passend. Deze verrassende, goed gevonden samenwerking smaakt naar meer.
Zo swingt Memento Mori van Jeroen Spitzenberger de pan uit, als onvergetelijke prachtige ode aan het leven. We mogen nog meedoen…
Good to know*) Memento Mori from Theaterbureau De Mannen is nog te zien tot 11 december in 11 theaters in het hele land. De teaser staat online.
English (UK) 
Nederlands 
Français 
