De muziekcritici waren onverminderd enthousiast. En zelfs operaliefhebbers kwamen, zagen en waren tevreden. Natuurlijk was er het koor van monumenten, aangevoerd door een Vlaamse antiquiteit, dat Maria Calllas zeventig jaar geleden beter vond, maar de leden vormen slechts de noodzakelijke minderheid die nodig is bij zoiets ongehoords als AUS LICHT, het Magnum opus van het 72ste Holland Festival.
Vooraf leek me dat hele Stockhausen-gebeuren vooral iets voor de ingewijden in de geheimen van de moderne, abstracte muziek. Een viering vol piep en knor voor oude knarren. Wat had ik er, als kind van de jaren zeventig opgegroeid met Bowie, Waits, Eno en consorten, te zoeken? Natuurlijk, in de voorpubliciteit werd Stockhausen steevast aangeduid als grote inspirator voor precies mijn idolen, maar als ik zocht naar bewijzen, trof ik steeds dezelfde paar quotes van popmusici die wel vaker iets roepen, en marketeers die graag zulke quotes inzetten.
Over de longen
Gewapend met het nodige cynisme begon ik dus aan mijn driedaagse. Ik had me voorgenomen het hele pakket AUS LICHT in een keer te inhaleren. Over de longen, onverdund. En dat terwijl ik heel slecht tegen operastemmen kan, gewend als ik ben aan het microfoonfluisteren van Chet Baker, Tom Waits, Brian Eno en David Bowie in zijn mooiste werken.
Helaas moet ik toegeven dat na een tiental minuten mijn weerstand gebroken was. Hier hoorde ik wat ik in al die interviews en voorbeschouwingen niet gelezen had: puur spelplezier, muziek op de meest vrijgevochten manier denkbaar bedacht, geschreven en uitgevoerd. Hier hoorde ik niet de perfectionist Stockhausen, de megalomane muziekvernieuwer die even goed verdeeldheid zaaide als de handen op elkaar bracht. Ik hoorde alleen nog de soundtrack van de twintigste eeuw. Perfect uitgevoerd, in al zijn extremiteit, van snelweg tot vliegtuig tot Warzawa, tot – inderdaad – Björk.
Sense of doubt
Alle Berlijnse jaren van mijn held Bowie kwamen langs, maar dan in de oerversie. Tijdens dag twee zag ik de grote inspiratie voor het fenomeen Rammstein, en hoorde ik hemelse kinderstemmen zo lang zo goed de tonen vinden die net tegen het aangename aanhingen, dat ik op een andere planeet terecht kwam. Hoe dan ook: het kan moeilijk anders wanneer je de hele dag doorbrengt in de soundscapes die het geluidsdecor vormen van alle grote science fiction van de vorige eeuw.
En dan moesten de helikopters nog komen, en dat duet tussen een prachtige zangeres en een trompet, en die Elton John die rechtstreeks uit de hel kwam afgedaald. Of die oorlog… of…
Ben ik overdonderd? Natuurlijk. Maar dit was een gebeuren dat in al zijn intensiteit precies bewijst waarom er een festival bestaat als het Holland Festival. Hiervoor kwamen mensen uit de hele wereld naar Amsterdam, en ze werden niet teleurgesteld. De show was overdonderend, de techniek vlekkeloos, op wat irritante latency bij de videobeelden op dag drie na, de Gashouder op het Westergasfabrieksterrein de locatie waar je nog lang van blijft dromen. Gelukkig zij die het meemaakten.
L'année prochaine encore ?
Français 
Nederlands 
English (UK) 
