Hartstochtelijk betoog tegen Arabische schaamtecultuur #wu13

De Libanese schrijfster Hanaan as-Sjaikh (Beiroet, Libanon, 1945) opende donderdag 17 januari Wrtiters Unlimited met een vlammend betoog tegen de Arabische schaamtecultuur. Deze is volgens de schrijfster wier boeken Het verhaal van Zahra, Vrouwen tussen hemel en zand, Beiroet blues en Alleen in Londen in het Nederlands zijn vertaald, zo diep in de samenleving verankerd dat familierelaties en vriendschappen er constant door onder druk staan. Ze geeft een voorbeeld:

…’de vriend van mijn broer [was] redacteur bij een literaire bijlage in Koeweit. Nadat ik een bundel korte verhalen had gepubliceerd stuurde hij me een brief waarin hij schreef: “Hoe schandelijk, weet maar dat ik vanaf nu geen woord meer van je zal lezen. PS. Je boek heb ik in de vuilnisbak gegooid!”

Waar hij zich zo over opwond was de volgende passage in een van de verhaaltjes: “Ik hoorde hoe de mannen in mijn familie zich uitsloofden en deden wie de meeste en de hardste scheten kon laten.” ‘…

Volgens haar wijkt de schaamtecultuur af van die in andere delen van de wereld: ‘Schaamte kent geen grenzen of landen; het bestaat overal, in Brazilië en in de V.S., in India en in China, in Europa en Japan en in Afrika. Het enige verschil tussen onze schaamte en hun schaamte is dat de onze zich niet goed kenbaar durft te maken, om zichzelf open te stellen voor dialoog en voor verandering en ontwikkeling.’

Ze gaat zelfs nog een stapje verder, en stelt: ‘We voelen schaamte omdat we racisten zijn, zoals ook blijkt uit onze literatuur.’

De schrijfster wier boeken in 28 talen zijn vertaald verbaast zich over de schoonheid van de Arabische kunst in Andalusië en hoopt op een terugkeer naar die waarden, toen de Arabische wereld voorop liep in kunst, literatuur en wetenschap. Maar daarvoor moet volgens haar eerst de tirannie in eigen land bestreden worden: ‘Ja, schrijf en schrijf wat tirannen zouden willen dat u uitwist! Schrijf en schrijf ongeacht of fundamentalisten u een plaats in de hel beloven! Schrijf meer om de vijand van vrijheid de tijd niet te geven om adem te halen!’