‘Al depressief als de sateh op is.’ Lineke Rijxman over ‘De Freudjes’ van Mugmetdegoudentand.

Update: voorstelling De Freudjes is voorlopig uitgesteld, tot waarschijnlijk later dit jaar.

‘Ik vind het theater. Psychoanalyse is een theatraal gegeven.’ Lineke Rijxman is gefascineerd door psychiaters. Niet omdat ze er zelf de deur plat loopt, maar omdat psychiatrie een dankbaar gegeven is voor iemand die toneel maakt. Daarom moest het er eens van komen: een stuk over Freud. Maar dan niet over Sigmund zelf, of over zijn familie. Het stuk “De Freudjes (Geen Familie)” gaat over drie zusjes in het van pillen en afkortingen overlopende drukke leven van vandaag. ‘We praten zo makkelijk over depressies. Je zegt al dat je depressief wordt als de kipsaté bij de slager op is.’

Rijxman regisseert de voorstelling, maar speelt er ook in mee. Naast Marleen Scholten en Raymonde de Kuyper. De tekst is geschreven door Joan Nederlof, sinds jaar en dag de drijvende kracht achter Mugmetdegoudentand. Series als TV7 en Hertenkamp kwamen uit haar koker. Televisie die anders was, omdat er met mooie combi van ernst en spot gespeeld werd, waardoor het vaak om te lachen, maar nooit flauw was.

Lineke Rijxman, die vóór ze bij de Mug kwam jarenlang speelde bij het prestigieuze gezelschap Toneelgroep Amsterdam, heeft een buitengewoon sterke uitstraling. Ze is een van die begaafde actrices die met een enkele oogopslag een hele wereld aan verhalen kan ontsluiten. Dat talent maakte haar in kringen van toneelliefhebbers vooral bekend als actrice voor tragische, of serieuze rollen, van nogal eens gekwelde, militante vrouwen. In stukken van De Mug kan ze zich van een heel andere kant laten zien, met verrassende gevolgen. Ze speelde bijvoorbeeld een keer een verwende kleuter, zonder ook maar één keer te doen alsof ze een kind was. Een paar jaar later was ze te zien als de filosofe Hannah Arendt, extreem, bij tijden hilarisch, maar dankzij haar ernst ook weer buitengewoon ontroerend en ‘echt’.

[Tweet “Lineke Rijxman is een actrice die met een oogopslag een wereld aan verhalen kan ontsluiten”]

‘Ik heb het gevoel dat we elkaar heel veel hebben kunnen geven, wederzijds.’ zegt Rijxman over de samenwerking met Joan Nederlof. ‘Het zelf maken, dat hele proces ingaan, samen schrijven, bedenken, en de grote lijn in de gaten houden. Dat heb ik absoluut hier geleerd.’