Of een TED-talk aanslaat, heeft vaak grotendeels met de spreker te maken. Deze wereldwijde rage van gepimpte powerpoints kon een wereldwijde rage worden omdat deze ‘lezingen’ uit het hoofd voor een publiek gehouden worden. Het zijn dus theatrale dingen, die TED Talks, en dat maakt ze zelfs op een beeldscherm interessant om naar te kijken.
Lucas De Man, regisseur, acteur, showman en stadskunstenaar van Den Bosch heeft nu zo’n TED talk gemaakt en die is mee te maken in het theater. Hij gebruikt elementen uit televisiedocumentaires, maar maakt er theater van. En daarmee maakt hij meer indruk dan welke tv-documentaire ook.
Lucas de Man werd door Matthijs Rümke op een Tour d’Europe gestuurd. Matthijs Rümke was artistiek leider van Het Zuidelijk Toneel tot hij wegens ziekte niet meer verder kon. Lucas de Man volgt hem op, en die Tour d’Europe moet zijn coming of age gaan zijn, zoals vroeger in Frankrijk jonge mannen ter voltooiing van hun vakopleiding langs de Franse steden moesten trekken om kennis op te doen (zo komt de wielerronde aan zijn naam).
Een maand lang trok Lucas De Man met een filmploeg door Europa. Hij sprak filosofen en onderzoekers, vernieuwers en ondernemers, hulpverleners en denkers. Onderwerp was de Europese droom, en of we nog wat over hadden gehouden aan de renaissance, toen denkers als Erasmus en Luther, en reizigers als Columbus en Vespucci de toekomst van Europa bepaalden.
Het programma dat het resultaat is van die tour is een mooie mix van theater en televisie: de onderweg gemaakte interviews worden op schermen getoond, terwijl De Man ertegen praat en ze manipuleert. Zo ontstaat een innemende show en komt de boodschap van dit geëngageerde programma goed over het voetlicht.
Maar het gaat pas echt werken wanneer De Man de techniek achter zich laat en gewoon begint te acteren. De transformatie is daar, plots is hij de beheerder van een kraakpand in Zuid-Italië, waar vluchtelingen een goed onderkomen hebben gevonden en met elkaar een succesvolle gemeenschap hebben opgebouwd.
Opeens is daar de kracht van het theater: live, die confrontatie van vlees en bloed van de acteur met het vlees en bloed van de kijker. En ja, Lucas De Man is vóór meer samenwerking in Europa, vóór open grenzen en vóór meer menselijkheid. Maar wie de geschiedenis van ons werelddeel overziet kan niet anders dan concluderen dat we niet kunnen overleven achter gesloten grenzen. We hebben nieuwe instroom nodig, nieuwe ideeën, vers bloed. En we beschermen de nieuwkomers en onszelf door iets simpels. Wat dat is, moet je gaan zien in het theater.
Zelden meegemaakt dat een voorstelling zo’n actueel inzicht kon veroorzaken.
Benieuwd of eurosceptici eigenlijk wel naar dit stuk durven komen. Wie durft, laat dat weten in de comments.