Nederlandse Film-special (6): Gouden Kalveren, nieuwe talenten en de handstand van Morgan Knibbe

“Misschien wel de beste Nederlandse film in jaren.” Nee, dat oordeel werd niet geveld tijdens de uitreiking van de Gouden Kalveren, maar donderdag al. Toen ontving Morgan Knibbe de prijs van de alternatieve competitie Forum van de Regisseurs voor zijn overrompelende en lyrische documentaire Those Who Feel the Fire Burning. Ik keek zojuist nog eens naar de trailer en voelde me onmiddellijk weer meegesleurd. De jury roemde ook het feit dat Knibbe lak heeft aan documentaire/fictie-conventies. Ze hebben gelijk. Wat een debuut! Als er een Gouden Kalf voor beste nieuwkomer bestond gunde ik dat Knibbe graag.

Knibbes handstand

Dubbel mooi dat het ook de 177 Academy-stemmers niet was ontgaan hoe bijzonder Knibbes zwerftocht was tussen de in Italië aangespoelde illegalen, gezien door de geest van een verdronken man. Het Gouden Kalf voor de Beste Documentaire was ook voor Those Who Feel the Fire Burning. Knibbe zelf liet het geijkte dankwoord achterwege en maakte in plaats daarvan op het podium een handstand. Ook hier ben ik het helemaal mee eens.

Meer nieuw talent

Waren er nog meer nieuwkomers die een Gouden Kalf in de hand gedrukt kregen? Zeker. Iemand om in de gaten te houden is Mees Peijnenburg, die deze prijs kreeg voor het beste televisiedrama Geen koningen in ons bloed, over een broer en een zus die overeind proberen te blijven in een emotioneel chaotische wereld. Uitzending 6 oktober, NPO 3. Peijnenburg is iemand die eerder het gevoel dan het verhaal zoekt. Met die insteek maakte hij ook de korte film Un creux dans mon coeur, inmiddels de Nederlandse Oscarinzending.

Vast niet toevallig dat de beste acteur televisiedrama Jonas Smulders ook in Geen koningen speelt. Nog een veelbelovend talent.

Nederlandse filmkritiek zoekt ook de frisse blik

De vijfkoppige jury van de Kring van Nederlandse Filmjournalisten worstelde met het feit dat appels met peren vergeleken moesten worden (publieksfilms, arthouse, documentaire) en koos voor het bescheiden, heel persoonlijke en razendstrak geregisseerde Tussen 10 en 12, dat bij de jury ‘genadeloos hard binnenkwam’. Hoe op een doodgewone dag een tragedie zich aandient bij een doodgewoon Rotterdams gezin. Knap debuut van Peter Hoogendoorn (regie, scenario).

Prins onderschat

Tot zover geen klachten. Maar nu moet me wel van het hart dat Prins van aanstormend talent Sam de Jong, iemand met lef en creativiteit, toch danig onderschat is. Acht nominaties, maar alleen die voor muziek en montage verzilverd. Dat had beter gekund.

Wende en Atlantic. gepasseerd

Een beetje boos werd ik zelfs toen bleek dat Wende Snijders ondanks haar door merg en been gaande vertolking in Zurich toch naast het Gouden Kalf greep. Wat mij betreft hoort zij ook bij de ontdekkingen van het afgelopen jaar. Zurich is met vier nominaties en geen Kalveren behoorlijk miskend.

Iets dergelijks kan gezegd worden van het eigenzinnige windsurfdrama Atlantic. van Jan-Willem van Ewijk (nominatie camera) dat ook zonder Kalf naar huis moest. Wel opgevallen in het buitenland, maar niet bij de Academy-stemmers. Niet eens een jury dus die we de schuld kunnen geven.

Twee beste films

De meest curieuze bekroning dit jaar is het Publiekskalf voor De Club van Sinterklaas & Het Pratende Paard. Of moeten we dit als een pro-Zwarte Piet-stem interpreteren, zoals iemand mij influisterde?

Geheel in de lijn der verwachting daarentegen (10 nominaties) was het Gouden Kalf voor Beste Film voor het Limburgse vader en zoon-drama Gluckauf. Had niet mijn voorkeur, maar wel stevig en met passie neergezet drama, dat zeker. Tevens bekroond voor scenario, regie en camera.

Alle overige Gouden Kalveren op de website van het NFF.

Geluk

Tot slot sluit ik me van harte aan bij de woorden die Arnon Grunberg sprak over grenzen en geluk, voor hij het documentaire-kalf aan Morgan Knibbe overhandigde. Hij stelde onder meer dat geluk een risico is en dat de meesten van ons zich liever vastklampen aan ons ongeluk. Degenen die het wagen het geluk te zoeken zijn een dappere voorhoede die we moeten verwelkomen.