De voorstelling PARA | DISO Revisited krijg je moeilijk uit je systeem. De gniffelende engel, de extase van de vrouwelijke dansers, de nobele klassieke ridder. En sublieme dans. Man, man, man.
La Divina Commedia revisited
PARA | DISO Revisited is een herwerking van youPARA | DISO uit 2010. Het werk sluit een serie van vier delen af geïnspireerd op Dante Alighieri’s La Divina Commedia. De achterliggende vraag luidt: wat is het paradijs?
Het antwoord is: dat weet niemand. Choreograaf Emio Greco en dramaturg Pieter C. Scholten ook niet. Dat geven ze zelf toe. ‘Wanneer we het paradijs loskoppelen van alle vooroordelen blijkt dit geen eenvoudig te beantwoorden vraag.’ Maar ze wilden er wel 10 geboden over schrijven. Dat houdt in dat elke creatief betrokkene een woord meekreeg, van de productie tot de dansers. Op de Facebook-pagina van het Amsterdamse gezelschap zie je welke danser wat is. En waarom.
Herwerking PARA | DISO Revisited
In een abstract decor van de Koreaanse architect Minsuk Cho (wat hebben architectuur en ballet toch met elkaar?) presenteren de dansers zich aan het publiek. Camera’s flitsen. Een verpletterende non-stopshow begint. Wie direct opvalt is de koene, klassieke danser, een ridder haast, Tycho Hupperets. Feilloze techniek, feilloze lijnen. I AM PURE BECAUSE I AM ONE THING. Maar naarmate de voorstelling vordert vallen alle drie mannelijke en drie vrouwelijke dansers op. De goddelijke Helena Volkov, de vrijgevige Kim Amankwaa, de kosmische Marysia Wiercinska, de toekomstige Quentin Dehaye en de exclusieve Arad Inbar. Ieder individu krijgt kleur. De herwerking gaat dan ook sterk uit van de nieuwe dansers die zijn aangetrokken door het gezelschap.
Ook bijzonder daarbij is dat ze allemaal in Nederland zijn opgeleid (onder andere). De kwaliteit druipt van hun dans af. Op een geluidsconcept van Greco en Scholten (dat klinkt als een verlaten fabriekshal waar af en toe machines spontaan aanslaan) monteren de dansers allerlei complexe formaties en patronen. Ze maken exits in de coulissen of komen als in een cabaret plots weer op via het achterdoek. En dit gaat alles in een moordend tempo of in ijzingwekkende stilte. Of leegte. Of ruimte.
Dit is geen paradijs. Dit is een verbeelding. Van elke toeschouwer.
Wanhoop en extase
En het dansidioom is abstract, referentieloos. Behalve dat men af en toe aan de pols ruikt, verwijzend naar het parfum dat eerder ter gelegenheid van de voorstelling werd uitgebracht. Kapotgerepeteerd, want heel strak, is de bekende waaiervorm: op een rij of lijn herhaalt steeds een danser wat de danser voor hem doet. Maar de dans in het algemeen en de constructie ervan zijn gelaagd. Niets is toevallig. Het is de verwarrende som der delen die impact maakt. De geweldige uitgevoerde, indringende dans die tot op het bot knaagt en de losse soms absurde associaties van of tussen de dansers. Greco en Scholten smijten je in een wereld die ligt tussen wanhoop en extase.
Dans als taal
Voor Greco ligt die extase ongetwijfeld in aanschouwen van het geniale. Bachs Toccata en Fuga in dit werk gebaseerd op Dante lijkt dat te bevestigen. Ooit interviewde ik Emio Greco. Er was nauwelijks een touw aan vast te knopen. De snelle schoten van woorden en gedachten, in een zoekend Engels: de vriendelijke man en zijn werk zijn gewoon niet eenvoudig te doorgronden. De fout het toch te willen proberen levert je koppijn op. Bij PARA | DISO Revisited is die pijn echter uiterst draaglijk.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
