Het debat over de cultuurbegroting 2017 op maandag 13 november was een verademing. Niet omdat er opeens veel meer geld uit enige hoge hoed kwam, maar wel omdat er een minister zat met visie. En met ruimte om die visie ook te kunnen uiten. Na zeven jaar vol duwen en trekken en afgewezen moties, kasschuifoperaties en fietsbelhandel was er eindelijk weer lucht in de kamer.
Cultuurminister Ingrid van Engelshoven lijkt vastbesloten de schade van de afgelopen jaren te herstellen. En meer dan dat. Ze kiest bij haar standpunt over de auteurswet en de mededingingswet bijvoorbeeld duidelijk partij voor de makers, vaak kleine zelfstandigen zonder macht tegenover de grote marktpartijen. Ook de Code Culturele Diversiteit zegt ze te gaan toepassen in het nieuwe kunstenplan. Was de fair practice code klaar geweest, had ze die ook toegepast.
Thorbecke
Tijdens het debat, dat in opvallend goede sfeer plaatsvond, stond de VVD zelfs even in het hemd. Niet door een succesvolle grap van de oppositie, maar door een observatie van de minister zelf. Coalitiepartner VVD hamert graag op de zogenaamde Thorbeckedoctrine en zegt dan dat de regering niet alleen geen mening mag hebben over cultuur, maar ook geen geld mag geven aan de kunsten. Volgens de minister ging het Thorbecke alleen om een oordeel, niet om de vraag over subsidiëring.
De VVD hield even later bij monde van woordvoerder Arno Rutte een pleidooi om alleen subsidie te geven aan bepaalde kwetsbare kunstvormen, maar zeker niet aan popmuziek. De minister Rutte toen fijntjes op zijn weinig consequente houding wijzen. Immers, hij pleitte niet alleen voor subsidie, maar verbond daar ook een inhoudelijk oordeel aan. Alleen de PVV viel Arno Rutte bij.
Nieuwe verhoudingen
Voorlopig kunnen we concluderen dat D66 met deze minister een goede zet heeft gedaan om de malaise te doorbreken. Oppositiepartijen GroenLinks en PvdA konden slechts juichend aan de zijlijn staan. Vrijwel alle partijen concludeerden unaniem dat de minister haar vuurdoop goed had doorstaan. We kunnen ook concluderen dat de VVD op zoek moet naar een beter onderlegde cultuurwoordvoerder. Na veel jaren waarin gebrek aan deskundigheid een pre was voor een woordvoerderschap bij de liberalen was dit een duidelijke reality check.
Of de PVV ooit nog in staat zal zijn tot een fris standpunt in het cultuurdebat? Die vraag kan na zeven jaar van herhaalde standpunten op achterhaalde onderwerpen inmiddels met een hartgrondig ‘nee’ beantwoord worden. Rising star op cultuurgebied Forum voor Democratie schitterde door afwezigheid.