Illusionary Rockaz Company zou dit voorjaar met een nieuw werk van Shailesh Bahoran uitkomen. Voor het eerst in twee jaar een nieuwe productie, na een tijd waarin de Utrechtse choreograaf voortdurend in de prijzen viel. En toen brak Corona uit. Voor Shai reden om even pas op de plaats te maken: ‘Voor Shakti, de voorstelling die er nu aankomt, moeten de repetities nog beginnen. [Er mocht tot 1 juli niet gerepeteerd worden om veiligheidsredenen, red.]’
‘Toen we het plan moesten aanpassen op de anderhalve meter, hebben we eerst beschreven dat het nu ook gaat over het ontdekken van een manier om zo’n voorstelling in tijden van Corona te maken. Er worden nu immers allemaal eisen gesteld, die niet aan je artistieke visie gelinkt zijn. We mogen gelukkig wel weer contact met elkaar maken.’
Dans is toegelaten als ‘contactberoep’, begreep ik?
‘Ja. Voor mij was dat een opluchting, want het was de grootste blokkade. Zelf heb ik, die eerste periode van de lockdown, er bewust voor gekozen om dingen niet te doen. Ik vond het toch te lastig om met die restricties aan het werk te gaan. Dat gaat zo tegen je artistieke wil in.’
Wat doe je dan niet?
‘Ik heb in heel veel zoom meetings gezeten met collega’s, om te praten over wat er mogelijk is. Veel partijen zijn online aan de slag gegaan. Die zijn registraties gaan delen of guerillaprojecten gaan doen. Daar zijn we niet in meegegaan. Die vibe was er niet bij ons. Nu weten we iets beter waar we mee te maken hebben en wordt het tijd dat we zelf weer in beweging komen.’
Waarom wilde je niet online?
Het is nu de hoofdvorm geworden waarin ieder zijn uiting doet. Ik voelde me de zoveelste die dan ook een online filmpje ging maken. Of een online challenge, of een registratie. We weten allemaal dat een registratie zo moeilijk tastbaar kan maken wat het echte meemaken van een voorstelling is, behalve het visuele.’
Hoe gaat jouw dans eruit zien in de anderhalvemetersamenleving?
‘De evenementenvorm van hiphop gerelateerde dansstijlen zoals breaking, popping en locking, zal veranderen. Wat ik ervan maak in het theater, daarin is geen publieksparticipatie, zoals op straat. Daar is een scheiding tussen publiek en voorstelling. We hebben wel te maken met minder energie in de ruimte. Dat zal vast en zeker effect hebben. Een volle zaal is heel anders dan nu met twintig of dertig, of honderd man.’
Ka Yan Tang is zakelijk leider van IRC. Zij zorgde ervoor dat de organisatie overeind bleef, en nu ook – vanaf 2021 – structureel subsidie krijgt van de Gemeente Utrecht. Daardoor kunnen ze volgend jaar een eigen ruimte huren op het Berlijnplein, de culturele hub op de grens tussen de oude stad en de nieuwe; Leidsche Rijn. Hoe was het voor haar om als zakelijk leider van een jonge start-up het programma te moeten cancelen?
‘We hebben nu nog geen structurele subsidie, dus het meeste werk wat we doen betalen we zelf, of liever gezegd: dat doen we gratis. Juist in deze periode merk je dat er onwijs veel van ons wordt gevraagd. We vinden het ook superbelangrijk om iets te maken, alleen al omdat we het belangrijk vinden voor het culturele veld, maar ook voor onszelf.’
‘Het is belangrijk dat Shai weer iets gaat maken. Onze eerste productie was alweer twee jaar geleden. Sindsdien heeft hij getourd, dansers gecoacht, en bij andere gezelschappen voorstellingen gemaakt, zoals de Aïda voor Festival Classique. Maar hij moet ook gewoon iets gaan maken om dat creatieve brein weer een beetje op te wekken. Daarom is het belangrijk om bezig te blijven.’
‘We overleven dus wel, maar vanuit de structureel gesubsidieerde organisaties wordt er veel van ons gevraagd, terwijl er geen besef is van hoe een projectmatige organisatie werkt. Wij doen het voor niks. Wij krijgen nul euro. Elke vergadering waaraan we meedoen, daarvoor worden wij niet betaald, maar de andere deelnemers wel. Wij doen het omdat we geloven in onze toekomst, maar daar staat geen euro tegenover. Dat is wel een punt. Ik ga dus niet mezelf opgeven om te notuleren: laat dat maar doen door iemand die wel in loondienst is.’
Shai, je bent enorm in de prijzen gevallen bij je eerste project. Drukt dat op je?
‘Zo ervaar ik het gelukkig niet. Maar ik kom ook uit een hiphopcultuur waarin de battle, de competitie centraal staat. Je strijdt echt tegen elkaar, je gaat voor de winst. Die winst onthouden we allemaal, maar de keren dat je de nummer één niet pakt hebben de overhand.’
‘In dat opzicht vind ik het heel mooi om te bedenken dat ik nu een paar competities gewonnen heb. Natuurlijk wil ik er daar meer van hebben, maar tegelijkertijd weet ik dat dat niet altijd het geval zal zijn. Het moet ook niet mijn drijfveer zijn. Met of zonder prijs: de liefde van de kunst zal ik altijd blijven pushen. Tuurlijk is je reputatie belangrijk, mensen verwachten een volgende goede voorstelling, maar ik pieker daar niet om. Al het is altijd mooi om een nieuwe nominatie te krijgen.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
