Volgens de minister zouden bij de aanvraag van je subsidie dit jaar de Fair Practice Code, de Code Diversiteit en Inclusie en de Governance Code Cultuur bepalend zijn. Bij diverse beoordelingen door de Raad voor Cultuur in de BIS en ook lokaal, zijn kunstenaars afgewezen op grond van een slechte onderbouwing van hun volgen van de gedragscode. Zo niet bij het Fonds Podiumkunsten. Hoe zit dat?
In het besluit van het Fonds staat het volgende te lezen: ‘De reflecties op de Fair Practice Code, de Code Diversiteit & Inclusie, en de Governance Code Cultuur en de geformuleerde actiepunten zijn geen onderdeel geweest van het beoordelingsproces van de adviescommissies. Aanvragers dienen de drie codes wel te onderschrijven, omdat een subsidie anders geweigerd kan worden.’
Vinkje met gevolgen
Dus in dit geval was een vinkje voldoende. Wat je er verder over zei telt later, blijkt uit het stuk. Het Fonds is er helder over: ‘In de meeste gevallen zijn de reflecties van instellingen op het toepassen van de gedragscodes opvallend positief geformuleerd. Wellicht komt dit doordat de (voorgenomen) prestaties met betrekking tot fair practice, diversiteit en inclusie en governance bij andere subsidiërende partijen wel worden beoordeeld.’
Dit kan haast niet anders dan als ironisch gelezen worden. Feitelijk staat hier niets anders dan wat aanvragers nu in hun aanvragen over die codes schrijven, volkomen gratuit is. Dat kunnen we ook opmaken, zij het keurig geformuleerd, uit de reactie van Fondsdirecteur Henriette Post. Ze verwijst naar de tekst op de website van het fonds, waarop te lezen is dat de beoordeling pas later zal volgen.
‘…Daarnaast geeft u met betrekking tot de Fair Practice Code en de Code Diversiteit & Inclusie ook helder aan waar u nu staat, welke stappen u van plan bent te zetten tussen 2021 en 2024 en waar u aan het eind van die periode wilt staan. Die voornemens vormen de basis voor het monitorgesprek dat het Fonds jaarlijks voert met de gezelschappen, ensembles en festivals die een meerjarige subsidie ontvangen. Tijdens die gesprekken zal het óók gaan over de vraag of het door u voorgenomen tempo in onze ogen snel genoeg is, of u genoeg voortgang boekt. Onze observaties leggen we vast en gaan in principe mee naar de aanvraag voor de periode 2025-2028. Want voor alle drie de codes geldt: pas toe én leg uit. Het onvoldoende naleven van de Governance Code Cultuur kan daarnaast leiden tot extra voorwaarden in de beschikking of tot het tussentijds nemen van maatregelen. Maar dat is geen nieuws.’
Nulmeting
Ter verduidelijking voegt Post eraan toe: ‘We beschouwen de reflectie op de codes als een nulmeting, zou je dus kunnen concluderen.’ En aanvullend: ‘Daarnaast is het niet zo dat diversiteit & inclusie geen rol heeft gespeeld bij de beoordeling. Bij de ‘kwaliteit uit de activiteiten van het plan’ is o.a. gekeken naar de intrinsieke en authentieke motivatie om ‘andere verhalen’ te vertellen. Dat blijkt soms uit de keuze van makers en/of uitvoerenden, maar kan ook blijken uit het soort voorstellingen dat een gezelschap van plan is te maken.’