Bij Foreverandevergem in Theaterfestival Boulevard is het best jammer dat de Pinoys geen BN’ers zijn

Dat hebben wij dus niet, in Nederland. Kunstfamilies die zo groot en nog steeds samen zijn dat ze met zijn allen een vol bezette locatietheatervoorstelling in elkaar kunnen zetten, inclusief band. We hebben natuurlijk de Krabbé’tjes en de Croisetjes, maar daarna houdt het een beetje op. Misschien dat de Van Kootens iets samen kunnen met de Derwigjes, maar dat is nog te klein. Nee, een echt nepobaby-theaterstuk met 13 rollen gaat hier niet lukken. Misschien de Bauertjes? Nah. Bij ons bevinden de populaire families zich vooral in de reality-tv hoek, zoals de Meilandjes. 

Want wij hebben hier geen Marijke Pinoy, Arend Pinoy, Delfine Bafort, Lotte Pinoy, Mark Delany, Gilles Vandecaveye-Pinoy, Cesar De Sutter-Pinoy, Titus De Sutter-Pinoy, Nelly Debeuf, Lola-Rose Delany, Teddy Delany, Ellis Mikky Pinoy en Lio Pinoy. Die zijn allemaal dus soort van familie, en ze doen allemaal iets met theater, film, muziek of modellenwerk. Op Mark Delany na, dan. Die doet iets met schuifdeuren. Wat ook handig is voor het decor.

Bernadetje

Dit zou een grap kunnen zijn, als het niet gewoon waar was. Want Mark is de meest recente echtgenoot van oermoeder Marijke, die die hele familie als een Moeder de Gans bij elkaar verwekt heeft met in totaal drie echtgenoten. 

In Vlaanderen kon zich dat allemaal ontwikkelen zonder dat een enge mannetjes in rechtse babbelprogramma’s daar schande van spraken. Kunst als familiebedrijf is in België ook vaker te zien, neem Circus Ronaldo. Zulke familiebedrijven verbinden ook volkskunst en elitekunst, zaken die in België jaloersmakend vaak door elkaar lopen. Je wordt ook niet door de ene groep uitgekotst als je met de andere meegaat. De Pinoys zijn daar het schoolvoorbeeld van, want Marijke Pinoy was oprichter van Cie Cecilia, een van de belangrijkste groepen die in de jaren negentig ook in Nederland furore maakte, met een stuk als Bernadetje, over een botsautootjesbaan en de Pieta. 

Berlicum

Enfin: deze voorkennis heeft een Nederlands publiek natuurlijk wat minder, als het in de heerlijk schoon ruikende elektrische Bossche stadsbus stapt naar het buitengebied bij Laar, boven Berlicum en vlakbij Camping Namaste. Een prachtige reis, en met de zinderend ondergaande zon ook een welkome, verkoelende ervaring. 

Voor de voorstelling Foreverandevergem is daar, in de weilanden, een in verbouwing zijnde boerderette gevonden die lijkt op het familiehuis van de Pinoys in het West-Vlaamse Evergem. Het is allemaal prachtig.

Watervogel

In Foreverandevergem komt de familie nog één keer bij elkaar om te vieren dat de laatst thuisgebleven zoon nu eindelijk de wijde wereld in gaat trekken. Rond de feestdis ontvouwt zich een heel erg losse plot, waar nogal wat Tsjechov bij komt kijken. Want, ja: landhuis, familie, vertrek, acteurs die praten over theater? Dan vliegen de kersen je al gauw om de oren, vallen watervogels uit de lucht en zijn er broers en zusters alomtegenwoordig, tot en met een bosgeest aan toe. 

In regie van Yves DeGryse, wiens gezelschap Berlin op een andere locatie in de omgeving van Den Bosch iets moois doet met een flatgebouw, wordt het allemaal erg bourgondisch in beeld gebracht. De muziek is mooi, de verwaterende stemmen en de sfeer van Tsjechoviaanse verlatenheid hangt prettig in de nagloeiende avondlucht. Mater Familias Marijke Pinoy citeert uit de Kersentuin, waar ze de rollen van huiseigenaresse Ljoebov en huisknecht Firs een beetje door elkaar haalt, en dat rondt heel mooi af naar het einde. 

Vlaamse realiteit

Wat wij op de tribune missen, is de Vlaamse realiteit, waarin het stuk in het echte Evergem in première ging. Deze prachtige locatie is niet het echte familiehuis van de Pinoys, en bovendien: wij kennen de Pinoys niet als echte familie, dus blijven het voor ons vooral fictieve personages. Dan willen we misschien toch meer om mee te maken dan de losse dansjes, en de intieme familietafereeltjes.  

Al blijft het slotbeeld universeel en diep ontroerend. Want zo eindigen, dat wil niemand, maar gaan veel mensen meemaken. 

.