Enfant terrible Boris Charmatz puts finger on sore spot with confrontational choreography about the elusive child

 With enfant snijdt choreograaf Boris Charmatz een moeilijk thema aan: hoe gaan we als volwassenen om met onszelf, en hoe gaan we om met kinderen? Charmatz haakt in op de Franse filosoof Lyotard die zich boog over ‘het onmenselijke’ van volwassenen en die in kinderen echte mensen zag. Het huidige beeld over lichamelijk contact met kinderen is verwrongen en het is dat lichaam dat altijd centraal staat in het werk van Charmatz. Met enfant voert hij je mee de berg op voor een uitzicht op een slagveld van relaties tussen volwassenen en kinderen. Je kunt je ogen er niet van afhouden.

Een kabel slingert wat rond en zet een kraan in beweging. Omdat niet te zien is wie dit machinale proces stuurt, doet deze introductie onheilspellend aan. Vooral omdat alles zwart is en doods en er lichamen op de grond liggen. De kraan takelt met een rubberen vleeshaak een eerste slachtoffer de lucht in. Zodra een tweede volgt, ontstaat een lange ‘pas de deux en l’air’. De machine heeft macht gekregen over de mens maar wie heeft macht over kinderen? Dat zal duidelijk worden in een revolutie van beweging en handeling.

Het podium begint te schudden er er ontstaat een paringsritueel van mensen. Daarna wordt het eerste kind binnengedragen. Er volgen meer bleke gezichtjes en weke lichaampjes. Overal zijn mensen op hun eigen manier bezig met kinderen. Omdat de relatie van de volwassenen tot de kinderen niet duidelijk is ontstaan allerlei connotaties. Zodra muziek van Michael Jackson te horen is gaat de voorstelling over het randje: een zweem van kindermisbruik wordt bewust onder je neus gedrongen. Charmatz wil dat je als toeschouwer het thema niet ontloopt.

Centraal moment is het omhoog tillen van het kind in haar kwetsbaarheid en schoonheid als op een schilderij. In een inleiding door Fransien van der Putt werden dan ook een schilder als Jheronimus Bosch of beeldhouwer Pisano erbij gehaald. Allerlei beeldende, massale taferelen dienen zich aan in deze dansvoorstelling. Met een crescendo van geluid en beweging is een Armageddon aanstaande waardoor je naar een ontknoping snakt. Die volgt in de vorm van een utopische overwinning van de kinderen.

Enfant is een fysieke en emotionele uitputtingsslag voor zowel performers als publiek. Het is razend knap hoe massale beweging georkestreerd is: je kunt niet onderscheiden wat er gebeurt. De kwaliteit van beweging bewijst dat er zorgvuldig en menselijk is gewerkt en gewerkt kan worden met kinderen. Zij gedragen zich op hun beurt als volwassenen.  Misschien is dat een handreiking voor het gestelde probleem hoe met kinderen om te gaan.

Charmatz heeft zelf twee kleine kinderen waarvan er een mee danst. Met zijn Musée de la Danse besteedt de dansmaker na samengewerkt te hebben met scholen aandacht aan kinderen in het Petit Musée de la Danse. De klassiek opgeleide danser verkent al jarenlang moderne dans en ontwikkelt installaties. Enfant beleefde in 2011 haar premiere in het voormalig pauselijk paleis tijdens het Festival d’Avignon. De voorstelling speelt nog op zaterdag 9 juni 2012. Information.