Disaster at Grand Theatre mainly due to supervision failure

We hebben nog eens goed gekeken naar het nieuws rond het bijna faillissement van het roemruchte Groningse Grand Theatre. Gisteren werd duidelijk dat dat theater in ernstige financiële problemen verkeert. Problemen die de gemeente niet zomaar wil oplossen door een extra injectie van duizenden euro’s. En gelijk hebben ze. De kas van het Grand is namelijk zo lek als een mandje. Dat er nu collectief door de oud-directeur en de raad van toezicht wordt gezegd dat het de schuld is van de bezuinigingen door Halbe Zijlstra, lijkt vooral bedoeld om de aandacht af te leiden van de werkelijke problemen.

Wat zijn die problemen? We hebben ze op een rijtje gezet.

1: de korting op de rijkssubsidie

Natuurlijk. Er is om geschreeuwd, het is inhoudelijk totaal niet te verkopen, maar Halbe Zijlstra wilde nu eenmaal van de zogenaamde productiehuizen af, en dus moest het Grand Theatre een ander plan bedenken om het gat van dik 8 ton in de begroting te dichten. Dat gat werd in 2012 aangekondigd, en in 2013 werd het definitief. Er zijn productiehuizen gesloten, er zijn productiehuizen aan een ingrijpende reorganisatie begonnen.

2: investeren zonder backup

Wat het Grand gedaan heeft? Men verbouwde de tent. In 2012, dus toen al duidelijk was dat de subsidie zou eindigen, werd geinvesteerd in een nieuwe tribune. Volgens de website bedoeld ‘om Grand Theatre toekomstbestendiger te maken’. Het jaar werd afgesloten met een negatief resultaat van 83.285 euro. Dat geld werd boekhoudkundig in mindering gebracht op het eigen vermogen, dat dus afnam van ruim 2,5 ton naar 168.175 euro. Niet handig als je voor zware tijden staat.

3: Geen enkele controle

In 2013 loopt het verlies verder op. Hoewel er bijna een miljoen minder wordt omgezet is het tekort bijna even groot als in het jaar daarvoor: 78.357 euro. Dat betekent in procentuele zin bijna een verdubbeling van het negatieve resultaat. Opnieuw wijst het jaarverslag op ‘kosten van de verbouwing’. Voor de Raad van Toezicht zouden nu alle alarmbellen moeten gaan rinkelen. Op kleine schaal is dit de Betuwelijn van het Grand. Maar die alarmbellen zijn niet afgegaan. Het annual report vertelt zelfs dat er op een aantal kunstprojecten onvoldoende controle is uitgevoerd. Men belooft beterschap voor 2014. Maar het eigen vermogen is nog maar 89.818 euro. Daar kun je nog maar heel weinig mee. En het is niet langer aan Halbe Zijlstra te wijten.

4: Lijken in de kast

Directeur Paul Smelt komt er halverwege 2014 achter dat er geen geld meer in kas is. Tenminste: er is nog geld voor de salarissen, maar voor de rest? Het Grand Theatre vraagt aan freelancers en optredende kunstenaars coulance: vanwege financiële problemen zullen zij langer dan normaal moeten wachten op betaling. We kennen een kunstenaar die bereid was niet aan te dringen op spoedige betaling van zijn factuur van 18.000 euro. Een klein jaarsalaris, in deze armlastige sector.

Dit nieuws bereikt ook de Raad van Toezicht, maar kennelijk te laat. Het geld is grotendeels op, maar hoe op het is, lijkt men niet te beseffen. Feit is wel dat directeur Smelt anderhalf jaar na zijn aantreden vertrekt: ‘in goed overleg’. Hij stapt op per 1 februari 2015, maar krijgt doorbetaald tot 1 juli 2015. Zijn opvolgster liet gisteren via de telefoon weten dat ze pas na haar aantreden op 1 februari van dit jaar geconfronteerd werd met een hele stapel onbetaalde rekeningen.

5: zzp’ers betalen de rekening

Is dit allemaal de schuld van Halbe Zijlstra? Diens bezuinigingen vallen niet goed te praten, maar in het Grand was iets meer mis dan alleen die bezuinigingen. Het grootse falen van het toezicht is daar een belangrijk onderdeel van.

Erger is dat de ‘gulle’ directeur wel een half jaarsalaris heeft meegekregen van de falende Raad van Toezicht, terwijl kunstenaars, belichters en andere kleine zelfstandigen, die keurig hebben gewacht op betaling van hun facturen, naar hun geld kunnen fluiten.

O, en het Grand wordt waarschijnlijk gered. Het gebouw is namelijk geen eigendom van de hopeloos falende Raad van Toezicht. Die huurt het van de club die het ooit kraakte. Er komt dus een nieuw plan, waarschijnlijk. Met een andere huurder.