Hilversum municipality closes Achterom Theatre

Debby Petter's performance 'Bed & Breakfast' at Theatre Achterom in Hilversum had just ended. Director Gerlofke Hekelaar addressed the audience, as it had been the very last performance. After 45 years, the Achterom Theatre Foundation will cease to exist. Another theatre going under due to cuts in the cultural sector. But is lack of money the only reason for this closure?

Gerlofke Hekelaar vertelde in een interview met de Gooi- en Eemlander dat Hilversum liever aan haar imago bouwt dan aan cultuur. Hilversum sluit het theater omdat aan het nieuwe cultuurbeleid van de gemeente op een andere manier invulling wordt gegeven. Media en monumentenzorg krijgen nu voorrang.

Een terugblik

Theater Achterom begon in 1968, als speelzaal voor amateurtoneel achter de St. Vitus kerk in Hilversum onder de naam ‘Mini-Tejater Achterom’. Een officiële status kreeg het in 1971 met een vlakkevloertheater aan de Groest. Toen dit gebouw plat moest, verhuisde Achterom in 2002 naar een oude school aan de Eemnesserweg, vlakbij het station. Achterom was met zijn negentig zitplaatsen een klein theater. Een podium waar veel (beginnende) theatermakers, cabaretiers hun eerste voorstellingen uitprobeerden. Tevens thuishonk en speelplek van amateurverenigingen als De Fusie en Ars.

Hilversum gooit het roer om

Het klopt: een beleidswijziging van de gemeente zorgt voor andere prioriteiten en kunst en cultuur kosten elke gemeente nu eenmaal geld. Maar zijn er echt zwaarwegende aanwijsbare financiële redenen om dit theater te sluiten? Met een budget van 231.000 euro van de gemeente moest Achterom de boel gaande houden. Dat lijkt veel, maar het grootste deel van 160.000 ging op aan huur van het pand en personeelskosten. Het resterende bedrag werd gebruikt voor programmering. Dit laatste bedrag werd afgelopen seizoen terugverdiend door 10.000 bezoekers die een kaartje kochten. Waarbij meegerekend de toneelvoorstellingen van amateurverenigingen De Fusie en Ars.

Fuseren als redmiddel

Nu blijkt dat poppodium De Vorstin in Hilversum in grote financiële problemen verkeert. Dit moderne muziekgebouw is in 2009 geopend en vergde een investering van bijna 12 miljoen euro. Wat volgens ingewijde Hilversummers dubbel zoveel was als nodig was geweest. Elk jaar krijgt de Vorstin 1,35 miljoen euro subsidie van de gemeente, maar dit gebouw heeft een enorme huurschuld. De ellende is veroorzaakt (citaat bestuur) “door problemen in de programmering en daarmee verband houdende tegenvallende bezoekersaantallen.” 2015 wordt afgesloten met een verlies van 150.000 euro.

Boekhoudkundig even afstrepen: Achterom kost 160.000 euro en dat is net het bedrag wat De Vorstin tekort kwam. In 2014 fuseerden Theater Achterom en de Vorstin. Hekelaar noemde dat ‘een gedwongen huwelijk dat gedoemd was te mislukken’. De Vorstin had al een eigen volle programmering, geen repetitieruimte voor de toneelverenigingen, en ook geen geschikt clubgebouw. Ook een bruikbare theaterzaal heeft de Vorstin niet.

Hekelaar in gesprek met Cultuurpers: ,,De theaterzaal voldoet op vele punten niet: het speelvlak is een driehoek waardoor de netto speelruimte veel te klein is. Er zijn geen opkomsten mogelijk door gebrek aan coulissen, de lift is te klein voor grote decorstukken etc.” 

Uiteindelijk kwam er geen fusie.

,,Vlak voordat de overeenkomst getekend zou worden door de besturen, trok de wethouder de stekker eruit door geen financiële garanties voor de langere termijn te willen geven. Hij wilde slecht één jaar subsidie toezeggen. Waarop beide besturen het onverantwoord vonden nog verder met de fusie te gaan.”

Het tragische einde

Het valt niet te ontkennen dat het pand waarin Achterom momenteel huist, in niet beste staat verkeert. Het behoeft aanpassing en renovatie. Samen met de gemeente werd er vorig jaar voor Achterom een nieuwe plek gezocht. Er staan immers grote panden leeg die wellicht mogelijkheden bieden. Denk bijvoorbeeld aan het AVRO-gebouw of de voormalige Citybioscoop. Maar ook die moeten gerenoveerd worden en dat vraagt grote investeringen van de gemeente.

Achterom kon ook terecht bij Gooiland Events, bekend als Theater Gooiland. Die stelde voor om de zaal te huren. ,,Maar met onze huidige subsidie konden we hooguit vijftien voorstellingen boeken die dan ook nog nagenoeg uitverkocht zouden moeten zijn om uit de torenhoge kosten te komen.”
De zoektocht naar een ander theater mislukte. Als er al sprake was van samenwerking tussen de Gemeente Hilversum en het theater, dan is die op niets uitgelopen. Het resultaat is: Theater Achterom moest sluiten.